55
edits
Jan Ke Tami (toki | ante) lNo edit summary |
(→ma: mi pali e poki sona pi ma mama + mi mute e sona pi poki ante) |
||
linja nanpa 13: | linja nanpa 13: | ||
|ma tomo lawa=[[ma tomo Kanpala]] | |ma tomo lawa=[[ma tomo Kanpala]] | ||
|nanpa jan=23,401,892 (2016) | |nanpa jan=23,401,892 (2016) | ||
}} | |mute jan la ma tomo suli=ma tomo Sini|ma suli=ma Osejanija|jan lawa=jan Elisepe tu (jan lawa pi [[ma Juke]]) | ||
jan Tawi Kali (jan lawa pi tomo lawa) | |||
jan Alapo (jan nanpa wan pi tomo lawa)}} | |||
{{pini ala}} | {{pini ala}} | ||
{{nimi ijo|'''ma Oselija'''|Australia|toki Inli}} li ma pi [[ma Osejanija]]. ona li poki e ma suli lon telo pi ma Osejanija, e [[ma Tamenija]], e ma lili mute lon telo.<ref>"[http://www.comlaw.gov.au/Details/C2005Q00193/0332ed71-e2d9-4451-b6d1-33ec4b570e9f Constitution of Australia]". ComLaw. 9 July 1900. lukin 5 August 2011.</ref> | {{nimi ijo|'''ma Oselija'''|Australia|toki Inli}} li ma pi [[ma Osejanija]]. ona li poki e ma suli lon telo pi ma Osejanija, e [[ma Tamenija]], e ma lili mute lon telo.<ref>"[http://www.comlaw.gov.au/Details/C2005Q00193/0332ed71-e2d9-4451-b6d1-33ec4b570e9f Constitution of Australia]". ComLaw. 9 July 1900. lukin 5 August 2011.</ref> | ||
== tenpo pini == | == tenpo pini == | ||
==== jan nanpa wan pi ma Oselija ==== | |||
tenpo sike 65,000 pini la, [[jan nanpa wan pi ma Oselija|jan nanpa wan]] li kama tan [[ma Asija]].<ref>Fagan, Brian M.; Durrani, Nadia (2018). People of the Earth: An Introduction to World Prehistory. Taylor & Francis. pp. 250–253. <nowiki>ISBN 978-1-351-75764-5</nowiki>.</ref><ref>Oppenheimer, Stephen (2013). Out of Eden: The Peopling of the World. Little, Brown Book Group. pp. 111–. <nowiki>ISBN 978-1-78033-753-1</nowiki>.</ref> ona li jo e kulupu mute e toki mute.<ref>Encyclopædia Britannica.</ref> ona li pali ante e ma tawa alasa e soweli e kala kepeken lawa pi seli en sinpin linja pi telo linja. kin la ona li pali e ilo alasa mute. palisa alasa en [[palisa tawa kama]] li ni. mute la jan nanpa wan li pali ala e tomo suli. kin la ona li tawa kepeken kulupu lili. ma ale li jo jan ala tawa jan nanpa wan, pilin ona li ni: mi kama tan ma, ma li mama mi, ma li jo e mi. kin la nasin sike li suli tawa ona. ona la tenpo pini en tenpo ni en tenpo kama li sama. | tenpo sike 65,000 pini la, [[jan nanpa wan pi ma Oselija|jan nanpa wan]] li kama tan [[ma Asija]].<ref>Fagan, Brian M.; Durrani, Nadia (2018). People of the Earth: An Introduction to World Prehistory. Taylor & Francis. pp. 250–253. <nowiki>ISBN 978-1-351-75764-5</nowiki>.</ref><ref>Oppenheimer, Stephen (2013). Out of Eden: The Peopling of the World. Little, Brown Book Group. pp. 111–. <nowiki>ISBN 978-1-78033-753-1</nowiki>.</ref> ona li jo e kulupu mute e toki mute.<ref>Encyclopædia Britannica.</ref> ona li pali ante e ma tawa alasa e soweli e kala kepeken lawa pi seli en sinpin linja pi telo linja. kin la ona li pali e ilo alasa mute. palisa alasa en [[palisa tawa kama]] li ni. mute la jan nanpa wan li pali ala e tomo suli. kin la ona li tawa kepeken kulupu lili. ma ale li jo jan ala tawa jan nanpa wan, pilin ona li ni: mi kama tan ma, ma li mama mi, ma li jo e mi. kin la nasin sike li suli tawa ona. ona la tenpo pini en tenpo ni en tenpo kama li sama. | ||
==== jan kama pi ma Elopa ==== | |||
tenpo sike 1606 la, jan pi [[ma Netelan]] li lukin tawa ma Oselija. ona li sitelen e ma selo mute, li pana e nimi {{nimi ijo|"ma Niju Olan"|Nieuw-Holland|toki Netelan|ma Olan sin|ipa=}}. taso, ona li lon ala e tomo.<ref>Davison, Hirst and Macintyre, p. 233</ref> {{nimi ijo|jan Jemu Ku|James Cook|toki Inli}} pi [[ma Inli]] li sitelen e ma selo mute kin lon tenpo sike 1770. ona li pana e nimi {{nimi ijo|"ma Niju Sato Welu"|New South Wales|toki Inli|ma Kinla sin pi lon ante|ipa=}} tawa ma selo ni. ona li toki e ni: jan ala li lawa e ma ni la ma Inli li jo e ma selo ni.<ref>Goucher, Candice; Walton, Linda (2013). World History: Journeys from Past to Present. Routledge. pp. 427–428. <nowiki>ISBN 978-1-135-08829-3</nowiki>.</ref> tenpo sike 1788 la, ma Inli li weka e jan ike e jan pakala tawa ma Niju Sato Welu.<ref>"[http://australia.gov.au/about-australia/australian-story/european-discovery-and-colonisation European discovery and the colonisation of Australia]". Department of the Environment, Water, Heritage and the Arts, Commonwealth of Australia. 11 January 2008. lukin 7 May 2010.</ref> | tenpo sike 1606 la, jan pi [[ma Netelan]] li lukin tawa ma Oselija. ona li sitelen e ma selo mute, li pana e nimi {{nimi ijo|"ma Niju Olan"|Nieuw-Holland|toki Netelan|ma Olan sin|ipa=}}. taso, ona li lon ala e tomo.<ref>Davison, Hirst and Macintyre, p. 233</ref> {{nimi ijo|jan Jemu Ku|James Cook|toki Inli}} pi [[ma Inli]] li sitelen e ma selo mute kin lon tenpo sike 1770. ona li pana e nimi {{nimi ijo|"ma Niju Sato Welu"|New South Wales|toki Inli|ma Kinla sin pi lon ante|ipa=}} tawa ma selo ni. ona li toki e ni: jan ala li lawa e ma ni la ma Inli li jo e ma selo ni.<ref>Goucher, Candice; Walton, Linda (2013). World History: Journeys from Past to Present. Routledge. pp. 427–428. <nowiki>ISBN 978-1-135-08829-3</nowiki>.</ref> tenpo sike 1788 la, ma Inli li weka e jan ike e jan pakala tawa ma Niju Sato Welu.<ref>"[http://australia.gov.au/about-australia/australian-story/european-discovery-and-colonisation European discovery and the colonisation of Australia]". Department of the Environment, Water, Heritage and the Arts, Commonwealth of Australia. 11 January 2008. lukin 7 May 2010.</ref> | ||
jan pi ma Inli li utala li moli li lawa e jan pi nanpa wan.<ref>Attwood, Bain; Foster, Stephen Glynn (2003) ''Frontier Conflict: The Australian Experience'' National Museum of Australia <nowiki>ISBN 978-1-876944-11-7</nowiki> p. 89</ref> ona li lanpan e jan lili tan mama pi jan nanpa wan.<ref>Attwood, Bain (2005). Telling the truth about Aboriginal history. Crows Nest, New South Wales: Allen & Unwin. <nowiki>ISBN 978-1-74114-577-9</nowiki>.</ref> tenpo ni la, ni li awen, taso ni li pana kin e pilin ike tawa jan nanpa wan pi tenpo ni. ona li pana e nimi "[[kulupu jan tenpo lanpan]]" tawa jan nanpa wan tan ijo tenpo ni. <ref>"[https://australian.museum/learn/first-nations/stolen-generation/ The Stolen Generation]" The Australian Museum. 22 June 2020. lukin 3 May 2021.</ref> | jan pi ma Inli li utala li moli li lawa e jan pi nanpa wan.<ref>Attwood, Bain; Foster, Stephen Glynn (2003) ''Frontier Conflict: The Australian Experience'' National Museum of Australia <nowiki>ISBN 978-1-876944-11-7</nowiki> p. 89</ref> ona li lanpan e jan lili tan mama pi jan nanpa wan.<ref>Attwood, Bain (2005). Telling the truth about Aboriginal history. Crows Nest, New South Wales: Allen & Unwin. <nowiki>ISBN 978-1-74114-577-9</nowiki>.</ref> tenpo ni la, ni li awen, taso ni li pana kin e pilin ike tawa jan nanpa wan pi tenpo ni. ona li pana e nimi "[[kulupu jan tenpo pi lanpan]]" tawa jan nanpa wan tan ijo tenpo ni. <ref>"[https://australian.museum/learn/first-nations/stolen-generation/ The Stolen Generation]" The Australian Museum. 22 June 2020. lukin 3 May 2021.</ref> | ||
== ma == | == ma == | ||
linja nanpa 33: | linja nanpa 34: | ||
ma Oselija jo e ma kipisi pi luka wan e ma kipisi ante tu wan. kin la, ona jo e ma kipisi ante pi telo ante. ma lon ma Oselija li ni: | ma Oselija jo e ma kipisi pi luka wan e ma kipisi ante tu wan. kin la, ona jo e ma kipisi ante pi telo ante. ma lon ma Oselija li ni: | ||
==== ma kipisi ==== | |||
* [[ma Kinlan]] | * [[ma Kinlan]] | ||
* [[ma Niju Sato Weli]] | * [[ma Niju Sato Weli]] | ||
linja nanpa 42: | linja nanpa 42: | ||
* [[ma Witowija]] | * [[ma Witowija]] | ||
==== ma kipisi lili ==== | |||
''lon ma Oselija'' | ''lon ma Oselija'' | ||
linja nanpa 57: | linja nanpa 56: | ||
== jan == | == jan == | ||
tenpo sike 2016 la jan lawa li pali e lipu nanpa jan, pini la ona li lukin e ni: jan 23,401,892 li lon e ma Oselija. | |||
ma suli la ma Oselija li jo ala e jan mute. jan mute li poka e selo ma e telo suli. | |||
====== ma mama pi jan ====== | |||
lipu nanpa jan la jan lawa li toki e ni: ma mama sina li seme? jan li sitelen e ni: | |||
{| class="wikitable sortable" | |||
!len | |||
!ma mama | |||
!kipisi | |||
!sona mute | |||
|- | |||
|[[ijo:Flag of England.svg|18x18px]] | |||
|[[ma Inli]] | |||
|36.1% | |||
| | |||
|- | |||
|[[ijo:Flag of Australia (converted).svg|19x19px]] | |||
|[[ma Oselija]] | |||
|33.5% | |||
|ni la jan mute li tan [[ma Juke]]. | |||
|- | |||
|[[ijo:Flag of Ireland.svg|18x18px]] | |||
|[[ma Alan]] | |||
|11.0% | |||
| | |||
|- | |||
|[[ijo:Flag of Scotland.svg|19x19px]] | |||
|[[ma Sukosi]] | |||
|9.3% | |||
| | |||
|- | |||
|[[ijo:Flag of the People's Republic of China.svg|19x19px]] | |||
|[[ma Sonko]] | |||
|5.6% | |||
| | |||
|- | |||
|[[ijo:Flag of Italy.svg|19x19px]] | |||
|[[ma Italija]] | |||
|4.6% | |||
| | |||
|- | |||
|[[ijo:Flag of Germany.svg|19x19px]] | |||
|[[ma Tosi]] | |||
|4.5% | |||
| | |||
|- | |||
|[[ijo:Flag of India.svg|19x19px]] | |||
|[[ma Palata]] | |||
|2.8% | |||
| | |||
|- | |||
|[[ijo:Australian Aboriginal Flag.svg|19x19px]] | |||
|[[jan nanpa wan pi ma Oselija|jan nanpa wan]] | |||
|2.8% | |||
|ni la jan nanpa wan li tan ma suli Oselija li tan ma telo Towe. | |||
|- | |||
|[[ijo:Flag of Greece.svg|19x19px]] | |||
|[[ma Elina|ma Elena]] | |||
|1.8% | |||
| | |||
|- | |||
|[[ijo:Flag of the Netherlands.svg|19x19px]] | |||
|[[ma Netelan]] | |||
|1.6% | |||
| | |||
|- | |||
|[[ijo:Flag of the Philippines (traditional royal blue).svg|19x19px]] | |||
|[[ma Pilipina]] | |||
|1.4% | |||
| | |||
|- | |||
|[[ijo:Flag of Vietnam.svg|19x19px]] | |||
|[[ma Wije]] | |||
|1.4% | |||
| | |||
|- | |||
|[[ijo:Flag of Lebanon.png|19x19px]] | |||
|[[ma Lunpan]] | |||
|1% | |||
| | |||
|} | |||
====== toki mama pi jan ====== | |||
... | ... | ||
edits