ma Nijon
| ma Nijon
日本 | |
|---|---|
 len ma |
 sitelen lawa |
| kalama musi ma
君が代 | |
.svg)
| |
| ma tomo lawa | ma tomo Tokijo |
| toki lawa | toki Nijon |
| jan lawa | jan lawa Nalusito jan Isipa Sikelu |
| mani | mani Jen (¥) |
| tenpo | UTC+9 |
| ISO 3166 | JP |
|
lipu ni li pini ala li wile e pali. sina ken pini e ona. |
ma Nijon (toki Nijon: 日本 ɲihoꜜɴ) li ma lon ma Asija. ona li kulupu ma lon telo. jan ona li nimi e ma Nipon (toki Nijon: 日本 ɲippoꜜɴ) tawa ma ni. toki suli ona li toki Nijon (toki Nijon: 日本語 ɲihoŋɡo).
ma Nijon li poka e telo suli Pasipi e telo suli Nijon. ma Sonko e ma Anku seli e ma Anku lete e ma Losi li lon ma suli Asija li poka e ma Nijon.
ma suli pi ma Nijon li tu tu: ma Okito en ma Onsu en ma Sikoku en ma Kijusiju. ma Onsu li ma suli nanpa wan li mute jan nanpa wan. ma Nijon li jo e kulupu ma lili lon telo Lijukiju kin. ma suli nanpa wan pi ma Lijukiju li ma Okinawa.
ma tomo lawa pi ma Nijon li ma tomo Tokijo. tenpo pini la ma tomo Kijoto li ma tomo lawa pi ma ni. tenpo pini pini la ma tomo Nala li ma tomo lawa. tenpo pini pini la jan Nijon li nimi e ma ni li ma Jamato.
tenpo pini[o ante | o ante e toki ilo]
toki pi nasin sewi pi ma Nijon li toki e ni: tenpo pini majuna la jan sewi li kama tawa ma Nijon, li lawa e ma Nijon. ona li mama pi jan lawa mama pi ma Nijon.
tenpo Sjomon la jan pi ma Nijon li alasa e soweli e kala e kasi. tenpo Jajowi la jan li kama tan ma Sonko tan ma Anku. ona li pana sona e ni tawa jan pi ma Nijon: nasin pi mama kasi. tenpo Kopun en tenpo Asuka en tenpo Nala la, jan lawa mama pi ma Nijon li kama wawa. sona pona en ilo pona en nasin sewi li kama tan ma Sonko en ma Anku. tenpo Ewijan la, ma tomo lawa li kama ma tomo Kijoto.[1] tenpo Ewijan la jan li open pali e toki musi mute.
tenpo li weka la, jan utala li kama wawa. tenpo Kamakula en tenpo Mulomasi la, jan utala li lawa e ma Nijon. jan lawa mama li kama wawa ala. tenpo sike nanpa 1467 la, utala insa pi ma Nijon li open. ni la ma Nijon li kama ma mute. ma mute li utala e ma ante. tenpo sike nanpa 1543 la, ilo utala wawa li kama tan jan pi ma Potuke. tenpo Asusi Momojama la, jan Ota Nopunaka li utala mute li wan e ma mute. taso jan Akesi Misusite li moli e ona. tenpo poka lili la jan ante li moli e jan Akesi Misusite. tenpo sike nanpa 1590 la, jan Tojotomi Itejosi li wan e ma Nijon. ona li utala e ma Anku en ma Sonko kin, taso ona li moli la utala li pini. tenpo ni la jan utala pi ma Nijon li kama kulupu tu. tenpo sike nanpa 1600 la, kulupu pi jan utala tu li kama utala suli. jan Tokukawa Iwejasu li anpa e jan utala ante, li open lawa e ma Nijon. ni la tenpo Eto li open.
tenpo Eto la utala li lili. taso tenpo li weka la, jan pi ma Elopa en jan pi ma Mewika li kama. tenpo ni la ma Nijon li wawa ala, ni la jan mute li utala e jan lawa. jan lawa mama pi ma Nijon en jan sin mute li open lawa e ma Nijon. ona li sona mute tan ma Mewika tan ma Elopa. ma tomo lawa li kama ma tomo Tokijo. tenpo sike nanpa 1894 la, ma Nijon li utala e ma Sonko li anpa e ona. ni la ma Nijon li kama jo e ma Tiwan. tenpo sike nanpa 1904 la, ma Nijon li utala e ma Lusi li anpa e ona. tenpo poka lili la, ma Nijon li kama jo e ma Anku. utala suli nanpa wan la, ma Nijon en ma Juke li jan pona. tenpo lili li weka la, jan utala li kama jan lawa. tenpo pi utala suli nanpa tu la, ma Nijon li ma pi nasin pi palisa mute. ni la ma Nijon en ma Tosi en ma Italija li jan pona. tenpo sike nanpa 1941 la, ma Nijon li utala e ma Mewika. ma Mewika li kepeken e ilo utala wawa wawa tu tawa ma Nijon. ni la ma Mewika li anpa e ma Nijon.
utala suli nanpa tu li pini la, ma Mewika li lawa e ma Nijon, li sin e ona. jan lawa mama li kama wawa ala. tenpo sike nanpa 1952 la, lawa pi ma Mewika li pini. tenpo poka lili la, esun pi ma Nijon li kama wawa mute. tenpo sike nanpa 1964 la, musi utala Olinpi li kama tawa ma tomo Tokijo.
tenpo sike nanpa 2019 la, jan lawa Nalusito li kama jan lawa mama.
tenpo pi ma Nijon
tenpo Sjomon
tenpo Jajowi
tenpo Kopun
tenpo Asuka
tenpo Nala
tenpo Ewijan
tenpo Kamakula
tenpo Mulomasi
tenpo Asusi Momojama
tenpo Eto
tenpo Mewisi
tenpo Tawisijo
tenpo Sijowa
tenpo Ewise
tenpo Lewa
ma[o ante | o ante e toki ilo]
ma Nijon la ma lili 47 li lon. ma suli 8 kin li lon.[2]
ma suli Okito[o ante | o ante e toki ilo]
1. 
ma Okito: 北海道
- ma tomo Sapolo: Sapporo 札幌
ma suli Tojoku[o ante | o ante e toki ilo]
2. 
ma Ajomoli: 青森県
3. 
ma Iwate: 岩手県
4. 
ma Mijaki: 宮城県
- ma tomo Senta: Sendai 仙台
5. 
ma Akita: 秋田県
6. 
ma Jamakata: 山形県
7. 
ma Pukusima: 福島県
ma suli Kanto[o ante | o ante e toki ilo]
8. 
ma Ipalaki: 茨城県
9. 
ma Tosiki: 栃木県
10. 
ma Kuma: 群馬県
11. 
ma Sawitama: 埼玉県
- ma tomo Satama: Saitama さいたま
12. 
ma Sipa: 千葉県
- ma tomo Sipa: Chiba 千葉
13. 
ma Tokijo: 東京都
- ma tomo Tokijo: Tokyo 東京
14. 
ma Kanakawa: 神奈川県
- ma tomo Jokowama: Yokohama 横浜
- ma tomo Kawasaki: Kawasaki 川崎
- ma tomo Sakamijala: Sagamihara 相模原
ma suli Sijupu[o ante | o ante e toki ilo]
15. 
ma Nikata: 新潟県
16. 
ma Tojama: 富山県
17. 
ma Isikawa: 石川県
18. 
ma Pukuwi: 福井県
19. 
ma Jamanasi: 山梨県
20. 
ma Nakano: 長野県
21. 
ma Kipu: 岐阜県
22. 
ma Sisujoka: 静岡県
- ma tomo Amamatu: Hamamatsu 浜松
- ma tomo Sisuwoka: Shizuoka 静岡
23. 
ma Awisi: 愛知県
- ma tomo Nakoja: Nagoya 名古屋
ma suli Kinki[o ante | o ante e toki ilo]
24. 
ma Mije: 三重県
25. 
ma Sika: 滋賀県
26. 
ma Kijoto: 京都府
- ma tomo Kijoto: Kyoto 京都
27. 
ma Osaka: 大阪府
- ma tomo Osaka: Osaka 大阪
- ma tomo Saka: Sakai 堺
28. 
ma Ijoko: 兵庫県
- ma tomo Kope: Kobe 神戸
29. 
ma Nala: 奈良県
- ma tomo Nala: Nara 奈良
30. 
ma Wakajama: 和歌山県
ma suli Sijukoku[o ante | o ante e toki ilo]
31. 
ma Totoli: 鳥取県
32. 
ma Simane: 島根県
33. 
ma Okajama: 岡山県
34. 
ma Ilosima: 広島県
35. 
ma Jamakusi: 山口県
ma suli Sikoku[o ante | o ante e toki ilo]
36. 
ma Tokusima: 徳島県
37. 
ma Kakawa: 香川県
38. 
ma Esime: 愛媛県
39. 
ma Kosi: 高知県
ma suli Kijusiju[o ante | o ante e toki ilo]
40. 
ma Pukujoka: 福岡県
- ma tomo Kitakijusiju: Kitakyushu 北九州
41. 
ma Saka: 佐賀県
42. 
ma Nakasaki: 長崎県
43. 
ma Kumamoto: 熊本県
44. 
ma Owita: 大分県
45. 
ma Mijasaki: 宮崎県
46. 
ma Kakosima: 鹿児島県
47. 
ma Okinawa: 沖縄県
jan[o ante | o ante e toki ilo]
ma Nijon li jo e kulupu jan Jamato anu kulupu jan Nijon, e kulupu jan Ajenu e kulupu jan Lijukiju. jan Ajenu li kulupu jan nanpa wan pi ma Okito. kulupu jan Lijukiju li lon kulupu ma telo Lijukiju. jan Jamato li lon ma ali pi ma Nijon. jan mute li toki e toki Nijon, taso toki Ajenu en toki Okinawa li kin lon.
ma pi ma Nijon li lili, taso nanpa jan lon ma Nijon li suli. jan mute li lon ma Nijon. mute jan la ona li ma suli nanpa luka luka lon ale.
jan pi ma Nijon li musi e musi Ko.
esun[o ante | o ante e toki ilo]
ma Nijon li jo e mani mute. ona li pali e ijo mute li pana e ijo ni tawa ma ante.
moku[o ante | o ante e toki ilo]
- kala lete kipisi
- pan walo kala
- sike kala pi telo seli
ijo sin[o ante | o ante e toki ilo]
lipu mama[o ante | o ante e toki ilo]
ma Aja · ma Akanisan · ma Soson · ma Anku · ma Asepajan · ma Ilakija · ma Ilan · ma Imalasi · ma Intonesija · ma Isale · ma Jamanija · ma Kanpusi · ma Kasatan · ma Katali · ma Katelo · ma Kilisa · ma Kiposi · ma Kuwasi · ma Lajo · ma Lanka · ma Losi · ma Lunpan · ma Malasija · ma Masu · ma Mijama · ma Monkolu · ma Nepalu · ma Nijon · ma Opekitan · ma Pakisan · ma Palani · ma Palata · ma Panla · ma Pilipina · ma Pilisin · ma Punawi · ma Sajusi · ma Sikimenisan · ma Simolete · ma Sinkapo · ma Siwewi · ma Sonko · ma Sulija · ma Tawan · ma Tawi · ma Tosikiton · ma Tuki · ma Tuku · ma Uman · ma Utun · ma Wije