jan Napolejon Ponapa

tan lipu Wikipesija
Jump to navigation Jump to search
jan Napolejon Ponapa

Napoléon Bonaparte

Jacques-Louis David - The Emperor Napoleon in His Study at the Tuileries - Google Art Project.jpg
kalama /napɔleɔ̃ bɔnapaʁt/
ma ma Kanse
pali jan lawa
kama lon ma lili Kosika, ma Kanse

tenpo sike nanpa 1769

moli ma Sen Elena

tenpo sike nanpa 1821

tenpo pini la jan Napolejon Ponapa (toki Kanse: Napoléon Bonaparte) li jan lawa suli pi ma Kanse. ona li jan lawa pi ma Italija li suli lon ma Elopa. jan mute li pilin e ni: ona li jan lawa pi suli ali.

ona li kama lon sike suno nanpa 1769, lon ma lili Kosika li moli lon sike suno nanpa 1821, lon ma lili Sen Elena (Saint Helena), lon telo suli Alansi.

kulupu mama; jan lili[o ante | o ante e toki ilo]

mama ona li jan Kosika pi tan jan Italija. jan Napoleno li jo e jan sama luka tu li jan nanpa tu. mama mije li Kalo Ponapate (Carlo Buonaparte). kepeken jan Kalo la kulupu jan pi ma Kosika li toki poka jan lawa Luli nanpa luka luka luka wan, lon ma tomo Paki. mama meli pi jan Napoleno li jan Malija Lesisa Lamolino (Maria Letizia Ramolino) li suli tawa jan lili Napoleno. jan lili li nasa lili. taso mama meli li sona mute li ken lawa e ona.

kama sona[o ante | o ante e toki ilo]

jan Napoleno li sike e suno lon tenpo luka tu tu la ona  li open e kama sona lon tomo pi pana sona utala. sike suno luka sin li pini la ona li tawa ma tomo Paki li kama sona e sona utala kin.

utala insa li lon ma Kanse. kulupu utala li lon ma ante[o ante | o ante e toki ilo]

sike suno nanpa 1793 la jan Kanse li open utala tan ni: jan mute li wile ante e nasin lawa; jan ante mute li wile awen e nasin lawa pi sin ala li wile awen e jan Luli nanpa luka luka luka wan e lawa pi kulupu mama ona. jan Napoleno li wile ante e nasin lawa ma li lawa utala lon ma tomo Tulon (Toulon). kin la ona li lawa utala lon ma Italija (Italy) en ma Masa (Egypt). tenpo pi utala insa Kanse la jan Napoleno en jan meli Sosepi li wan.

jan li lawa e ma Kanse[o ante | o ante e toki ilo]

sike suno nanpa 1799 la ona li kama sin tawa ma Kanse li kulupu e kulupu jan, lon anpa selo, tawa ni: ona li kama jan lawa. kepeken utala lili la ona li kama jan lawa pi ma Kanse. sike suno nanpa 1804 la ona li kama jan lawa pi ma Kanse lon nasin pi sin ala. nasin ni li tawa ni: ona li ken open e lawa pi kulupu mama kama ona. open pi tenpo lawa ona li ni: jan lawa kulupu pi nasin sewi Kolisu pi tan ma tomo Loma li luka e len lawa pi tan kiwen suno. jan Napoleno li kama jo kepeken luka e len lawa li tawa e ona tawa lawa. jan lawa Napoleno li wan ala tan jan Sosepi li wan poka jan Mali Luli. meli sin ona li jan lawa pi ma tomo Pama (Parma) li jan lili pi jan lawa Esalasi (Austria).

jan Napoleno li pana e lipu suli pi nasin lawa tawa ni: nasin sin en nasin pi sin ala li wan. jan pi wile pi nasin lawa tu li pini utala. tenpo pini la jan li ken lili; tenpo ni la jan li ken mute. jan li sona e selo pi ken ona la lawa li pona. lipu ante pi nasin lawa li kama e ni: lawa li pini utala e kulupu pi nasin sewi Kolisu.

utala suli li lon ma Elopa[o ante | o ante e toki ilo]

jan Napoleno li utala e ma lili Italija mute li kama jan lawa pi ma Italija li wile utala e ma Inli. taso kulupu utala telo Inli li wawa. kulupu utala telo Kanse li wawa ala. tan ni la ona li utala e ma Esalasi e ma Pokisen (toki Inli: Prussia) e ma Losi. lawa pi ma suli ni li pona ala, tawa kulupu ma ante mute la kulupu ante ni li utala kin lon poka pi kulupu pi jan Napoleno. ma ante ni li ni: ma Wesale (Westphalia) en ma Tosi ante mute en kulupu Posuka en kulupu lili Italija mute en kulupu ante. utala pi lon ni li lon: ma tomo Aselise (Austerlitz) (1805) en ma tomo Jena (1806). tenpo seli pi sike suno nanpa 1812 la jan Napoleno li open utala e ma Losi li wile tawa ma tomo lawa Masuka (Moscow) li pakala e ma tomo mute li kama jo e ma tomo mute. taso tenpo lete li kama li pakala e kulupu utala. jan li wile li jo ala e len wawa e moku mute. kulupu utala li wan ala. jan utala mute li moli. utala pi lon ma tomo Lepisi (Leipzig) (1813) li pona ala kin, tawa jan Napoleno li weka e ma mute e lawa ali, tan ona. jan li nimi "utala pi kulupu ma mute" e utala ona. sike suno nanpa 1814 la jan li weka e jan Napoleno, tawa ma lili Epa, lon telo lon poka pi ma Italija.

tenpo mun tu wan[o ante | o ante e toki ilo]

ona li kama tan ma Epa, tawa ma tomo Paki. jan mute li awen ala e ona. taso kulupu jan pi sin ala li wan li pana e pona, tawa ona. utala pi lon ma tomo Watelo li pini e lawa ona nanpa tu, lon tenpo seli pi sike suno nanpa 1815. jan Inli e jan Pokisen li anpa e jan Napoleno.

ma Sen Elena la jan li moli[o ante | o ante e toki ilo]

jan Piten li weka e ona, tawa ma Sen Elena, lon telo suli Alansi. jan Napoleno li moli lon ni. jan pi sona sijelo pi mute lili li pilin e ni: ken la jan ike li pana e moku moli tawa jan. taso jan ante pi sona sijelo li toki e ni: jan Napoleno li jo e insa ike; wan lili mute pi insa ona li kama ike nasa.

ante[o ante | o ante e toki ilo]

jan mute li pilin e ni: sijelo pi jan Napoleno li sewi ala. taso jan lawa ni li wile e ni: jan utala pi weka ala li sewi sijelo. tan ni la jan lawa li lili lukin.