sina ante e lipu "ma Kinli"

{{poki sona ma
|nimi ma=ma Kinli
|nimi mama=Cymru
|ma=
|len ma=[[sitelen:Flag of Wales (1959–present).svg|border|130px]]
|sitelen lawa=
|toki lawa=[[toki Kinli]] en [[toki Inli]] 
|toki ante= [[toki luka pi ma Piten]]
|nasin lawa=
|ISO 3166=CY
|mani=[[mani Pon (£)]]
|ma tomo lawa=[[ma tomo Kate]]
|kalama musi ma= ''Hen Wlad Fy Nhadau''<br>ma pi mama mi<br>toki: [[File:Hen Wlad Fy Nhadau.ogg]]<br> ilo: [[File:Hen Wlad fy Nhadau piano.ogg]]
|sitelen ma=[[File:Wales in the UK and Europe.svg|220px]]
|toki anpa pi sitelen ma=ma Kinli lon poka pi ma suli Elopa lon ma Juke (laso)|ma suli=}}
'''ma Kinli''' anu '''ma Kinla''' <small>(toki Kinli: ''Cymru'' [kəm.rɨ], [[toki Inli]]: ''Wales'' [weɪɫz])</small> li ma lon [[ma Piten suli]]. ona li lon poka pi [[ma Inli]] li lon poka telo. nena mute li lon. ma Kinli la, jan mute li toki e [[toki Inli]] e [[toki Kinla]] e [[toki luka pi ma Piten]]. ma Kinli li lon [[ma Juke]] li lon [[ma suli Elopa]] li lon ala [[kulupu ma Elopa]].

== len ==
[[len ma]] pi ma Kinli li ni: walo li lon sewi, laso kasi li lon anpa, [[akesi suli seli]] loje li lon insa.

kin la, akesi suli seli loje sama li lon len pi [[wikipedia:Y_Wladfa|ma Ulata]] (anu ma Wata, toki Kinli: Wladfa) tan ni: tenpo pini la, jan ni li kama tan ma Kinli tawa ma Patakonija pi [[ma Akensina]]. ni la, ona li len ma pi [[ma Akensina]]. taso suno li weka la, akesi li lon.

<gallery>
Flag of Wales (1959–present).svg|len ma pi ma Kinli
Flag of the Welsh colony in Patagonia.svg|len ma pi ma Wata
</gallery>

jan li toki ike e ona tan ni: jan lili li wile sitelen e ona la, ona li kepeken wawa mute li ken ala. taso ona li pona tawa jan mute.

== nimi ==

=== toki pona ===
toki pona la, nimi mute li lon ma Kinli. lipu pu la, ona li ma Kinla tan kalama '''/kəmˈra'''ːiɡ/. tenpo mute la, jan lon kulupu li nimi Kinli e ona tan kalama /'''kəm.rɨ'''/. toki pona la, kalama /ə/ li ken kama kalama /i/ tan ni: toki Kinli la, sitelen <y> li ken sitelen e kalama /ə/ e kalama /i~ɨ/ e kalama /ɪ~ɨ/. taso jan li pilin nasa tawa nimi ni la, ona li kepeken e nimi Kunla e nimi Kanla e nimi Kenla e nimi Konla e nimi Kunli e nimi Kanli e nimi Kenli e nimi Konli e nimi Kumeli. nimi Kunli li kalama sama nimi "cwmni" pi kon "kulupu" lon toki Kinla la lipu Wikipesija li nimi Kinli e ma li nimi Kinla e toki.

=== toki Kinla ===
toki Kinla la, nimi ma li Cymru /kəm.rɨ/ la, nimi toki li Cymraeg /kəmˈraːiɡ/. nimi 'Cymru' li kama tan nimi ''<nowiki/>'combrogi'<nowiki/>'' tan toki Pitoni (Brythonic). kon pi nimi ''<nowiki/>'combrogi''' li ni: "jan pi kulupu sama" anu "jan pi ma sama".

=== toki Inli ===
toki Inli la, nimi ma li Wales /weɪlz/ la, nimi toki li Welsh /wɛlʃ/. nimi Wales li kama nimi ''<nowiki/>'*walhaz'<nowiki/>'' tan toki Kemani pi tenpo pini(Proto-Germanic). kon pi nimi ''<nowiki/>'*walhaz''' li ni: "jan pi ma ante".

== kalama musi ==
kalama musi ma pi ma Kinli li ni: Hen Wlad Fy Nhadau - ma pi mama mi. kin la, kalama musi ante li lon. 'Calon Lan - insa pona' en 'Sospan Fach - ilo seli moku lili' en 'Yma o Hyd - mi awen lon' li kalama musi suli lon ma Kinli.

=== Hen Wlad Fy Nhadau - ma pi mama mi ===
toki Kinli:
<blockquote>
Mae hen wlad fy nhadau yn annwyl i mi,<br>
Gwlad beirdd a chantorion, enwogion o fri;<br>
Ei gwrol ryfelwyr, gwladgarwyr tra mad,<br>
Dros ryddid collasant eu gwaed.<br>

Gwlad!, GWLAD!, pleidiol wyf i'm gwlad.<br>
Tra môr yn fur i'r bur hoff bau,<br>
O bydded i'r hen iaith barhau.<br>
</blockquote>

toki pona:
<blockquote>
ma pi mama mi li ma mi kin,<br>
ma pi jan sitelen en ma pi jan pi kalama musi uta. jan ale li sona e ona;<br>
jan utala wawa ona,<br>
tawa ken ona la, telo loje ona li weka tan sijelo tan ni.<br>

ma! ma! ma mi li pona tawa mi.<br>
telo li sinpin li awen e ma pona ni,<br>
toki majuna mi o awen.<br>
</blockquote>

=== Sospan Fach - ilo seli moku lili ===


toki Kinli:

<blockquote>
Mae bys Meri-Ann wedi brifo,<br>
A Dafydd y gwas ddim yn iach;<br>
Mae'r baban yn y crud yn crio,<br>
A'r gath wedi sgramo Joni bach.<br>
OI OI!<br>

Sosban fach yn berwi ar y tân.<br>
Sosban fawr yn berwi ar y llawr,<br>
A'r gath wedi sgramo Joni bach.<br>
</blockquote>

toki pona:

<blockquote>
luka pi jan Meli-An li pakala.<br>
jaki li lon sijelo pi jan pali Tawi. <br>
jan lili lon poki li kalama. <br>
soweli li kipisi e jan lili Soni<br>
A A!<br>

ilo seli moku lili li seli lon seli<br>
ilo seli moku suli li seli lon supa<br>
soweli li kipisi e jan lili Soni<br>
</blockquote>

nimi "oi oi" / "a a" li ken lon li ken weka.

kulupu pi ma Kinli li lukin e musi pi sike pi poka tu la, ona li toki pi kalama suli e kalama musi pi ilo seli moku lili tan ni: ona li musi.

== toki Kinli ==
{{o wan|lipu=[[toki Kinla]]}}
toki Kinli (toki Kinli: Cymraeg [kəmˈraːɨɡ], toki Inli: Welsh /wɛlʃ/) li suli lon ma Kinli, lon [[wikipedia:Y Wladfa|ma Wata]]. ona li toki pi [[kulupu toki Palata Elopa]] li toki pi [[kulupu toki Kelite]]. kulupu toki Kelite li jo e [[toki Alan|toki Kele]] pi [[ma Alan]] e toki Kele pi [[ma Alapa]] e toki Kele pi [[ma Man]] e [[toki Keneweke Kemun]] e [[toki Peton]].

toki Kinli la, kalama/sitelen nanpa wan li ken kama ante. ni li sama toko Kele pi ma Alan taso nasin ona li ante. ona li suli.
{| class="wikitable"
|+nasin pi ante kalama
|-
!ante ala!!wawa ala!!nena sinpin!!kon mute
|-
|p||b||mh /m̥/||ph /f/
|-
|t||d||nh /n̥/||th /θ/
|-
|c /k/||g||ngh /ŋ̊/||ch /χ/
|-
|b||f/v/||m||
|-
|d||dd/ð/||n||
|-
|g||[weka]||ng /ŋ/||
|-
|m||f/v/|| ||
|-
|ll /ɬ/||l|| ||
|-
|rh /r̥/||r|| ||
|-
|ts /t͡ʃ/||j /d͡ʒ/|| ||
|}

tan pi ante ni li mute a. taso tan li ni: ona li pona e toki li telo e toki. nimi pi ma Kinli li ken ante lon toki ante pi toki Kinli. ona li sama ni:

{| class="wikitable"
|+nimi 'Kinli' - Cymru
|-
!toki Kinli!!toki pona kpk nasin pi toki Kinli!!toki pona
|-
|Mae Cymru yn mawr!||li (C)inli lon-insa suli!||ma Kinli li suli!
|-
|Rydw i'n dod o Gymru.||li mi lon-insa kama tan (G)inli.||mi kama tan ma Kinli.
|-
|Mae hi yng Nghymru.||li ona(meli) lon-insa (Ngh)inli.||ona li lon ma Kinli.
|-
|Mae'n ddiogel ymweld â Chymru.||li ona lon-insa awen lukin la (Ch)inli.||ma Kinli li awen li open. jan li ken kama.
|}
kon pi nimi 'Kinli' li sama li nimi pi ma Kinli lon toki ni ale. taso ona li lukin ante li kalama ante lon ona ale

== lawa ==
lawa pi ma Kinli li tu

lawa suli pi ma Juke li lawa e ma Kinli. ona li lon ma Inli li lon [[ma tomo Lonton]]. jan ale pi ma Kinli li tawa e jan pi mute lili tawa lawa ni. ona li pana e mani tawa ma Kinli.

tomo Sene (toki Kinli: Senedd) li lon [[ma tomo Kate]] (toki Kinli: Caerdydd, toki Inli: Cardiff) li lawa e ma Kinli.

== nena ==
nena suli nanpa wan li nena Wiwa (toki Kinli: y Wyddfa, toki Inli: Snowdon). kiwen ona li kama tan telo seli kiwen. kiwen telo lete suli li moku e poka ona lon tenpo pini. tenpo ni la, nena seli en kiwen telo lete suli li lon ala ma Kinli. toki jan li ni: tenpo pini mute la, jan Lita Kawa pi suli mute li lon. ona li kama jo e linja sinpin jan li pali e len kepeken linja ni. ona li kama jo e len sinpin pi jan lawa Ati la, jan lawa Ati li moli e ona. nena Wiwa li ma moli ona. sijelo ona li lon insa pi nena Wiwa.

nena sui nanpa tu li nena Kate Isi (toki Kinli: Cadair Idris ''anu'' Cader Idris). ona li lukin sama supa monsi. kon pi nimi ona li ni: supa monsi pi jan Isi pi suli mute. kiwen ona li kama tan telo seli kiwen. supa (ona li sike) pi supa monsi ona li kama tan moku pi kiwen telo lete. toki jan pi nena Kate Isi li ni: jan li lape lon ona la, ona li pini lape la, ona li jan pi nasa mute anu jan pi toki musi wawa. ken la, ona tu li sama.

== soweli en mani en kala en waso en kijetesantakalu ==
[[mani pi len linja walo|mani mute pi len linja walo]] li lon ma Kinli. mute jan la, mute pi mani ni li suli a. ni li tan ni: ma Kinli la, ma kasi mute li lon. taso ma ni li ike tawa kasi moki, tawa pan, tawa kili. ni la, mani taso li lon. mani suli pi telo mama walo li lon. taso nena li pona tawa mani pi len suli walo.

[[soweli nena pi palisa lawa tu]] li lon. tenpo mute la, ona li lon ala poka jan li lon nena taso. taso jaki Kolona li kama la, ona li tawa anpa li lon ma tomo.

[[waso wawa pi alasa kala]] (nimi suli Lasin: ''Pandion haliaetus'', toki Kinli: Gweilwch, toki Inli: Osprey) li waso pi sijelo walo pi luka pimeja pi oko jelo. waso ni li lon poka pi telo Kalin (toki Kinli: Glaslyn) li lon poka pi telo Peni (toki Kinli: Llyn Brenig) li lon ma Tuwi pi telo mute (toki Kinli: Cors Dyfi). ma ale la, ona li mute lili taso. tenpo pini la, jan li alasa e ona la, ona li kama mute lili. taso tenpo ni la, ona li kama mute suli.

waso wawa loje pi monsi [[kipisi]] (nimi suli Lasin: ''Milvus milvus'', toki Kinli: barcud coch, toki Inli: red kite) li lon li suli tawa jan pi ma Kinli. tomo pi jan ale lon poka pi telo Alijan (toki Kinli: Nant yr Arian) li pana e moku tawa ona. mute suli ona li lon la, jan mute li kama li lukin e ona.

[[waso pi uta kule]] (nimi suli Lasin: ''Fratercula arctica'', toki Kinli: pâl, toki Inli: puffin) li lon ma Some lon insa telo (toki Kinli: Ynys Sgomer. toki Inli: Skomer). ma ale la, mute ona li kama lili. taso ma Some la, mute ona li kama suli. ma Soma la, soweli lili pi kute suli li lupa e ma. tenpo pi kasi sin la, waso pi uta kule li kama li mama e waso lili sin lon lupa ni.

[[kala soweli pi selo walo pimeja]] (nimi suli Lasin: ''Halichoerus grypus'', toki Kinli: morlo llwyd, toki Inli: grey seal) li mute suli li lon telo lon poka pi ma Kinli. jan li lon tomo telo la, ona li ken lukin e ona lon kiwen pi poka telo.

[[kala sona pi nena sinpin palisa]] (nimi suli Lasin: ''Tursiops truncatus'', toki Kinli: dolffin, toki Inli: dolphin) li lon telo awen Ba Keletikijon (toki Kinli: Bai Ceredigion).

[[kijetesantakalu]] li lon ma Kinli. [[kijetesantakalu telo]] (nimi suli Lasin: ''Lutra lutra'', toki Kinli: dyfrgi anu dwrgi, toki Inli: otter) li lon nasin telo li lon telo lili li lon telo lon poka pi ma Kinli. [[kijetesantakalu linja]] (nimi Lasin: ''Mustela'', toki Kinli: gwenci, toki Inli: weasles) en [[kijetesiantakalu pimeja pi linja pimeja sinpin tu]] (nimi suli Lasin: ''Meles meles'', toki Kinli: moch dear, toki Inli: badger) li lon.

tenpo pini suli la, akesi suli seli loje li lon. taso tenpo ni la, jan li lukin ala e ona. toki jan li ni: ona li lape lon insa nena pi ma Kinli. (ni li musi taso).

<gallery>
ijo:Welsh sheep.JPG|mani pi len linja walo
ijo:Feral goat.jpg|soweli nena pi palisa lawa tu
ijo:Osprey Bird3.jpg|waso wawa pi alasa kala
ijo:Red Kite (48851451331).jpg|waso wawa loje pi monsi kipisi
ijo:Puffin Latrabjarg Iceland.jpg|waso pi uta kule
ijo:Grey Seal - geograph.org.uk - 1922847.jpg|kala soweli pi selo walo pimeja
ijo:Bottle nose dolphins in Elie Bay - geograph.org.uk - 618582.jpg|kala sona pi nena sinpin palisa
ijo:Weasel (33395313823).jpg|kijetesantakalu linja
ijo:Grevling (Meles meles).jpg|kijetesiantakalu pi linja pimeja sinpin tu
</gallery>

== ijo ante ==
ma ante ale la, ma Kinli li jo e [[tomo kiwen awen utala suli]] pi mute suli a. jan pi tenpo pini mute en jan Kinli en jan Inli pi pali e ona. ona ale li ante. ona mute li pakala lon tenpo ni.

<gallery>
Castell Caernarfon.png|tomo kiwen awen utala suli lon ma tomo Kanawon
</gallery>


[[kulupu:ma Juke]]
[[kulupu:kulupu ma Piten]]
[[kulupu:lipu ni li lon lipu Panton kin la o lukin]]