lipu "toki Ju" la tenpo tu la ante li ni

tan lipu Wikipesija
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
 
(7 intermediate revisions by 6 users not shown)
linja nanpa 1: linja nanpa 1:
{{nasin toki ike}}
{{poki sona toki
{{poki sona toki
|nimi toki=toki Sonko
|nimi toki=toki Ju
|nimi mama=吴语/吳語
|nimi mama=吴语/吳語
|kulupu toki=Sonko Po
|kulupu toki=Sonko Po
|ma=[[ma tomo Sanke]] en [[ma Sesijan]] en ma ante
|kulupu toki ante=*[[kulupu toki Sonko|Sonko]]
|ma=[[ma tomo Sane]] en [[ma Sesijan]] en ma ante
|nasin sitelen=
|nasin sitelen=
|ISO 639-1=
|ISO 639-1=
|ISO 639-2==
|ISO 639-2=
|ISO 639-3=wuu
|ISO 639-3=wuu
|sitelen ma=[[ijo:Idioma wu.png|220px]]
|Glottolog=wuch1236
|Linguasphere=79-AAA-d
|sitelen ma=[[sitelen:Idioma wu.png|220px]]
|toki anpa pi sitelen ma=ma pi toki Ju (laso)
|toki anpa pi sitelen ma=ma pi toki Ju (laso)
}}
}}
'''toki Ju''' li kulupu toki lon [[ma Sonko]]. tenpo 2007 la jan 80,000,000 pi toki Ju li lon.
'''toki Ju''' li ante pi [[toki Sonko]]. tenpo sike 2007 la jan 80,000,000 pi toki Ju li lon.
{{lili ike}}


[[kulupu:ma Sonko]]
== kalama ==
 
=== kalama open ===
ni li kulupu pi kalama open pi toki Ju pi ma Sane (toki Sane) pi tenpo meso, poka sitelen nasin Uni poka sitelen ijo.
{| class="wikitable" style="text-align: center"
|+ kalama open
! colspan="2" |
!open uta
!uta sewi sinpin
!supa pi uta sewi
!uta sewi monsi
!lupa
|- align="center"
! colspan="2" |nena
|m ⟨m⟩
美悶梅門
|n ⟨n⟩
拿囡內男
|ɲ ⟨gn⟩
粘扭泥牛
|ŋ ⟨ng⟩
砑我外鵝
|
|- align="center"
! rowspan="3" |pini kalama
!ijo
|p ⟨p⟩
布幫北
|t ⟨t⟩
膽懂德
|
|k ⟨k⟩
干公夾
|(ʔ)
鴨衣烏
|- align="center"
!kon
|pʰ ⟨ph⟩
怕胖劈
|tʰ ⟨th⟩
透聽鐵
|
|kʰ ⟨kh⟩
開擴康
|
|- align="center"
!ko
|b ⟨b⟩
步盆拔
|d ⟨d⟩
地動奪
|
|ɡ ⟨g⟩
葵共軋
|
|- align="center"
! rowspan="3" |pini kalama lili
!ijo
|
|ts ⟨ts⟩
煮增質
|tɕ ⟨c⟩
舉精腳
|
|
|- align="center"
!kon
|
|tsʰ ⟨tsh⟩
處倉出
|tɕʰ ⟨ch⟩
丘輕切
|
|
|- align="center"
!ko
|
|
|dʑ ⟨j⟩
旗羣劇
|
|
|- align="center"
! rowspan="2" |pini lili
!ijo
|f ⟨f⟩
飛粉福
|s ⟨s⟩
書松色
|ɕ ⟨sh⟩
修血曉
|
|h ⟨h⟩
花荒忽
|- align="center"
!ko
|v ⟨v⟩
扶服浮
|z ⟨z⟩
樹從石
|ʑ ⟨zh⟩
徐秦絕
|
|ɦ ⟨gh⟩, ⟨y⟩, ⟨w⟩
鞋移胡雨
|-
! colspan="2" |kalama poka
|
|l ⟨l⟩
拉賴領
|
|
|
|}toki Sane li kulupu pi pini kalama pi ijo en kon en ko, en pini kalama lili en pini lili pi ijo en ko.kin la kalama open pi supa pi uta sewi li lon toki Sane.
 
===kalama pini===
toki Sane li toki Ju, toki Sane li kalama lili mute. The following is a list of all possible finals in Middle Period Shanghainese, as well as the Wugniu romanisation and example characters.<ref>Xu and Tang 1988, pp. 8</ref>
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
! rowspan="2" |Medial!! colspan="15" |Nucleus
|-
!∅!!a!!ɔ!!o
!e
!ɑ̃
!ən
!oŋ
!aʔ
!oʔ
!əʔ
!''telo''
|-
!∅
|ɿ ⟨y⟩
知次住
|a ⟨a⟩
太柴鞋
|ɔ ⟨au⟩
寶朝高
|o ⟨o⟩
花摸蛇
|ɤ ⟨eu⟩
斗丑狗
|e ⟨e⟩
雷來蘭
|ø ⟨oe⟩
干最亂
|ã ⟨an⟩
冷長硬
|ɑ̃ ⟨aon⟩
黨放忙
|ən ⟨en⟩
奮登論
|oŋ ⟨on⟩
翁蟲風
|aʔ ⟨aq⟩
辣麥客
|oʔ ⟨oq⟩
北郭目
|əʔ ⟨eq⟩
舌色割
|əl ⟨er⟩
而爾'''耳'''
|-
!i
|i ⟨i⟩
基錢微
|ia ⟨ia⟩
野寫亞
|iɔ ⟨iau⟩
條蕉搖
|
|iɤ ⟨ieu⟩
流尤休
|ie ⟨ie⟩
廿械'''也'''
|
|iã ⟨ian⟩
良象陽
|iɑ̃ ⟨iaon⟩
'''旺'''
|in ⟨in⟩
緊靈'''人'''
|ioŋ ⟨ion⟩
窮榮濃
|iaʔ ⟨iaq⟩
藥腳略
|ioʔ ⟨ioq⟩
肉浴玉
|iɪʔ ⟨iq⟩
筆亦吃
|m ⟨m⟩
'''呣畝'''嘸
|-
!u
|u ⟨u⟩
波歌做
|ua ⟨ua⟩
怪淮娃
| ||
|
|ue ⟨ue⟩
回慣彎
|uø ⟨uoe⟩
官歡緩
|uã ⟨uan⟩
橫光
|uɑ̃ ⟨uaon⟩
廣狂況
|uən ⟨uen⟩
困魂溫
|
|uaʔ ⟨uaq⟩
挖划刮
|
|uəʔ ⟨ueq⟩
活擴骨
|
|-
!y
|y ⟨iu⟩
居女羽
| || ||
|
|
|yø ⟨ioe⟩
園軟權
|
|
|yn ⟨iun⟩
均雲訓
|
|
|
|yɪʔ ⟨iuq⟩
血缺悅
|ŋ ⟨ng⟩
五'''魚午'''
|}
 
耳 li kepeken e kalama ni lon lipu toki.
也 li kepeken e kalama ni lon lipu toki.
旺 li kepeken e kalama ni lon lipu toki.
人 li kepeken e kalama ni lon lipu toki.
呣 en 畝 li kepeken e kalama ni lon anpa toki.
魚 en 午 li kepeken e kalama ni lon anpa toki.
 
sitelen pi kepeken lon sewi li pona, ni li ante tan sitelen kalama ale lon ni:<ref>Chen and Gussenhoven 2015.</ref><ref>Xu and Tang 1988, pp. 8.</ref><ref name="dupref1">Qian 2007.</ref>
*/n/ li ken kalama tan [n ~ ŋ].
*/ɑ̃/ li sike tan [ɒ̃] lon tenpo mute.
*/ɔ/ sama kalama pini /ɔ/ en /iɔ/ li anpa tan [ɔ̞], taso /o/ lon /oʔ/ en /ioʔ/ li anpa tan [o̞] lon tenpo mute.
*/iɪʔ/ li kalama tan [ɪʔ] sinpin open uta, sinpin uta sewi sinpin. taso ni li kalama tan [iɪʔ] sinpin lupa sinpin supa pi uta sewi.
*kalama lili sewi li ken pakala monsi /n/.
*/yɪʔ/ li ken wan poka /ioʔ/, ni li pali e wan weka pi kalama pini.
*kalama pini poka /ʔ/ pini li lili e kalama lili lon pini ala.
*uta li sike mute ala lon kalama lili sike, kin uta li ala sike mute ala lon kalama lili pi sike ala.
*/u, o/ li mute sama,  ni li [ɯ̽ᵝ, ʊ]. kin la /i, jɛ/ li mute kalama sama, ni li [i̞, i].
*kalama meso /i/ li kalama tan [ɥ] lon kalama lili sike.
*toki Sonko meso /-m -n -ŋ/ li wan lon toki Ju. toki Sonko meso /-p -t -k/ li kama tan /-ʔ/.[48]

Latest revision as of 2023-08-04T17:51:44

Edit-clear.svg lipu ni li wile e pali tan ni: nasin toki li ike. sina ken pona e ona.
toki Ju

吴语/吳語

ma ma tomo Sane en ma Sesijan en ma ante
kulupu toki Sonko Po
nanpa toki
ISO 639-3 wuu
Glottolog wuch1236
Linguasphere 79-AAA-d
Idioma wu.png
ma pi toki Ju (laso)

toki Ju li ante pi toki Sonko. tenpo sike 2007 la jan 80,000,000 pi toki Ju li lon.

ike la lipu ni li lili. sina wile pona e ona la sina ken suli e ona.


kalama[o ante | o ante e toki ilo]

kalama open[o ante | o ante e toki ilo]

ni li kulupu pi kalama open pi toki Ju pi ma Sane (toki Sane) pi tenpo meso, poka sitelen nasin Uni poka sitelen ijo.

kalama open
open uta uta sewi sinpin supa pi uta sewi uta sewi monsi lupa
nena m ⟨m⟩

美悶梅門

n ⟨n⟩

拿囡內男

ɲ ⟨gn⟩

粘扭泥牛

ŋ ⟨ng⟩

砑我外鵝

pini kalama ijo p ⟨p⟩

布幫北

t ⟨t⟩

膽懂德

k ⟨k⟩

干公夾

(ʔ)

鴨衣烏

kon pʰ ⟨ph⟩

怕胖劈

tʰ ⟨th⟩

透聽鐵

kʰ ⟨kh⟩

開擴康

ko b ⟨b⟩

步盆拔

d ⟨d⟩

地動奪

ɡ ⟨g⟩

葵共軋

pini kalama lili ijo ts ⟨ts⟩

煮增質

tɕ ⟨c⟩

舉精腳

kon tsʰ ⟨tsh⟩

處倉出

tɕʰ ⟨ch⟩

丘輕切

ko dʑ ⟨j⟩

旗羣劇

pini lili ijo f ⟨f⟩

飛粉福

s ⟨s⟩

書松色

ɕ ⟨sh⟩

修血曉

h ⟨h⟩

花荒忽

ko v ⟨v⟩

扶服浮

z ⟨z⟩

樹從石

ʑ ⟨zh⟩

徐秦絕

ɦ ⟨gh⟩, ⟨y⟩, ⟨w⟩

鞋移胡雨

kalama poka l ⟨l⟩

拉賴領

toki Sane li kulupu pi pini kalama pi ijo en kon en ko, en pini kalama lili en pini lili pi ijo en ko.kin la kalama open pi supa pi uta sewi li lon toki Sane.

kalama pini[o ante | o ante e toki ilo]

toki Sane li toki Ju, toki Sane li kalama lili mute. The following is a list of all possible finals in Middle Period Shanghainese, as well as the Wugniu romanisation and example characters.[1]

Medial Nucleus
a ɔ o ɤ e ø ã ɑ̃ ən əʔ telo
ɿ ⟨y⟩

知次住

a ⟨a⟩

太柴鞋

ɔ ⟨au⟩

寶朝高

o ⟨o⟩

花摸蛇

ɤ ⟨eu⟩

斗丑狗

e ⟨e⟩

雷來蘭

ø ⟨oe⟩

干最亂

ã ⟨an⟩

冷長硬

ɑ̃ ⟨aon⟩

黨放忙

ən ⟨en⟩

奮登論

oŋ ⟨on⟩

翁蟲風

aʔ ⟨aq⟩

辣麥客

oʔ ⟨oq⟩

北郭目

əʔ ⟨eq⟩

舌色割

əl ⟨er⟩

而爾

i i ⟨i⟩

基錢微

ia ⟨ia⟩

野寫亞

iɔ ⟨iau⟩

條蕉搖

iɤ ⟨ieu⟩

流尤休

ie ⟨ie⟩

廿械

iã ⟨ian⟩

良象陽

iɑ̃ ⟨iaon⟩

in ⟨in⟩

緊靈

ioŋ ⟨ion⟩

窮榮濃

iaʔ ⟨iaq⟩

藥腳略

ioʔ ⟨ioq⟩

肉浴玉

iɪʔ ⟨iq⟩

筆亦吃

m ⟨m⟩

呣畝

u u ⟨u⟩

波歌做

ua ⟨ua⟩

怪淮娃

ue ⟨ue⟩

回慣彎

uø ⟨uoe⟩

官歡緩

uã ⟨uan⟩

橫光

uɑ̃ ⟨uaon⟩

廣狂況

uən ⟨uen⟩

困魂溫

uaʔ ⟨uaq⟩

挖划刮

uəʔ ⟨ueq⟩

活擴骨

y y ⟨iu⟩

居女羽

yø ⟨ioe⟩

園軟權

yn ⟨iun⟩

均雲訓

yɪʔ ⟨iuq⟩

血缺悅

ŋ ⟨ng⟩

魚午

耳 li kepeken e kalama ni lon lipu toki. 也 li kepeken e kalama ni lon lipu toki. 旺 li kepeken e kalama ni lon lipu toki. 人 li kepeken e kalama ni lon lipu toki. 呣 en 畝 li kepeken e kalama ni lon anpa toki. 魚 en 午 li kepeken e kalama ni lon anpa toki.

sitelen pi kepeken lon sewi li pona, ni li ante tan sitelen kalama ale lon ni:[2][3][4]

  • /n/ li ken kalama tan [n ~ ŋ].
  • /ɑ̃/ li sike tan [ɒ̃] lon tenpo mute.
  • /ɔ/ sama kalama pini /ɔ/ en /iɔ/ li anpa tan [ɔ̞], taso /o/ lon /oʔ/ en /ioʔ/ li anpa tan [o̞] lon tenpo mute.
  • /iɪʔ/ li kalama tan [ɪʔ] sinpin open uta, sinpin uta sewi sinpin. taso ni li kalama tan [iɪʔ] sinpin lupa sinpin supa pi uta sewi.
  • kalama lili sewi li ken pakala monsi /n/.
  • /yɪʔ/ li ken wan poka /ioʔ/, ni li pali e wan weka pi kalama pini.
  • kalama pini poka /ʔ/ pini li lili e kalama lili lon pini ala.
  • uta li sike mute ala lon kalama lili sike, kin uta li ala sike mute ala lon kalama lili pi sike ala.
  • /u, o/ li mute sama, ni li [ɯ̽ᵝ, ʊ]. kin la /i, jɛ/ li mute kalama sama, ni li [i̞, i].
  • kalama meso /i/ li kalama tan [ɥ] lon kalama lili sike.
  • toki Sonko meso /-m -n -ŋ/ li wan lon toki Ju. toki Sonko meso /-p -t -k/ li kama tan /-ʔ/.[48]
  1. Xu and Tang 1988, pp. 8
  2. Chen and Gussenhoven 2015.
  3. Xu and Tang 1988, pp. 8.
  4. Qian 2007.