sina ante e wan pi lipu "jan Lejonato pi ma Winsi"

==sitelen kule==
jan pi tenpo ni li sona mute e sona mute pi jan Lejonato. taso tenpo sike ale ale ale ale li pini lon moli ona la, jan li sona e sitelen ona taso. sitelen ona li suli, li wan taso lon sitelen ante tan ni: ona li kepeken nasin sin tawa kule lon lipu, li sona mute e lili mute pi sijelo jan, li sona mute e suno, e kasi, e ma, li wile sona e pilin tan tawa pi sinpin jan, e pilin tan tawa jan. ona li pana e sijelo jan tawa sitelen kepeken nasin sin, li tawa e sijelo tawa nasin musi. ona li ante e kule lon lipu kepeken ante lili taso. ni ale li kama lon pali suli ona ni: sitelen pi ''jan Mona Lisa'' en sitelen pi ''moku nanpa pini'' en sitelen pi ''meli lili pona lon kiwen.''
===sitelen open===
[[File:Leonardo Da Vinci - Annunciazione.jpeg|thumb|right|toki sewi suli (Annunciazione) li ken sitelen pini pi tenpo nanpa wan tan jan Lejonato]]
jan Lejonato en jan ona pi pana sona li pali e sitelen pi ''telo sewi li lon jan Jesu'' la, jan li kama sona e jan Lejonato. sitelen ante tu li tan tenpo sama. ona tu li sitelen pi toki sewi suli ni: sewi li toki e sin kama pi jan Jesu tawa jan Malija. 
[[File:Leonardo Da Vinci - Vergine delle Rocce (Louvre).jpg|thumb|upright=.75|left|sitelen ni pi ''meli lili pona lon kiwen'' li lon tomo pi sona awen lon ma tomo Paki]]
===sitelen lon tenpo pi poka pi sike nanpa 1480===

jan li wile e pali tu pi suli mute, e pali ante wan. pali suli tu li kama ala pini. pali ante li kepeken nasin sin suli, li kepeken tenpo mute, li wile e toki mute tawa kama pini, tawa mani.

sitelen suli nanpa wan li sitelen pi ''jan sewi Jelome lon ma soweli''.
sitelen suli nanpa tu li sitelen pi ''pilin pona tan jan lawa sewi''.
jan Lejonato li tawa ma tomo Milan, li wile pali tawa jan Lutowiko Sosa la, sitelen ni li kama pini ala.

[[File:Lady with an Ermine - Leonardo da Vinci - Google Art Project.jpg|thumb|upright=.75|right|sitelen pi ''meli lon poka soweli'']]
sitelen pi suli nanpa wan li sitelen pi ''meli lili pona lon kiwen''. sitelen ni la, kulupu mama pi jan Jesu li kama lon poka pi jan lili ante. jan lili ni li jan Son pi telo pi pona sewi. sewi jan pi suli ala li awen e ona. sitelen ni tu li sama, li lon. tenpo ni la, sitelen wan li lon ma tomo Paki. sitelen ante li lon ma tomo Lonton.

tenpo sama ni la, jan Lejonato li open e sitelen pi pona nanpa wan tawa tenpo sama ni. sitelen ni li sitelen pi ''meli lon poka soweli''. jan sona la, meli ni li jan Sesilija Kalelani (Cecilia Gallerani), li olin pi jan Lutowiko Sosa. tenpo sama ni la, sinpin jan li nasin wan lon sitelen. taso sitelen ni la, sinpin pi jan meli ni li tawa nasin ante. sona la, soweli walo li suli tawa jan meli anu suli tawa jan Lutowiko. jan Lutowiko li lon kulupu sewi pi soweli walo.
===sitelen lon tenpo pi poka pi sike nanpa 1490===
[[File:Última Cena - Da Vinci 5.jpg|thumb|left|sitelen pi ''moku nanpa pini'']]
sona pi jan mute la, sitelen pi ''mopu nanpa pini'' li sona nanpa wan. sitelen ni la, jan Jesu li pana e moku lon tenpo ona nanpa pini, li moku lon poka ona. tenpo pi toki sitelen la, jan Jesu li toki e ni: sina ale la, sina wan li kama ike e mi. toki ni la, jan pona pi jan Jesu li pilin nasa. 

pali li pini la, sitelen li kama pali suli. taso ona li kama pakala lon tenpo. tenpo sike mute mute mute mute mute li pini la, jan wan li toki e ni: ona li pakala ale. tenpo mute la, sitelen pi sama ni li kama tan ni: kule li lon kiwen pi telo lili, li kama telo ala la, sitelen en kule li awen lon tenpo mute. taso jan Lejonato li kepeken kule walo lon sinpin, li sitelen lon kule walo la, sitelen li ken kama pakala, li ken weka lili lon tenpo. 

===sitelen lon tenpo kama pi tenpo sike nanpa 1500===
[[File:Mona Lisa, by Leonardo da Vinci, from C2RMF retouched.jpg|thumb|right|sitelen pi ''jan Mona Lisa'']]
jan Lejonato li sitelen e utala pi ma Ankijali (Anghiari) lon ma tomo Pilense lon sinpin wan la, jan Mikelanselo li sitelen e utala pi ma Kasina (Cascina) lon sinpin pi poka ante. sitelen pi jan Lejonato li kama pakala lon tenpo lili la, jan li sona e sitelen ona tan ni taso: jan Lupen (Rubens) li sitelen e sitelen pi jan Lejonato.

jan mute li sona e sitelen pi jan Mona Lisa tan tenpo sama ni. sitelen ni li suli tawa sona jan lon ma ale lon tenpo ni. toki Italija la, nimi ona li ''La Gioconda''. kon pi nimi ni li ni: uta pi jan meli li kama lon sewi tan pilin pona.

nimi pi sitelen suli ante li ''meli pona en jan sin ona en jan sewi Ana''. ona la, jan mama Malija li jo e jan lili ona Jesu, li supa monsi lon jan mama ona Ana. jan Jesu li jo e soweli len lili. soweli ni li sitelen tawa tenpo kama pi jan Jesu.