telo

telo lili li tawa sewi, li kama sike tan wawa selo ona. telo anpa la, selo sewi li tawa sike.

sitelen pona

telo li kiwen ala, li kon ala, li ko ala.

telo li ken tawa sama kon. taso, telo li awen e suli ona, li ken ala kama lili. telo mute li lon poki la, ona li tawa poka ale pi insa poki.

lete li ken kiwen e telo. seli li ken kon e telo.

selo telo li ken wawa. ni la, telo lili li tawa ala poka ale pi poki suli. selo li ken sike lili anu nena lili. telo mute la, selo wawa li ken supa tawa pipi.

telo wile

ijo mute li ken telo. nasin telo wan li suli sewi tawa ijo wile. telo ni li kule ala tawa lukin, tawa nena, tawa uta. ijo lon ale li wile e telo ni. ona li moku ala e telo la, ona li moli.

telo suli en linja telo li lon ma mute. telo li kama anpa tawa ma tan kon sewi kin. tenpo pini mute la, jan li kama jo e telo tan ni. tenpo ni la, ilo telo li pana e telo tawa jan mute, tawa ma pi telo ala, tawa pan, tawa insa tomo. taso, ma ale ala la, jan li ken kama jo e telo pi jaki ala.

nasa la, lete li kiwen e telo ni la, sijelo ona li kama suli. ni li ken pakala e poki.

sijelo lili

telo ni li sama ni lon lili.

ijo li lili mute la, mi ken ala lukin e ona taso. ijo lili tu wan li kama e telo ni:

• ijo tu la, ijo wawa wan li lon insa. sitelen ona li H.
• ijo wan ante la, ijo wawa luka tu wan li lon insa. sitelen ona li O.

telo ni la sitelen li H₂O.

mute ike

jan li wile moku e telo mute. taso, jan li moku e telo pi mute ike la, ona li ken moli. kasi kin li wile e telo pi mute pona. mute ike la, kasi li ken ala moku e kon.

telo suli

telo suli Pasipi li suli mute.

telo suli li lon ma. ona li len e mute ma. telo li ken jo e namako anu namako ala.

ma tomo mute li lon poka telo suli. ma tomo Sanpisepu en ma tomo Sokon en ma tomo Kopenan en ma tomo Esinki li lon poka telo suli Pasike.

nasin telo anu telo sewi li ken pana e telo telo suli.

kipisi pi telo suli

kipisi suli pi telo suli

suli la, telo suli li jo e kipisi suli luka wan:

• telo suli Pasipi
• telo suli Alansi
• telo suli Palata
• telo suli Antasika
• telo suli Asika

selo pi telo suli

• 
  sitelen lon selo telo
• 
  ante pi kon ma la, selo telo li tawa sewi.

jan li alasa e ni: selo ma li lon sewi seme pi selo telo. mun li wile tawa e telo lon ma la selo telo li tawa sewi li tawa anpa lon tenpo suno. jan li alasa e ni: seme li lon insa pi selo telo sewi pi selo telo anpa.

telo pakala

telo pakala lon ma tomo Nu Olinsi.

telo mute li tawa lon ma la, telo pakala li ken kama. telo ni li kama tan linja telo tan telo suli.

telo sijelo

telo soweli

nasin telo mute li lon insa sijelo (sama sijelo jan) li ken kama tan sijelo.

• pilin suli la, lukin li pana e telo.
• sijelo li alasa kama lete la, selo li pana e telo.
• telo uta li pakala e moku.
• telo loje mute li tawa lon insa sijelo. selo li pakala la, telo ni li kama kiwen li ken pini e lupa.
• telo jaki la sijelo li weka e ijo pi wile ala.
• unpa li kepeken telo mute.
• nena mama li pana e telo moku walo tawa soweli lili.

telo kasi

telo li lon sijelo kasi. kasi en kili mute li pana e telo, li ken kama telo. jan mute li moku e telo moku pi lipu kasi, e telo kili wawa pimeja.

telo pi wile ala

telo pi kiwen mani li sama telo. taso, jan li moku e ona la, ona li moli. kon ona li ken pakala e sijelo.

telo mute li lon. ona li ken ante tawa jan

telo pi kon suli anu sama telo anu sijelo telo li sijelo pi ijo lon pi sona lon.