6
edits
selo ma (earth's layers)
(pona e pakala mi) |
(selo ma (earth's layers)) |
||
| linja nanpa 8: | linja nanpa 8: | ||
jan sona li lukin e wawa kiwen e ijo ante la, ma li open lon tenpo sike pini 4 500 000 000. mute pi tenpo ni la, telo suli li kama moli ala. ni li ante e supa ma, li ante e kon. kasi en soweli li awen, li ante mute lon ma. sama mute mute mute mute mute la, ante ni mute mute mute mute luka luka luka tu tu li awen ala li moli lon tenpo pini. jan 8 000 000 000 li lon ma, li wile e ale ma tawa moli ala ona. jan li kama ante mute e poka ona. | jan sona li lukin e wawa kiwen e ijo ante la, ma li open lon tenpo sike pini 4 500 000 000. mute pi tenpo ni la, telo suli li kama moli ala. ni li ante e supa ma, li ante e kon. kasi en soweli li awen, li ante mute lon ma. sama mute mute mute mute mute la, ante ni mute mute mute mute luka luka luka tu tu li awen ala li moli lon tenpo pini. jan 8 000 000 000 li lon ma, li wile e ale ma tawa moli ala ona. jan li kama ante mute e poka ona. | ||
== selo ma == | |||
anpa pi supa ma la selo mute li lon. tan insa la ona li ni<ref>GEIGER, Beth. 2019. ''Explainer: Earth — layer by layer.'' ni li tan lipu www.sciencenewsforstudents.org/article/explainer-earth-layer-layer lon tenpo 2021.05.25 [https://www.sciencenewsforstudents.org/article/explainer-earth-layer-layer]</ref>. | |||
* '''insa ma kiwen''' li sike kiwen li jo e suli 1 220 km tan meso insa. ona li lon 6 400 km tawa 5 180 km tan supa ma. ona li tan kiwen ilo li tan kiwen mani. ona li tawa sike lon tenpo lili li seli 5 400°C (ni li sama supa suno). | |||
* '''insa ma telo''' li lon 5 180 tawa 2 880 km tan supa ma. ona li kiwen telo seli. kiwen telo seli li tawa wawa lon nasin sike. tawa ni li pana e [[wawa taki]] ma. tenpo sike 200 000 anu 300 000 ale la wawa taki ma li ante. | |||
* '''selo ma insa''' li jo e sewi 3 000 km. ona li open lon 30 km tan supa ma. ona li tan kiwen ''Fe'', li tan kiwen ''Mg'', li tan kiwen ''Si''. ona li seli li ko li ken tawa lili. kipisi sewi ona li kiwen wawa. anpa lili pi kipisi ni la '''selo ma ko''' (toki Elena: ''Aσθενόσφαιρα'') li lon. ona li kiwen pi telo lili li ken tawa. | |||
* '''selo ma supa''' li kiwen li lili li lete. jan en ijo mute ante li lon sewi pi selo ni. selo ni en kipisi sewi pi selo ma insa li '''selo ma kiwen''' (toki Elena: ''Λιθόσφαιρα''). selo ni li jo e kipisi mute. kipisi ni li [[ma suli]]. ma suli li tawa lili kepeken tenpo mute. | |||
[[kulupu:ma]] | [[kulupu:ma]] | ||
[[kulupu:mun]] | [[kulupu:mun]] | ||