jan Imanwe Kan
| jan Imanwe Kan
Immanuel Kant | |
|---|---|
.jpg)
| |
| kalama | [ɪˈmaːnu̯eːl kant] |
| ma | ma Posen |
| pali | jan pi sona sona |
| kama lon | ma Posen
sike suno nanpa 1724 |
| moli | ma Posen
sike suno nanpa 1804 |
| kulupu | ma Posen |
| sitelen nimi | |
| |
jan Imanwe Kan (toki Tosi: Immanuel Kant [ɪˈmaːnu̯eːl kant]) li jan pi sona sona tan ma Posen (toki Tosi: Preußen). pilin ona la, pona li tan sona. pona li kama ala tan weka jan, li pona taso. jan o pona tan ni: ni li pona taso.
tenpo[o ante | o ante e toki ilo]
open lon[o ante | o ante e toki ilo]
jan Imanwe Kan li kama lon tenpo suno nanpa 22, lon tenpo mun nanpa 4, lon tenpo sike nanpa 1724, lon ma tomo Keninpa (toki Tosi: Königsberg), lon ma Posen. ona li moli lon ma sama, lon tenpo suno nanpa 12, lon tenpo mun nanpa 2, lon tenpo sike nanpa 1804.[1]
mama tu ona li nasin Pijesimu pi nasin Luta pi nasin Potetan pi nasin sewi Kolisu. jan pi nasin Pijesimu li wile lili e kipisi pi sona ona, li wile kepeken nasin pali pona. tan wile pi jan pi sona sewi la, jan Imanwe Kan li tawa tomo sona.
tenpo sike nanpa luka tu wan pi lon ona la, jan Kan li open lon tomo sona pi nasin Pijesimu. tomo ni la, jan sona li pana e sona pi toki Lasina. jan Kan li kama sona e ni: lipu pi toki Lasina li pona mute tawa ona.[1]
tomo sona suli[o ante | o ante e toki ilo]
tenpo sike nanpa 1740 la, jan Kan li open lon tomo sona suli pi ma tomo Keninpa. ona li kama sona e sona sewi, e sona nanpa, e sona tawa. sona nanpa en sona tawa li pona mute tawa ona.
pana sona[o ante | o ante e toki ilo]
tenpo sike nanpa 1746 la, mama mije ona li moli, la jan Kan li wile open kama jo e mani. ona li open pana e sona. jan li wile e sona ona la, ona li wile pana e mani tawa ona. jan pi kulupu mama tu wan li ni. tenpo sike nanpa 1755 la, ona li jo e mani pi mute ni: ona li ken awen kama sona li ken kama jo e lipu ni: ona li toki e pona pi sona pi jan Kan. ni la, ona li ken pana e sona lon tomo sona suli; ni li awen lon tenpo sike luka luka luka. jan mute li kama sona e pona ona. tenpo mute la, ona li ken ala kama jan sona suli lon ma tomo Keninpa, taso ona li wile ala lon ma tomo ante. ona li ken ni lon tenpo sike nanpa 1770.[1]
lipu suli[o ante | o ante e toki ilo]
tenpo suli li open lon tenpo sike nanpa 1781 li pini lon tenpo sike nanpa 1790. tenpo ni la, ona li pali e lipu li pana e sona nasa sin ni: ona li toki e ike pi nasin sona pi tenpo ona. lipu ale ni li jo e nimi "Kritik"; nimi ni li pana e sona ni: jan li toki e ike ijo.
pini lon[o ante | o ante e toki ilo]
tenpo sike nanpa 1790 la, sijelo pi jan Kan li open pilin ike. ona li ken ala pali e lipu lon tenpo mute. tenpo sike nanpa 1793 la, ona li pana e lipu "Die Religion innerhalb der Grenzen der blossen Vernunft" (toki Tosi, "sona li lili e nasin sewi"). ni la, ona li ike tawa jan lawa pi ma Posen. ona li pini ken pana e sona. ona li awen pali e lipu, taso ona li pini e lipu pi ale ala.
tenpo sike nanpa 1804 la, tenpo mun nanpa 2 la, tenpo suno nanpa 12 la, jan Imanwe Kan li kama moli lon ma tomo Keninpa. toki ona. nanpa pini li ni: ni li pona (toki Tosi: es ist gut).[1]
lipu pi ike ijo[o ante | o ante e toki ilo]
lipu pi ike pi sona taso[o ante | o ante e toki ilo]
lipu pi ike pi sona taso (toki Tosi: Kritik der reinen Vernunft) li jo e kipisi tu. kipisi nanpa wan li jo e lipu TTA. kipisi nanpa tu li jo e lipu MMMM. kipisi nanpa wan en kipisi nanpa tu li jo e nimi ni: tan sona en nasin sona. lipu pi tan sona li jo e kipisi tu wan ni: sona pilin pi nasin ale, en sona nanpa pi nasin ale, en sona toki pi nasin ale.[2]
lipu pi tan sona li toki e ike pi nasin sona majuna, lipu pi nasin sona li pana e nasin sona sin. nasin sona majuna wan la, nasin pi jan sona Kotepi Pilen Lapinisi. jan Lapinisi li toki e ni: jan li ken sona e ijo ni kepeken sona taso kepeken pilin ala: jan li ken ala kama pilin e ijo ni. jan sewi en jan pi moli ala li ijo pi sama ni. jan Kan la, ni li ken ala, sona jan li jo ala e wawa ni.
jan mute li sona e ni: jan li pana e nasin tawa sona. kama sona la, jan li kepeken nasin ni. sona li kepeken nasin ni ala la, sona ni li ike. taso, jan Kan li pilin e ni: nasin li pana e sona la, jan li ken kama sona kepeken nasin taso kepeken pilin ala. ni li ken ala. jan Kan li pona e sona ni kepeken sona ni: nasin li tan pilin ala, taso sona li tan pilin li tan nasin.
jan Kan la, sona li ken nasin tu: sona pi tan ijo ala en sona pi tan pilin. sona pi tan ijo ala li sona lon. kin la, sona li ken nasin tu ante: sona pi pali ala en sona pali. sona pali la, jan li pali e sona sin kepeken sona majuna. sona pi pali ala la, jan li awen sona e ijo sama kepeken nimi ante. ni la, sona li ken nasin ni: sona awen lon, en sona pali lon, en sona pali pilin.
- sona awen lon la, loje li kule. sona loje li sona kule, jan ale li sona e ni, la ni li sona sin ala.
- sona awen pilin li ken ala, tan ni: pilin li ken ala pana ala e sona sin.
- sona pali pilin la, jan li luka e ijo li pilin e seli ona.
taso, jan Kan li wile sona e ni: sona pali lon li ken ala ken lon? ona li ken. tu wan en tu li nanpa, ni li tan pilin ala, la ona li sona lon. jan li ken kama jo e sona sin tan ona. tu wan en tu li kama wan la, ona li luka. luka li nanpa ante, li sona sin. la jan li pali e sona sin tan pilin ala. ni li sona pali lon.[2]
sona ante la, kulupu nasin. jan li lukin e lon li alasa nasin e ona. lon la, tenpo en ma li lon ala. taso, jan li nasin e lon kepeken nimi ni. tenpo en ma li lon ala, li ijo pi nasin sona jan taso. jan li kepeken tenpo ala li kepeken ma ala, la ona li ken ala sona. jan li pilin e ijo li nasin e ona kepeken ni tu. ante la, ona li ken ala sona e ijo.
kipisi nanpa tu wan pi kipisi nanpa wan la, jan Kan li toki e ike pi nasin pi sona sona. nasin majuna li wile kama jo e sona pali lon kepeken sona pilin ala. ni li ken ala tawa jan Kan. sona sona li wile sona e kon sona, e open pi ijo ale, e jan sewi. taso, nasin majuna pi sona sona li pana e ken tu ni: jan li ken sona e lon pi ijo mute ni, li ken sona e powe pi ijo mute ni.
jan Kan li toki e ni: lipu ni li ante mute e sona sona, sama ni: sona sin pi jan Nikola Kopeniku li ante mute e sona mun.[2]