sina ante e lipu "lipu lawa pi ken jan lon ma Mewika"

Warning: You are not logged in. Your IP address will be publicly visible if you make any edits. If you log in or create an account, your edits will be attributed to your username, along with other benefits.

The edit can be undone. Please check the comparison below to verify that this is what you want to do, and then publish the changes below to finish undoing the edit.

Latest revision Your text
linja nanpa 1: linja nanpa 1:
{{pini ala}}
{{pini ala}}
[[sitelen:Bill_of_Rights_Pg1of1_AC.jpg|thumb|sitelen pi lipu lawa pi ken jan lon ma Mewika]]
[[ijo:Bill_of_Rights_Pg1of1_AC.jpg|thumb|sitelen pi lipu lawa pi ken jan lon ma Mewika]]
tenpo sike 1787 la jan mama pi [[ma Mewika]] sin li pali e [[lawa lawa pi ma Mewika]]. taso lipu ni li toki lili taso lon ken jan. jan mute li pilin ike lon ni. ona li pali e {{nimi ijo|'''lipu lawa pi ken jan'''|Bill of Rights|toki Inli}} lon tenpo sike 1789. ona li kama lawa lon tenpo sike 1791. ante 10 li lon. ona li suli mute.
tenpo sike 1787 la jan mama pi [[ma Mewika]] sin li pali e [[lawa lawa pi ma Mewika]]. taso lipu ni li toki lili taso lon ken jan. jan mute li pilin ike lon ni. ona li pali e {{nimi ijo|'''lipu lawa pi ken jan'''|Bill of Rights|toki Inli}} lon tenpo sike 1789. ona li kama lawa lon tenpo sike 1791. ante 10 li lon. ona li suli mute.


linja nanpa 7: linja nanpa 7:
Congress shall make no law respecting an establishment of religion, or prohibiting the free exercise thereof; or abridging the freedom of speech, or of the press; or the right of the people peaceably to assemble, and to petition the Government for a redress of grievances.
Congress shall make no law respecting an establishment of religion, or prohibiting the free exercise thereof; or abridging the freedom of speech, or of the press; or the right of the people peaceably to assemble, and to petition the Government for a redress of grievances.
-->
-->
<blockquote>{{lipu li ala|kulupu pi pana lawa lon ma Mewika|kulupu pi pana lawa|U.S. Congress}} o toki ala lon [[nasin sewi]], o ala ala e ken pi nasin sewi, e ken toki, e ken sitelen, e ken kulupu, e ken ni: jan li toki tawa lawa lon wile pona ona.</blockquote>
<blockquote>[[kulupu lawa pi ma Mewika|kulupu lawa]] <!-- Congress --> o toki ala lon [[nasin sewi]], o ala ala e ken pi nasin sewi, e ken toki, e ken sitelen, e ken kulupu, e ken ni: jan li toki tawa lawa lon wile pona ona.</blockquote>


=== ken nasin; lawa nasin ala ===
=== ken nasin; lawa nasin ala ===
kulupu pi pana lawa li ken ala lawa e nasin sewi, li ken ala pali e nasin sewi. kin jan o ken tawa e nasin sewi ale. taso lawa li ken toki lon sewi. toki suli pi ma Mewika li toki "mi pilin pona lon sewi" (toki Inli: "In God We Trust"). open pi kulupu lawa la jan sewi li toki sewi. kin lawa li ken toki pona lon nasin sewi mute. taso ona li ken ala toki pona lon nasin sewi wan taso.
kulupu lawa li ken ala lawa e nasin sewi, li ken ala pali e nasin sewi. kin jan o ken tawa e nasin sewi ale. taso lawa li ken toki lon sewi. toki suli pi ma Mewika li toki "mi pilin pona lon sewi" (toki Inli: "In God We Trust"). open pi kulupu lawa la jan sewi li toki sewi. kin lawa li ken toki pona lon nasin sewi mute. taso ona li ken ala toki pona lon nasin sewi wan taso.


=== ken toki ===
=== ken toki ===
tan ken ni la jan Mewika li ken toki lon pilin ona. lili la ona li ken ala toki ike:
tan ken ni la jan Mewika li ken toki lon pilin ona. lili la ona li ken ala toki ike:
* tawa lawa la ijo li ike. jan li ken ala toki e ni: "o pali e ona." (o lukin e toki lawa {{nimi ijo|"jan Pantanpaka li utala e [[ma Owajo]]"|Brandenburg v. Ohio|toki Inli}}.)
* tawa lawa la ijo li ike. jan li ken ala toki e ni: "o pali e ona."
* ijo li ala, li suli. jan li ken ala toki e ni: "ni li lon."
* ijo li ala, li suli. jan li ken ala toki e ni: "ni li lon."
* jan li ken ala toki lon ijo pi jaki mute a. (o lukin e toki lawa {{nimi ijo|"jan Mili li utala e [[ma Kaliponja]]"|Miller v. California|toki Inli}}.) taso tenpo ni la ijo mute li jaki ala tawa lawa.
* jan li ken ala toki lon ijo pi jaki mute a. taso tenpo ni la ijo mute li jaki ala tawa lawa.
* jan li ken ala sitelen unpa e jan lili. (o lukin e toki lawa {{nimi ijo|"[[ma Nujo]] li utala e jan Pepe"|New York v. Ferber|toki Inli}}.)
* jan li ken ala sitelen unpa e jan lili.
* jan li ken ala toki utala. (o lukin e toki lawa {{nimi ijo|"jan Tapinki li utala e [[ma Nuwansa]]"|Chaplinsky v. New Hampshire|toki Inli}}. taso ken la ni li ala lon tenpo ni. toki utala mute li ike ala tawa lawa.
* jan li ken ala toki utala. taso ken la ni li ala lon tenpo ni. toki utala mute li ike ala tawa lawa.
* jan li ken ala toki e ni: "kama la mi utala e sina."
* jan li ken ala toki e ni: "kama la mi utala e sina."
* jan li toki e ijo la, jan ante li ken ala sama e toki. taso jan li ken toki e ni: "sina ken sama e toki mi."
* jan li toki e ijo la, jan ante li ken ala sama e toki. taso jan li ken toki e ni: "sina ken sama e toki mi."
linja nanpa 28: linja nanpa 28:
-->
-->
<blockquote>[[kulupu utala]] li suli. kulupu o ken jo e ilo utala.</blockquote>
<blockquote>[[kulupu utala]] li suli. kulupu o ken jo e ilo utala.</blockquote>
{{lipu li ala|kulupu utala pi ma Mewika|ma Mewika li jo e kulupu utala.|U.S. Army}} kin {{lipu li ala|kulupu utala awen pi ma Mewika|ma wan ona li jo e kulupu utala.|U.S. National Guard}} tan ante ni la ona o ken jo e ilo utala.
kin jan mute li toki e ni: tan ante ni la kulupu o ken jo e ilo utala. pini la, lawa li toki ala e ni. taso {{lipu li ala|kulupu suli pi toki lawa lon ma Mewika|kulupu suli pi toki lawa|U.S. Supreme Court}} li toki e ni lon tenpo sike 2008 lon utala lawa {{nimi ijo|"[[ma tomo Sisi]] li utala e jan Ela"|D.C. v. Heller|toki Inli}}. taso lawa li ken weka e ken ni tan jan.
jan li pilin e ni: kulupu suli pi toki lawa li pali ike. jan ante li pilin e ni: ike la ona li pali lili. ona o pali suli. jan mute li utala toki lon ilo utala.


== ante nanpa tu wan ==
== ante nanpa tu wan ==
linja nanpa 39: linja nanpa 34:
-->
-->
<blockquote>tenpo pona la jan tomo o ken tomo ala e jan utala. tenpo utala la kulupu lawa li ken lawa e ni: "sina o tomo e ona."</blockquote>
<blockquote>tenpo pona la jan tomo o ken tomo ala e jan utala. tenpo utala la kulupu lawa li ken lawa e ni: "sina o tomo e ona."</blockquote>
ante ni li pali lili.
taso {{lipu li ala|utala ma nanpa tu|World War II}} la kulupu utala li weka e {{lipu li ala|kulupu Unanka|Aleuts}} tan {{lipu li ala|ma telo Unanka|ma telo ona|Aleutian Islands}}, li lon tomo ona. taso ni la jan li toki ala lon ante nanpa tu wan.<ref>{{tan sona|linja=https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1944647|tan=lipu ''nimi 'jo' lon lawa lawa. ante nanpa tu wan li toki e ni''|toki tan=toki Inli|jan=jan Tama·Pele|nimi jan kepeken toki tan=Tom W. Bell|nimi tan kepeken toki tan=''&apos;Property' in the Constitution: The View from the Third Amendment''|tenpo=2011-10-16}}</ref>
tenpo sike 1979 lon [[ma Nujo]] la {{lipu li ala|jan pi poki jan|prison guard}} li pini pali. jan {{nimi ijo|Ju·Kewi|Hugh Carey|toki Inli}} li lawa e ma Nujo li lawa e ni: kulupu utala pi ma Nujo o kama jan pi poki jan, o lon tomo ona. jan pi poki jan li utala lawa e ni. toki lawa {{nimi ijo|"jan Enkom li utala e jan Kewi"|Engblom v. Carey|toki Inli}} la kulupu lawa li toki e ni: jan Kewi en kulupu utala pi ma Nujo li pali ike.


== ante nanpa tu tu ==
== ante nanpa tu tu ==
linja nanpa 62: linja nanpa 51:
In all criminal prosecutions, the accused shall enjoy the right to a speedy and public trial, by an impartial jury of the State and district wherein the crime shall have been committed, which district shall have been previously ascertained by law, and to be informed of the nature and cause of the accusation; to be confronted with the witnesses against him; to have compulsory process for obtaining witnesses in his favor, and to have the Assistance of Counsel for his defense.
In all criminal prosecutions, the accused shall enjoy the right to a speedy and public trial, by an impartial jury of the State and district wherein the crime shall have been committed, which district shall have been previously ascertained by law, and to be informed of the nature and cause of the accusation; to be confronted with the witnesses against him; to have compulsory process for obtaining witnesses in his favor, and to have the Assistance of Counsel for his defense.
-->
-->
<blockquote>{{nimi ijo|alasa lawa|prosecution}} la tenpo o ken lili. kulupu kute o jo e pilin pona. lawa li toki e ni: "pali ike li lon ma ni." pini la ona o tu e ma. jan pi kulupu kute o tan ma ni. jan o ken sona e ni: lawa li toki lon pali ike seme? ona o ken toki e ni tawa jan ante: "tan seme la sina toki e ni: sina pali ike anu seme?" ona o ken lawa e ni: jan pona ona o kama, o toki pona lon ona. ona li wile e ni la, jan pi sona lawa o pona e ona.</blockquote>
<blockquote>{{nimi ijo|alasa lawa|prosecution}} la tenpo o ken lili. kulupu kute o jo e pilin pona. lawa li toki e ni: "pali ike li lon ma ni." pini la ona o tu e ma. jan pi kulupu kute o tan ma ni. jan o ken sona e ni: lawa li toki lon pali ike seme? ona o ken toki e ni tawa jan ante: "tan seme la sina toki e ni: sina pali ike?" ona o ken lawa e ni: jan pona one o kama, o toki pona lon ona. ona li wile e ni la, jan pi sona lawa o pona e ona.</blockquote>


== ante nanpa luka tu ==
== ante nanpa luka tu ==
linja nanpa 80: linja nanpa 69:
The enumeration in the Constitution, of certain rights, shall not be construed to deny or disparage others retained by the people.
The enumeration in the Constitution, of certain rights, shall not be construed to deny or disparage others retained by the people.
-->
-->
<blockquote>lipu ni li toki lon ken jan. taso ken jan ante li lon.</blockquote>
<blockquote>lipu ni li toki e ken jan. taso ken jan ante li lon.</blockquote>


== ante nanpa luka luka ==
== ante nanpa luka luka ==
linja nanpa 87: linja nanpa 76:
-->
-->
<blockquote>lawa lawa li pana ala e wawa tawa ma Mewika la, lawa lawa li weka ala e wawa tan ma lili la, ma lili anu jan li jo e wawa ni.</blockquote>
<blockquote>lawa lawa li pana ala e wawa tawa ma Mewika la, lawa lawa li weka ala e wawa tan ma lili la, ma lili anu jan li jo e wawa ni.</blockquote>
== tan sona ==
<references/>


[[kulupu:lipu lawa]]
[[kulupu:lipu lawa]]
[[kulupu:ma Mewika]]
[[kulupu:ma Mewika]]
o sona e ni: lipu Wikipesija la lipu lawa "o toki e nimi mi. o pana sama." (toki Inli: Creative Commons Attribution-ShareAlike (CC BY-SA)) nanpa 4.0 en lipu lawa CC BY-SA nanpa 3.0 li lawa e ken pi sama toki. (toki pona la ona li lon.) jan li ken ante e toki sina, li ken pana e ona tawa jan ante. sina wile ala e ni la, o sitelen ala lon lipu ni. kin la sina toki e ni: toki sina ni li tan sina taso, anu tan lipu pi ken ale. jan ante li wile ala la, o pana ala e toki ona tawa lipu ni!
o ala mi sona ala e ante (ona li open e lupa sin)