sina ante e lipu "toki Mon"

Warning: You are not logged in. Your IP address will be publicly visible if you make any edits. If you log in or create an account, your edits will be attributed to your username, along with other benefits.

The edit can be undone. Please check the comparison below to verify that this is what you want to do, and then publish the changes below to finish undoing the edit.

Latest revision Your text
linja nanpa 1: linja nanpa 1:
{{nimi ijo|toki Mon|Hmoob|toki Mon||ipa=[m̥ɔ̃́]|weka=toki Mon}} li kulupu toki. ona la nasin pi ante lili li lon ma ante. ona li lon ma mute pi [[ma Asija]] anpa. jan mute pi toki Mon li lon [[ma Mewika]] kin.
{{poki sona toki|nimi toki=toki Mon|nimi mama=Hmoob / 𖬌𖬣𖬵|kulupu toki=Mon-Mijen|kalama=[m̥ɔ̃́]|ma=[[ma Sonko]]<br>[[ma Wije]]<br>[[ma Tawi]]<br>[[ma Lajo]]<br>[[ma Mijama]]|nasin sitelen=[[sitelen Lasina]]<br>[[sitelen Pa A Mon]]|ISO 639-3=hmn}}
{{poki sona toki|nimi toki=toki Mon|nimi mama=Hmoob / 𖬌𖬣𖬵|kulupu toki=Mon-Mijen|kalama=[m̥ɔ̃́]|ma=[[ma Sonko]]<br>[[ma Wije]]<br>[[ma Tawi]]<br>[[ma Lajo]]<br>[[ma Mijama]]|nasin sitelen=[[sitelen Lasina]]<br>[[sitelen Pa A Mon]]|ISO 639-3=hmn}}
'''toki Mon''' {{nimi ijo||Hmoob|toki Mon Ta||ipa=[m̥ɔ̃́]|weka=toki Mon Ta|2b=|3b=|4b=|ipab=|wekab=}} li kulupu toki pi [[kulupu jan Mon]]. ona la nasin pi ante lili li lon ma ante. ona li lon ma mute pi [[ma Asija pi open suno]] anpa. jan mute pi toki Mon li lon [[ma Mewika]] kin.


== nasin ante ==
== nasin ante ==
nasin mute pi toki Mon li lon. ni li nasin tu wan:
nasin suli tu pi toki Mon li lon:


* {{nimi ijo|toki Mon Ta|Hmoob Dawb||toki Mon walo|ipa=|weka=}}
* {{nimi ijo|toki Mon Ta|Hmoob Dawb|||ipa=|weka=}}, anu "toki Mon walo"
* {{nimi ijo|toki Mon Len|Moob Leeg||toki Mon laso|ipa=}}
* {{nimi ijo|toki Mon Len|Moob Leeg|||ipa=}}, anu "toki Mon laso"
* {{nimi ijo|toki Mon To Sa|Hmongb Drout Raol||toki Mon pi kulupu nena Tanasan|ipa=}}
toki Mon Ta en toki Mon Len li suli lon ma Mewika lon ma Lajo. toki Mon To Sa li suli lon ma Sonko.


== kalama ==
== kalama ==
toki Mon la kalama mute en kule kalama mute li lon. toki Mon Ta anu toki Mon Len la kalama ni li ken lon [[sitelen Lasina]] li ken lon [[sitelen Pa A Mon]]. toki Mon To Sa la kalama ni li ken lon sitelen Lasina taso.
toki Mon la kalama mute en kule kalama mute li lon. kalama ni li ken lon [[sitelen Lasina]] li ken lon [[sitelen Pa A Mon]].


=== kalama pi uta open ===
=== kalama pi uta open ===
linja nanpa 21: linja nanpa 20:
! colspan="2" |monsi uta
! colspan="2" |monsi uta
|-
|-
!kon tan uta
|kon tan uta
!kon tan nena
|kon tan nena
!kon tan uta
|kon tan uta
!kon tan nena
|kon tan nena
!kon tan uta
|kon tan uta
!kon tan nena
|kon tan nena
|-
|-
!sewi
|sewi
|i ⟨i⟩
|i ⟨i⟩
𖬂, 𖬃
𖬂, 𖬃
linja nanpa 39: linja nanpa 38:
|
|
|-
|-
!insa
|insa
|e ⟨e⟩
|e ⟨e⟩
𖬈, 𖬉
𖬈, 𖬉
linja nanpa 50: linja nanpa 49:
|
|
|-
|-
!anpa
|anpa
|
|
|
|
linja nanpa 82: linja nanpa 81:
|uə ⟨ua⟩  
|uə ⟨ua⟩  
𖬐, 𖬑
𖬐, 𖬑
|-
|əw ⟨ou⟩
eβ ⟨eu⟩
|
|}
|}
kalama /ã~aŋ/ li lon ala toki Mon Ta. kalama /iə/ li lon toki Mon Ta taso. kalama /əw/ en kalama /eβ/ li lon toki Mon To Sa taso.
kalama /ã~aŋ/ li lon toki Mon Len taso. kalama /iə/ li lon toki Mon Ta taso.
 
kalama /ɨ/ li sama kalama /i/ lon toki Mon To Sa. kalama /uə/ li kalama /wɒ/ lon toki Mon To Sa.
 
toki Mon To Sa la, nasin sitelen li ante lili. /ɔ̃~ɔŋ/ li ⟨ong⟩. /ã~aŋ/ li ⟨ang⟩. /ẽ~eŋ/ li ⟨eng⟩.  


=== kalama pi uta pini ===
=== kalama pi uta pini ===
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|+kalama (toki Mon Ta, toki Mon Len)
|+kalama
! colspan="3" rowspan="2" |
! colspan="3" rowspan="2" |
! colspan="2" |selo
! colspan="2" |selo
linja nanpa 105: linja nanpa 96:
! rowspan="2" |lupa
! rowspan="2" |lupa
|-
|-
!poka ala
|poka ala
!poka
|poka
!poka ala
|poka ala
!poka
|poka
|-
|-
! rowspan="2" |nena
| rowspan="2" |nena
! colspan="2" |wawa ala
| colspan="2" |wawa ala
|m̥ ⟨hm⟩
|m̥ ⟨hm⟩
𖬣𖬵
𖬣𖬵
linja nanpa 126: linja nanpa 117:
|
|
|-
|-
! colspan="2" |wawa
| colspan="2" |wawa
|m ⟨m⟩
|m ⟨m⟩
𖬦
𖬦
linja nanpa 141: linja nanpa 132:
|
|
|-
|-
! rowspan="6" |pini
| rowspan="6" |pini
! rowspan="2" |wawa ala
| rowspan="2" |wawa ala
!kon lili
|kon lili
|p ⟨p⟩
|p ⟨p⟩
𖬪𖬵
𖬪𖬵
linja nanpa 161: linja nanpa 152:
|
|
|-
|-
!kon mute
|kon mute
|pʰ ⟨ph⟩
|pʰ ⟨ph⟩
𖬝𖬵
𖬝𖬵
|pˡʰ ⟨plh⟩‎
|pˡʰ ⟨plh⟩‎
𖬪
𖬪
| tʰ ⟨th⟩
|tʰ ⟨th⟩
𖬟𖬰
𖬟𖬰
|tˡʰ ⟨dlh⟩‎
|tˡʰ ⟨dlh⟩‎
𖬭𖬴
𖬭𖬴
| ʈʰ ⟨rh⟩‎
|ʈʰ ⟨rh⟩‎
𖬢𖬵
𖬢𖬵
|cʰ ⟨ch⟩
|cʰ ⟨ch⟩
linja nanpa 180: linja nanpa 171:
|
|
|-
|-
! rowspan="2" |wawa
| rowspan="2" |wawa
!kon lili
|kon lili
|
|
|
|
linja nanpa 193: linja nanpa 184:
|
|
|-
|-
!kon mute
|kon mute
|
|
|
|
linja nanpa 205: linja nanpa 196:
|
|
|-
|-
! rowspan="2" |nena
| rowspan="2" |nena
!kon lili
|kon lili
| ᵐb ⟨np⟩
|ᵐb ⟨np⟩
𖬨𖬵
𖬨𖬵
|ᵐbˡ ⟨npl⟩
|ᵐbˡ ⟨npl⟩
linja nanpa 225: linja nanpa 216:
|
|
|-
|-
!kon mute
|kon mute
| ᵐbʰ ⟨nph⟩
|ᵐbʰ ⟨nph⟩
𖬡𖬰
𖬡𖬰
|ᵐbˡʰ ⟨nplh⟩
|(ᵐbˡʰ) ⟨nplh⟩
𖬡𖬵
𖬡𖬵
|ⁿdʰ ⟨nth⟩‎
|ⁿdʰ ⟨nth⟩‎
linja nanpa 234: linja nanpa 225:
|ⁿdˡʰ ⟨ndlh⟩‎
|ⁿdˡʰ ⟨ndlh⟩‎
𖬭𖬵
𖬭𖬵
| ᶯɖʰ ⟨nrh⟩‎
|ᶯɖʰ ⟨nrh⟩‎
𖬨𖬰
𖬨𖬰
| ᶮɟʰ ⟨nch⟩
|ᶮɟʰ ⟨nch⟩
𖬨
𖬨
|ᵑgʰ ⟨nkh⟩‎
|ᵑgʰ ⟨nkh⟩‎
𖬫𖬵
𖬫𖬵
| ᶰɢʰ ⟨nqh⟩
|ᶰɢʰ ⟨nqh⟩
𖬬𖬵
𖬬𖬵
|
|
|-
|-
! rowspan="4" |pini pana
| rowspan="4" |pini pana
! rowspan="2" |kon lili
| rowspan="2" |kon lili
!nena ala
|nena ala
|
|
|
|
linja nanpa 259: linja nanpa 250:
|
|
|-
|-
!nena
|nena
|
|
|
|
linja nanpa 272: linja nanpa 263:
|
|
|-
|-
! rowspan="2" |kon mute
| rowspan="2" |kon mute
!nena ala
|nena ala
|
|
|
|
linja nanpa 286: linja nanpa 277:
|
|
|-
|-
!nena
|nena
|
|
|
|
| ⁿdzʰ ⟨ntxh⟩‎
|ⁿdzʰ ⟨ntxh⟩‎
𖬥𖬵
𖬥𖬵
|
|
linja nanpa 299: linja nanpa 290:
|
|
|-
|-
! rowspan="2" |kon
| rowspan="2" |kon
! colspan="2" |wawa ala
| colspan="2" |wawa ala
|f ⟨f⟩
|f ⟨f⟩
<big>𖬜𖬵</big>
<big>𖬜𖬵</big>
linja nanpa 310: linja nanpa 301:
|ʂ ⟨s⟩
|ʂ ⟨s⟩
𖬤𖬵
𖬤𖬵
| ɕ ~ ç ⟨xy⟩
|ɕ ~ ç ⟨xy⟩
𖬧𖬰
𖬧𖬰
|
|
linja nanpa 317: linja nanpa 308:
𖬟
𖬟
|-
|-
! colspan="2" |wawa
| colspan="2" |wawa  
|v ⟨v⟩‎
|v ⟨v⟩‎
<big>𖬜</big>
<big>𖬜</big>
linja nanpa 338: linja nanpa 329:
kalama /k/ li lon ala sitelen Pa A Mon.  
kalama /k/ li lon ala sitelen Pa A Mon.  


nasin sitelen en kulupu kalama li ante lon toki Mon To Sa.  
=== kule kalama ===
toki Mon la kule kalama luka tu wan li lon.
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|+kalama (toki Mon To Sa)
|+kule
! colspan="3" rowspan="2" |
! colspan="2" |selo
! colspan="2" |kiwen
! rowspan="2" |palisa sike
! rowspan="2" |sewi kiwen
! rowspan="2" |sewi ko
! rowspan="2" |sike monsi
|-
!poka ala
!poka
!poka ala
!poka
|-
! rowspan="2" |nena
! colspan="2" |wawa ala
|m̥ ⟨hm⟩
|
|n̥ ⟨hn⟩‎
|
|
|ɲ̥ ⟨hni⟩
|
|
|-
! colspan="2" |wawa
|m ⟨m⟩
|
|n ⟨n⟩
|
|
|ɲ ⟨ni⟩
|ŋ ⟨ngg⟩
|
|-
! rowspan="4" |pini
! colspan="2" |kon lili
|p ⟨b⟩
|pˡ ⟨bl⟩
|t ⟨d⟩
|tˡ ⟨dl⟩
|ʈ ⟨dr⟩
|
|k ⟨g⟩
|q ⟨gh⟩
|-
! colspan="2" |kon mute
|pʰ ⟨p⟩
|pˡʰ ⟨pl⟩‎
|tʰ ⟨t⟩
|tˡʰ ⟨tl⟩‎
|ʈʰ ⟨tr⟩‎
|
|kʰ ⟨k⟩
|qʰ ⟨kh⟩
|-
! rowspan="2" |nena
!kon lili
|ᵐb ⟨nb⟩
|ᵐbˡ ⟨nbl⟩
|ⁿd ⟨nd⟩
|
|ᶯɖ ⟨ndr⟩
|
|ᵑɡ ⟨ng⟩
|ᶰɢ ⟨nqh⟩
|-
!kon mute
|ᵐbʰ ⟨np⟩
|ᵐbˡʰ ⟨npl⟩
|ⁿdʰ ⟨nt⟩‎
|
|ᶯɖʰ ⟨ntr⟩‎
|
|ᵑgʰ ⟨nk⟩‎
|ᶰɢʰ ⟨nkh⟩
|-
! rowspan="4" |pini pana
! rowspan="2" |kon lili
!nena ala
|
|
|ts ⟨z⟩
|
|tʂ ⟨zh⟩
|tɕ ⟨j⟩
|
|
|-
!nena
|
|
|ⁿdz ⟨nz⟩
|
|ᶯdʐ ⟨nzh⟩
|ⁿtʑ ⟨nj⟩
|
|
|-
! rowspan="2" |kon mute
!nena ala
|
|
|tsʰ ⟨c⟩
|
|tʂʰ ⟨ch⟩
|tɕʰ ⟨q⟩
|
|
|-
!nena
|
|
|ⁿdzʰ ⟨nc⟩‎
|
|ᶯdʐʰ ⟨nch⟩
|ⁿtʑʰ ⟨nq⟩
|
|
|-
! rowspan="2" |kon
! colspan="2" |wawa ala
|f ⟨f⟩
|
|s ⟨s⟩
|l̥ ⟨hl⟩‎
|ʂ ⟨sh⟩
|ɕ ⟨xy⟩
|x ⟨h⟩
|
|-
! colspan="2" |wawa
|v ⟨v⟩‎
|
|
|l ⟨l⟩‎
|ʐ ⟨r⟩
|ʑ ~ ʝ ⟨y⟩
|
|
|}
 
===kule kalama===
toki Mon Ta en toki Mon Len la kule kalama luka tu wan li lon. toki Mon To Sa la kule kalama pi mute sama li lon, taso ona li ante.
{| class="wikitable"
|+kule kalama (toki Mon Ta, toki Mon Len)
!kule
!kule
!sitelen Lasina
!sitelen Lasina
linja nanpa 522: linja nanpa 369:
|𖬈𖬱𖬪𖬵
|𖬈𖬱𖬪𖬵
|}
|}
{| class="wikitable"
|+kule kalama (toki Mon To Sa)
!kule
!sitelen Lasina
|-
|kama anpa tan sewi
| -b
|-
|sewi
| -d
|-
|sewi lili
| -t
|-
|sewi ala, anpa ala
| -k
|-
|kama anpa
| -x
|-
|kama anpa kepeken kon mute
| -l
|-
|kama sewi lili kepeken kon mute
| -s
|-
|kama sewi
| -f
|}
toki Mon To Sa la kule kalama ni li toki e kon mute. ni la jan li ken toki e ijo mute kepeken kule ni taso kepeken ilo pi kalama musi.


== lawa==
== lawa ==
nasin pi toki Mon li nasin SVO. ni li sama [[toki pona]].  
nasin pi toki Mon li nasin SVO. ni li sama [[toki pona]].  


===nimi ijo===
=== nimi ijo ===
nimi ijo li kama ala ante. o lukin e kulupu nimi tu ni:
nimi ijo li kama ala ante. o lukin e kulupu nimi tu ni:


*(toki Mon Ta) '''Kuv''' noj nws. / '''𖬇''' 𖬒𖬲𖬬 ''𖬙𖬲𖬬''. ('''mi''' moku e ona.)
* (toki Mon Ta) '''Kuv''' noj nws. / '''𖬇''' 𖬒𖬲𖬬 ''𖬙𖬲𖬬''. ('''mi''' moku e ona.)  
* (toki Mon Ta) Nws noj '''kuv'''. / ''𖬙𖬲𖬬'' 𖬒𖬲𖬬 '''𖬇'''. (''ona li'' moku e '''mi'''.)
* (toki Mon Ta) Nws noj '''kuv'''. / ''𖬙𖬲𖬬'' 𖬒𖬲𖬬 '''𖬇'''. (''ona li'' moku e '''mi'''.)


linja nanpa 572: linja nanpa 389:
!mute
!mute
|-
|-
!mi
|mi
|kuv
|kuv
𖬆𖬲
𖬆𖬲
linja nanpa 580: linja nanpa 397:
𖬈𖬰𖬪𖬵
𖬈𖬰𖬪𖬵
|-
|-
!sina
|sina
|koj
|koj
𖬒𖬲
𖬒𖬲
linja nanpa 588: linja nanpa 405:
𖬈𖬲𖬬
𖬈𖬲𖬬
|-
|-
!ona
|ona
|nws
|nws
𖬙𖬲𖬬
𖬙𖬲𖬬
linja nanpa 597: linja nanpa 414:
|}
|}


===nimi pali===
=== nimi pali ===
nimi pali li kama ala ante. o lukin e kulupu nimi tu ni:
nimi pali li kama ala ante. o lukin e kulupu nimi tu ni:


*(toki Mon Ta) ''Nag hmo'' kuv '''noj''' nws. / ''𖬗𖬶𖬬 𖬓𖬰𖬣𖬵'' 𖬇 '''𖬒𖬲𖬬''' 𖬙𖬲𖬬. (''tenpo suno pini'' la mi '''moku''' e ona.)
* (toki Mon Ta) ''Nag hmo'' kuv '''noj''' nws. / ''𖬗𖬶𖬬 𖬓𖬰𖬣𖬵'' 𖬇 '''𖬒𖬲𖬬''' 𖬙𖬲𖬬. (''tenpo suno pini'' la mi '''moku''' e ona.)
*(toki Mon Ta) ''Tag kis'' kuv '''noj''' nws. / ''𖬗𖬶𖬧𖬵 𖬃𖬲'' 𖬇 '''𖬒𖬲𖬬''' 𖬙𖬲𖬬. (''tenpo suno kama'' la mi '''moku''' e ona.)
* (toki Mon Ta) ''Tag kis'' kuv '''noj''' nws. / ''𖬗𖬶𖬧𖬵 𖬃𖬲'' 𖬇 '''𖬒𖬲𖬬''' 𖬙𖬲𖬬. (''tenpo suno kama'' la mi '''moku''' e ona.)


lon kulupu nimi tu ni, nimi "noj" li sama. ''nimi tenpo'', sama ''nag hmo'' sama ''tag kis'', li toki e tenpo ona.
lon kulupu nimi tu ni, nimi "noj" li sama. ''nimi tenpo'', sama ''nag hmo'' sama ''tag kis'', li toki e tenpo ona.
linja nanpa 607: linja nanpa 424:
tenpo la nimi ante li ken toki e tawa pi pali ni.
tenpo la nimi ante li ken toki e tawa pi pali ni.


*(toki Mon Len) Puab '''taab tom''' haus dlej. / 𖬐𖬶𖬪𖬵 '''𖬚𖬲𖬧𖬵 𖬒𖬧𖬵''' 𖬅𖬰𖬟 𖬈𖬲𖬭. (ona li moku e telo. pali ni li open lon tenpo pini li awen lon tenpo ni.)
* (toki Mon Len) Puab '''taab tom''' haus dlej. / 𖬐𖬶𖬪𖬵 '''𖬚𖬲𖬧𖬵 𖬒𖬧𖬵''' 𖬅𖬰𖬟 𖬈𖬲𖬭. (ona li moku e telo. pali ni li open lon tenpo pini li awen lon tenpo ni.)
*(toki Mon Len) Kuv haus dlej '''lawm'''. / 𖬆𖬲 𖬒𖬲𖬬 𖬒𖬶𖬦 '''𖬎𖬰𖬞'''. (mi moku e telo. tenpo ni la pali ni li pini.)
* (toki Mon Len) Kuv haus dlej '''lawm'''. / 𖬆𖬲 𖬒𖬲𖬬 𖬒𖬶𖬦 '''𖬎𖬰𖬞'''. (mi moku e telo. tenpo ni la pali ni li pini.)
**toki Mon Ta la nimi "lawm" li toki e ni: pali ni li open lon tenpo pini li awen lon tenpo ni.
** toki Mon Ta la nimi "lawm" li toki e ni: pali ni li open lon tenpo pini li awen lon tenpo ni.
*(toki Mon Len) Kuv '''yuav''' moog. / 𖬆𖬲 '''𖬐𖬲𖬤''' 𖬍𖬶𖬦. (mi tawa. pali ni li lon tenpo kama.)
* (toki Mon Len) Kuv '''yuav''' moog. / 𖬆𖬲 '''𖬐𖬲𖬤''' 𖬍𖬶𖬦. (mi tawa. pali ni li lon tenpo kama.)
*(toki Mon Ta)  Lawv '''tau''' noj nqaij nyug. / 𖬎𖬶𖬞 '''𖬧𖬵''' 𖬒𖬲𖬬 𖬊𖬶𖬬𖬰 𖬇𖬲𖬮𖬵. (ona li moku e soweli. tenpo ni la pali ni li pini.)
* (toki Mon Ta)  Lawv '''tau''' noj nqaij nyug. / 𖬎𖬶𖬞 '''𖬧𖬵''' 𖬒𖬲𖬬 𖬊𖬶𖬬𖬰 𖬇𖬲𖬮𖬵. (ona li moku e soweli. tenpo ni la pali ni li pini.)


==lipu kepeken ona==
== lipu kepeken ona ==
ni li lipu kepeken toki Mon Ta.
ni li lipu XXX kepeken toki Mon Ta.


*<small>(sitelen Lasina)</small> Txhua tus neeg yug los muaj kev ywj pheej thiab sib npaug zos hauv txoj cai. Lawv xaj nrog lub laj thawj thiab lub siab thiab ib leeg yuav tsum coj ua ke ntawm ib leeg ntawm txoj kev ua kwv tij.
* <small>(sitelen Lasina)</small> Txhua tus neeg yug los muaj kev ywj pheej thiab sib npaug zos hauv txoj cai. Lawv xaj nrog lub laj thawj thiab lub siab thiab ib leeg yuav tsum coj ua ke ntawm ib leeg ntawm txoj kev ua kwv tij.
*<small>(sitelen Pa A Mon)</small> 𖬑𖬦𖬰 𖬇𖬰𖬧𖬵 𖬁𖬲𖬬 𖬇𖬲𖬤 𖬓𖬲𖬞 𖬐𖬰𖬦 𖬉 𖬘𖬲𖬤 𖬀𖬰𖬝𖬵 𖬔𖬟𖬰 𖬂𖬲𖬤𖬵 𖬅𖬲𖬨𖬵 𖬓𖬲𖬥𖬰 𖬄𖬲𖬟 𖬒𖬲𖬯𖬵 𖬋𖬯. 𖬎𖬶𖬞 𖬖𖬰𖬮 𖬓𖬜𖬰 𖬆𖬰𖬞  𖬖𖬞𖬰 𖬎𖬲𖬟𖬰 𖬔𖬟𖬰 𖬆𖬰𖬞 𖬔𖬤𖬵 𖬔𖬟𖬰 𖬂𖬮𖬰 𖬁𖬲𖬞 𖬐𖬲𖬤 𖬆𖬝𖬰 𖬒𖬲𖬯 𖬅𖬮𖬰 𖬉𖬰 𖬎𖬰𖬩𖬵 𖬂𖬲𖬮𖬰 𖬁𖬲𖬞 𖬎𖬰𖬩𖬵 𖬒𖬲𖬯𖬵 𖬉 𖬅𖬮𖬰 𖬙 𖬂𖬰𖬧𖬵.
* <small>(sitelen Pa A Mon)</small> 𖬑𖬦𖬰 𖬇𖬰𖬧𖬵 𖬁𖬲𖬬 𖬇𖬲𖬤 𖬓𖬲𖬞 𖬐𖬰𖬦 𖬉 𖬘𖬲𖬤 𖬀𖬰𖬝𖬵 𖬔𖬟𖬰 𖬂𖬲𖬤𖬵 𖬅𖬲𖬨𖬵 𖬓𖬲𖬥𖬰 𖬄𖬲𖬟 𖬒𖬲𖬯𖬵 𖬋𖬯. 𖬎𖬶𖬞 𖬖𖬰𖬮 𖬓𖬜𖬰 𖬆𖬰𖬞  𖬖𖬞𖬰 𖬎𖬲𖬟𖬰 𖬔𖬟𖬰 𖬆𖬰𖬞 𖬔𖬤𖬵 𖬔𖬟𖬰 𖬂𖬮𖬰 𖬁𖬲𖬞 𖬐𖬲𖬤 𖬆𖬝𖬰 𖬒𖬲𖬯 𖬅𖬮𖬰 𖬉𖬰 𖬎𖬰𖬩𖬵 𖬂𖬲𖬮𖬰 𖬁𖬲𖬞 𖬎𖬰𖬩𖬵 𖬒𖬲𖬯𖬵 𖬉 𖬅𖬮𖬰 𖬙 𖬂𖬰𖬧𖬵.
*<small>(toki pona)</small> jan ali li kama lon nasin ni: ona li ken tawa li ken pali. jan ali li kama lon sama. jan ali li jo e ken pi pilin suli. jan ali li ken pali e wile pona ona. jan ali li wile pali kepeken nasin ni: ona li jan pona tawa jan ante.
* <small>(toki pona)</small> jan ali li kama lon nasin ni: ona li ken tawa li ken pali. jan ali li kama lon sama. jan ali li jo e ken pi pilin suli. jan ali li ken pali e wile pona ona. jan ali li wile pali kepeken nasin ni: ona li jan pona tawa jan ante.
*<small>(toki Inli)</small> All human beings are born free and equal in dignity and rights. They are endowed with reason and conscience and should act towards one another in a spirit of brotherhood.
* <small>(toki Inli)</small> All human beings are born free and equal in dignity and rights. They are endowed with reason and conscience and should act towards one another in a spirit of brotherhood.
o sona e ni: lipu Wikipesija la lipu lawa "o toki e nimi mi. o pana sama." (toki Inli: Creative Commons Attribution-ShareAlike (CC BY-SA)) nanpa 4.0 en lipu lawa CC BY-SA nanpa 3.0 li lawa e ken pi sama toki. (toki pona la ona li lon.) jan li ken ante e toki sina, li ken pana e ona tawa jan ante. sina wile ala e ni la, o sitelen ala lon lipu ni. kin la sina toki e ni: toki sina ni li tan sina taso, anu tan lipu pi ken ale. jan ante li wile ala la, o pana ala e toki ona tawa lipu ni!
o ala mi sona ala e ante (ona li open e lupa sin)