toki Sonko

tan lipu Wikipesija
Jump to navigation Jump to search
toki Sonko

汉语

ma ma Sonko

ma tomo Onkon
ma tomo Omun
ma Tawan
ma Sinkapo
kulupu pi ma mute

kulupu toki Sonko Po
nasin sitelen sitelen Sonko pi tenpo pini
sitelen Sonko pona
nanpa toki
ISO 639-1 zh
ISO 639-2 chi / zho
ISO 639-3 zho

toki Sonko (toki Sonko: 汉语) li toki pi ma Sonko. nanpa jan pi toki mama la, ona li toki nanpa wan lon ma ale. taso, "toki Sonko" li toki wan ala li kulupu mama toki. ken la, toki Sonko li nimi pi nasin toki pi kulupu lawa pi ma Sonko. toki lawa Sonko (anu "toki Putonwa" (普通话, 普通話, Pǔtōnghuà)) li kama tan kulupu toki Kunwa (官话, 官話, Guānhuà).

toki Sonko li toki pi ma mute. ona li toki lawa pi ma Sonko li toki lon ma Tawan, lon ma Sinkapo, lon ma mute ante. ante mute pi toki Sonko li lon. sitelen la ona ale li sama mute. taso toki kalama la ona li ante mute.

kalama[o ante | o ante e toki ilo]

ni li kalama pi toki Sonko lawa. taso, ni li kalama ala pi toki ante Sonko.

kalama suli[o ante | o ante e toki ilo]

open uta uta sewi sinpin linja uta monsi supa pi uta sewi uta sewi monsi
nena m n ŋ
pini kalama kon
kon ala p t k
pini kalama lili kon t͡sʰ ʈ͡ʂʰ t͡ɕʰ
kon ala t͡s ʈ͡ʂ t͡ɕ
pini lili f s ʂ ɕ x
kalama telo w l ʐ~ɻ j, ɥ

kalama lili[o ante | o ante e toki ilo]

kalama lili pi toki Sonko li nasa mute

sinpin meso monsi
sewi i y ɨ u
insa e ə o
anpa a
kalama lili meso kalama kalama pini
- -j -w -n
- -a- a aj aw an
-ə- ə ej ow ən əŋ
-ɨ- ɨ
-j- -ja- ja jaw jen jaŋ
-je- je jow
-(j)i- (j)i (j)in (j)iŋ
-w- -wa- wa waj wan waŋ
-wo- wo wej wən wəŋ
-(w)u- (w)u (w)un (w)uŋ
-ɥ- -y- y yn
-ɥe- ɥe ɥen

kalama pi pana kon[o ante | o ante e toki ilo]

nanpa kalama 1 2 3 4 5
toki sewi tawa sewi tawa anpa en sewi tawa anpa nasa ala
toki ilo Pinin ā á ǎ à a
kalama lawa pali mute (ma tomo Pesin) ˥ 55, ˦ 44 ˨˥ 25 ˨˩˨ 21(2) ˥˨ 52, ˥˧ 53 (mute)
pali mute (ma tomo Tape) ˦ 44 ˧˨˧ 323 ˧˩˨ 31(2) ˥˨ 52, ˥˧ 53
pali mute ante ˥˦ 54, ˦˥ 45 ˧˨˥ 325, ˨˦ 24 ˨˩˧ 21(3), ˨ 22 ˦˨ 42
sitelen kalama pi sitelen Apije /á/ /ǎ/ [a᷄] /à/ [à̤, a̤᷆, a̤᷉] /â/
nimi pi kalama pi pana kon 陰平(阴平)

yīnpíng

陽平(阳平)

yángpíng

shǎng

輕(轻)

qīng

lukin 巴/bā 拔/bá 把/bǎ 爸/bà 吧/ba

toki ante[o ante | o ante e toki ilo]

toki Sonko li toki wan ala li kulupu pi toki mute. toki lawa pi ma Sonko kama tan toki pi ma tomo Pesin. nimi pi toki ni li "toki Putonwa". toki Sonko la, nimi ni li "toki pi jan mute" anu "toki lawa". jan mute pi ma Sonko li ken toki e toki Sonko lawa. taso, jan mute pi ma Sonko li ken toki e toki ante mute. ma Sonko la, ma lili ali en ma tomo ali li jo e toki ante. jan pi sona toki li kulupu e toki ante ni. ni li kulupu suli:

  • kulupu toki Kunwa (官话/官話). toki lawa Sonko li kama tan kulupu ni.
  • kulupu toki Min (閩語/闽语). kulupu suli pi toki Min li tu: toki Min pi lon poka telo suli en toki Min insa. toki pi ma Tawan (台灣話/台湾话) en toki ante li lon kulupu toki Min.
  • kulupu toki Ju ((吳/吴)). toki Sane (上海話/上海话) en toki ante li lon kulupu toki Ju.
  • kulupu toki Jute (粵語/粤语). toki pi ma tomo Enkon (香港) en toki Kantun (廣東話/广东话) en ante li lon kulupu toki Jute.
  • kulupu toki Kin (晉語/晋语). toki pi ma lili Sansi (山西) en ante li lon kulupu ni.
  • kulupu toki Kan (贛語/赣语). toki pi ma lili Sijansi (江西) en ante li lon kulupu ni.
  • kulupu toki Aka (客家話/客家话). toki Aka li jo e toki ante mute.
  • kulupu toki Sijan (湘語/湘语). toki pi ma lili Unan (湖南) en ante li lon kulupu ni.

sitelen Sonko[o ante | o ante e toki ilo]

toki ante ali pi toki Sonko li kepeken sitelen Sonko. toki Sonko la, sitelen Sonko li "sitelen Ansi" (漢字/汉字). toki Sonko la, nimi ni li "sitelen pi kulupu jan An". sitelen Kansi li kepeken sitelen nimi. sitelen nimi li ante pi sitelen kalama. sitelen nimi li sitelen e nimi. sitelen kalama li sitelen e kalama. tenpo ni la, jan li kepeken nasin pi sitelen nimi wan taso: sitelen Kansi.

toki ante Sonko ali la, sitelen Sonko li sama. taso, jan li ken toki e sitelen Sonko kepeken kalama ante.

nasin ante pi sitelen Sonko li lon. sitelen Pin In li nasin pi sitelen Sonko kepeken sitelen Lasina. tenpo pini la, jan li sitelen Lasina e toki Sonko kepeken nasin We Sije (Wade-Giles).