lipu "toki Lasina" la tenpo tu la ante li ni

tan lipu Wikipesija
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
(33 intermediate revisions by 14 users not shown)
linja nanpa 1: linja nanpa 1:
'''toki Lasina''' li [[toki]]. nimi ona li ''Lingua Latina'' kepeken '''toki Lasina'''. tenpo pini la [[jan Elopa]] li toki e toki Lasina. tenpo ni la jan li kepeken e toki Lasina lon [[ma Wasikano]].
{{poki sona toki
|nimi toki=toki Lasina
|nimi mama=lingua latīna
|sitelen=[[sitelen:Rome Colosseum inscription 2.jpg|200px]]
|toki pi anpa sitelen=sittelen pi toki Lasina lon [[tomo Kolosejo]] pi [[ma tomo Loma]]
|kulupu toki=Palata Elopa
|kulupu toki ante=*[[kulupu toki Italija|Italija]]
|kalama=[laˈt̪iːna]
|ma=[[ma Loma]]<br>[[ma Wasikano]]
|nasin sitelen=[[sitelen Lasina]]
|ISO 639-1=la
|ISO 639-2=lat
|ISO 639-3=lat}}
{{nimi ijo|'''toki Lasina'''|lingua latīna|toki Lasina}} li [[toki]] pi [[ma Lasina]] lon tenpo pini li toki pi [[ma Loma pi tenpo pini|ma Loma lon tenpo pini]]. taso ma suli Loma pi pini suno li pakala la, toki Lasina li awen. toki Lasina pi jan mute li ante lon ma ante li kama e toki pi [[kulupu toki Loman|kulupu Loman]]. taso tenpo mute la, jan pi [[ma Elopa]] li kepeken awen e toki ni lon [[nasin lawa|lawa]] lon [[nasin sewi|sewi]] lon [[nasin sona|sona]].


toki Lasina li mama pi [[toki Potuke]] en [[toki Epanja]] en [[toki Kanse]] en [[toki Italija]] en [[toki Lomani]].
jan suli pi [[toki musi|sitelen musi]] lon toki ni li {{nimi ijo|[[jan Wekilusu]]|Vergilius}} li {{nimi ijo|[[jan Olasiju]]|Horatius}} li {{nimi ijo|[[jan Takitu]]|Tacitus}}.


jan suli pi sitelen musi li [[jan Virgil]], [[jan Horace]], en [[jan Tacitus]].
==tenpo pini==
toki Lasina li kama lon ma Lasina lon [[ma Italija]] pi tenpo pini. ma ni la, [[ma tomo Loma]] li kama. ma tomo Loma li [[ma lawa suli|kama lawa e ma mute]]. ma suli ni li awen lon tenpo mute, jan mute pi ma tomo Loma li pana e toki Lasina tawa jan pi ma ante mute. toki ni li kama tan toki Lasina:
 
*[[toki Kanse]]
*[[toki Epanja]]
*[[toki Italija]]
*[[toki Potuke]]
*[[toki Lominija]]
*toki mute ante
 
===tenpo ni===
tenpo ni la, toki Lasina li [[toki mama]] pi jan ala. taso jan sona li kepeken toki Lasina tan ni: ona li pana e nimi tawa soweli mute. jan pi [[kulupu sewi Katolika]] li toki kepeken toki Lasina li lukin e lipu pi tenpo ante mute pi toki Lasina. tan ni la, ona li [[toki lawa]] lon [[ma Wasikano]].
 
== sitelen==
 
sitelen pi toki Lasina li lon anpa. toki Lasina li kepeken [[sitelen Lasina]].
 
=== kalama pini===
 
{| class="wikitable IPA" style="text-align: center;"
|-
! colspan="2" rowspan="2" |
! rowspan="2" |sinpin
! rowspan="2" | sinpin lili
! rowspan="2" |insa
! colspan="2" |monsi
! rowspan="2" |lupa uta
|-
!uta ala
!uta
|-
! rowspan="3" |kon pini
!<small>wawa uta</small>
|b
|d
|(dʒ)
|ɡʷ
|
|-
!<small>wawa uta ala</small>
|p
|t
|(tʃ)
|k
|kʷ
|
|-
!<small>poka kon</small>
|(p<sup>h</sup>)
|(t<sup>h</sup>)
|
|(k<sup>h</sup>)
|(k<sup>wh</sup>)
|
|-
! rowspan="2" |kon pini lili
!<small>wawa uta</small>
|v
| (z)
|
|
|
|
|-
!<small>wawa uta ala</small>
|f
| s
|
|
|
|(h)
|-
! colspan="2" |kon nena
|m
|n
|
|(ŋ)
|
|
|-
! colspan="2" |kon telo lili
|
|r
|
|
|
|
|-
! colspan="2" |kon telo
|
|l
|(j)
|
|(w)
|
|}
 
* p<sup>h</sup>, t<sup>h</sup>, k<sup>h</sup>, z, y(:) li kama tan nimi pi [[toki Elina|toki Elena]]
* k<sup>wh</sup> li ken kepeken lon /k<sup>h</sup>uV/
* w en j li ante kalama tan i, tan u
* tʃ en dʒ li kepeken taso lon toki sewi Lasina
 
===kalama open===
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|-
! !! colspan="4" |sinpin!! colspan="2" |monsi
|-
!pini
|i:
|(y)
|(y:)||ʊ
|u:
|-
!insa
| colspan="2" |ɛ
| colspan="2" |eː
|o:
|-
!open
| colspan="4" | a
| colspan="2" |aː
|}
 
== sitelen pi toki Lasina ==
{| class="wikitable"
!sitelen lipu
!a
!b
! colspan="2" |c
!ch
!d
!e
!f
! colspan="2" |g
!gu
!h
!i
!k
!l
!m
!n
!o
!œ̄
!p
!ph
!qu
!r
!s
!t
!th
!u
!v
!x
!y
!z
|-
!sitelen kiwen
| colspan="2" |A
| colspan="2" |Æ
|B
| colspan="2" |C
|CH
|D
| colspan="2" |E
|F
| colspan="2" |G
|GV
|H
| colspan="2" |I
|K
|L
|M
|N
| colspan="2" |O
| colspan="2" |Œ
|P
|PH
|QV
|R
|S
|T
|TH
| colspan="3" |V
|X
| colspan="2" |Y
|Z
|-
!kalama
|a
|a:
|ae~ɛ
|a:e~e:
|b
|k
|(tʃ)
|k<sup>h</sup>
|d
|eː
|f
|g
|(dʒ)
|g<sup>w</sup>
| -
|i:
|k
|l
|m
|n
|o:
|oe~ɛ
|o:e~e:
|p
|p<sup>h</sup>
|kʷ
|r
|s
|t
|t<sup>h</sup>
|u:
|v
|ks
|y
|y:
|z
|}
 
== nimi selo pi nimi ijo ==


== toki pi toki Lasina ==
== toki pi toki Lasina ==
* '''toki!''': Salve!
* '''toki!''': Salve!
* '''suno pona!''': Bonum diem!
* '''suno pona!''': Diem bonam(/bonum)!
* '''lape pona!''': Bonam noctem!
* '''lape pona!''': Noctem bonam!
* '''mi tawa!''' en '''tawa pona!''': Vale!
* '''mi tawa!''' en '''tawa pona!''': Vale!
* '''o kute!''': audi!
* '''wan, tu, tu wan''': unus, duo, tres


{{lili}}
{{DEFAULTSORT:Lasina}}
 
[[kulupu:ma Loma pi tenpo pini]]
{{ilo Wikitata|Q397}}
[[kulupu:toki moli]]
[[category:toki|Lasina]]

Revision as of 2023-04-05T07:05:53

toki Lasina

lingua latīna

Rome Colosseum inscription 2.jpg
sittelen pi toki Lasina lon tomo Kolosejo pi ma tomo Loma
kalama [laˈt̪iːna]
ma ma Loma
ma Wasikano
kulupu toki Palata Elopa
nasin sitelen sitelen Lasina
nanpa toki
ISO 639-1 la
ISO 639-2 lat
ISO 639-3 lat

toki Lasina (toki Lasina: lingua latīna) li toki pi ma Lasina lon tenpo pini li toki pi ma Loma lon tenpo pini. taso ma suli Loma pi pini suno li pakala la, toki Lasina li awen. toki Lasina pi jan mute li ante lon ma ante li kama e toki pi kulupu Loman. taso tenpo mute la, jan pi ma Elopa li kepeken awen e toki ni lon lawa lon sewi lon sona.

jan suli pi sitelen musi lon toki ni li jan Wekilusu (Vergilius) li jan Olasiju (Horatius) li jan Takitu (Tacitus).

tenpo pini

toki Lasina li kama lon ma Lasina lon ma Italija pi tenpo pini. ma ni la, ma tomo Loma li kama. ma tomo Loma li kama lawa e ma mute. ma suli ni li awen lon tenpo mute, jan mute pi ma tomo Loma li pana e toki Lasina tawa jan pi ma ante mute. toki ni li kama tan toki Lasina:

tenpo ni

tenpo ni la, toki Lasina li toki mama pi jan ala. taso jan sona li kepeken toki Lasina tan ni: ona li pana e nimi tawa soweli mute. jan pi kulupu sewi Katolika li toki kepeken toki Lasina li lukin e lipu pi tenpo ante mute pi toki Lasina. tan ni la, ona li toki lawa lon ma Wasikano.

sitelen

sitelen pi toki Lasina li lon anpa. toki Lasina li kepeken sitelen Lasina.

kalama pini

sinpin sinpin lili insa monsi lupa uta
uta ala uta
kon pini wawa uta b d (dʒ) ɡ ɡʷ
wawa uta ala p t (tʃ) k
poka kon (ph) (th) (kh) (kwh)
kon pini lili wawa uta v (z)
wawa uta ala f s (h)
kon nena m n (ŋ)
kon telo lili r
kon telo l (j) (w)
  • ph, th, kh, z, y(:) li kama tan nimi pi toki Elena
  • kwh li ken kepeken lon /khuV/
  • w en j li ante kalama tan i, tan u
  • tʃ en dʒ li kepeken taso lon toki sewi Lasina

kalama open

sinpin monsi
pini ɪ i: (y) (y:) ʊ u:
insa ɛ ɔ o:
open a

sitelen pi toki Lasina

sitelen lipu a ā æ ǣ b c ch d e ē f g gu h i ī k l m n o ō œ œ̄ p ph qu r s t th u ū v x y ȳ z
sitelen kiwen A Æ B C CH D E F G GV H I K L M N O Œ P PH QV R S T TH V X Y Z
kalama a a: ae~ɛ a:e~e: b k (tʃ) kh d ɛ f g (dʒ) gw - ɪ i: k l m n ɔ o: oe~ɛ o:e~e: p ph r s t th ʊ u: v ks y y: z

nimi selo pi nimi ijo

toki pi toki Lasina

  • toki!: Salve!
  • suno pona!: Diem bonam(/bonum)!
  • lape pona!: Noctem bonam!
  • mi tawa! en tawa pona!: Vale!
  • o kute!: audi!
  • wan, tu, tu wan: unus, duo, tres