lipu "ma Mesiko" la tenpo tu la ante li ni

1,439 bytes added en  2023-11-22
No edit summary
 
(39 intermediate revisions by 7 users not shown)
linja nanpa 1: linja nanpa 1:
[[Image:125px-Flag_of_Mexico_svg.png|left|thumb|162px|len Mesiko]]
{{poki sona ma|
[[Image:85px-Mexico_coat_of_arms.png|left|thumb|80px|sitelen Mesiko]]
| nimi ma                = ma Mesiko
[[Image:250px-MexicoWorldMap.png|left|thumb|200px]]
| nimi mama              = México
| ma                      = ma
| sitelen                =
| toki pi anpa sitelen    =
| len ma                  = [[sitelen:Flag of Mexico.svg|100px]]
| sitelen lawa            = [[sitelen:Coat of arms of Mexico.svg|100px]]
| kalama musi ma          = ''Himno Nacional Mexicano''<br>(kalama musi ma pi ma Mesiko)
| ma tomo lawa            = [[ma tomo Mesiko]]
| ma suli                =
| toki lawa              = ala (lon lipu lawa)<br>[[toki Epanja]] (lon pali)
| toki ante              = [[toki Nawa]]<br>[[toki Maja]]<br>toki ante mute pi [[kulupu jan nanpa wan pi ma Amelika]]
| nasin sewi              =
| nasin lawa              =
| jan lawa                = [[jan Ante Manwe Lope Opato]]
| mani                    = mani Peso pi ma Mesiko
| tenpo                  = UTC-5 tawa UTC-8
| ISO 3166                = MX
| sitelen ma              = [[sitelen:MEX orthographic.svg|200px]]
| toki anpa pi sitelen ma = ma Mesiko (laso)
| lipu ilo                = https://www.gob.mx/
| ma lili                =
}}
'''ma Mesiko''' li lon [[ma Amelika lete]] li lon poka pi [[ma Mewika]] li lon poka pi [[ma Katemala]] li lon poka pi [[ma Peli]]. ma Mesiko li lon poka pi [[telo suli Pasipi]] li lon poka pi [[telo suli Kawipen]] li lon poka pi [[telo suli pi ma Mesiko]]


ma Mesiko li suli. jan mute li lon ma ni.


==nimi==
tenpo pini la [[ma Epanja sin]] li pini. tenpo ni la jan Mesiko li pana e nimi sin tawa ma ona. nimi ni li sama nimi pi ma tomo lawa ona. ma tomo lawa ona li [[ma tomo Mesiko|''México'']] lon [[toki Nawa]]. 


nimi "México" li nimi tu.  nimi nanpa tu li ''-co'' li "ma."  jan sona li pilin en ni: nimi nanpa wan li kama tan nimi ''Mexitl''.  nimi ni li nimi nanpa tu pi [[jan sewi Huitzilopochtli]].  ken la ''México'' li "ma pi jan sewi Huitzilopochtli" tan ni.  jan sona ante li pilin e ni:  nimi ''México'' li nimi mute (tu wan).  nimi nanpa wan li ''metzli'' li "mun" lon toki pona.  nimi nanpa tu li ''xictli'' li "insa" lon toki pona.  nimi nanpa tu wan li "-co" li "ma" lon toki pona.  nimi ni li wan la ona li toki e ni:  "ma lon insa mun."  [[telo Texcoco]] li "telo mun" lon toki pona.  tenpo pini la ma tomo Mesiko li lon insa telo Texcoco.  ken la nimi "México" li "ma lon insa mun" tan ni.


'''ma Mesiko''' li lon [[ma Amelika seli]] li poka [[ma Mewika]] li poka [[ma Guatemala]] li poka [[ma Belize]].  ma Mesiko li poka [[telo suli Pacific]] li poka [[telo suli Caribbean]] li poka [[telo suli Golfo de México]]. 
==tenpo pini==
[[Image:Miguel_Hidalgo_y_Costilla.jpg|left|thumb|124px|[[jan Mike Itako|jan Miguel Hidalgo]] li jan suli pi ma Mesiko]]


ma Mesiko li suli. jan mute li lon ni.   
tenpo mute pini la ma Mesiko li ma pi [[jan Olime|kulupu lawa Olime]] en [[jan Maja|kulupu lawa Maja]] en [[jan Nawa|kulupu lawa Nawa]]. tenpo ni li pini la [[jan Epanja]] li kama tawa ma Mesiko li anpa e jan ona.   


==nimi==
tenpo pi kulupu lawa Epanja li pini la ma Mesiko li utala e kulupu Epanja li weka e ona. {{nimi ijo|[[jan Mike Itako]]|Miguel Hidalgo y Costilla}} li jan lawa pi utala ni.   
tenpo pini la [[ma New Spain]] li pini.  tenpo ni la jan Mesiko li pana e nimi sin tawa ma ona. nimi ni li sama nimi pi ma tomo lawa ona.  ma tomo lawa ona li [[ma tomo Mesiko|''México'']] lon [[toki Nahuatl]].   


nimi "México" li nimi tu. nimi nanpa tu li ''-co'' li "ma.jan sona li pilin en ni: nimi nanpa wan li tawa tan nimi [[''Mexitl'']].  nimi ni li nimi nanpa tu pi [[jan sewi Huitzilopochtli]]ken la ''México'' li "ma pi jan sewi Huitzilopochtli" tan ni. jan sona ante li pilin e ni:  nimi ''México'' li nimi mute (tu wan). nimi nanpa wan li ''metzli'' li "mun" lon toki pona. nimi nanpa tu li ''xictli'' li "insa" lon toki pona. nimi nanpa tu wan li "-co" li "ma" lon toki pona.  nimi ni li wan la ona li toki e ni:  "ma lon insa mun."  [[telo Texcoco]] li "telo mun" lon toki pona.  tenpo pin la ma tomo Mesiko li lon insa telo Texcoco.  ken la nimi "México" li "ma lon insa mun" tan ni.
tenpo pi kulupu lawa Mesiko la {{nimi ijo|[[jan Antonjo Lope Te Santa Ana]]|jan Antonio López de Santa Anna}} li jan suli pi kulupu lawa. ona li lawa e ma Mesiko. ona li wile lawa wawa e ma Mesiko. taso jan pi [[ma Tesa]] li wile ala e lawa onama Tesa li weka tan ma Mesiko tan ni. tenpo ni la ma Mewika li kama jo e ma Tesa. taso ni li ike tawa kulupu lawa Mesiko.ona li utala e ma Mewika tan ni. taso ma Mewika li anpa e ma Mesiko li weka e ma mute ona. ma ni li [[ma Kaliponija]] li [[ma Niwata]] li [[ma Juta]] li wan pi [[ma Kolowato]] en [[ma Ewisona]] en [[ma Numesiko]] en [[ma Wajomin]].
 
==tenpo pini==
tenpo mute pini la ma Mesiko li ma pi [[jan Olmec|kulupu lawa Olmec]] en [[jan Maya|kulupu lawa Maya]] en [[jan Aztec|kulupu lawa Aztec]]. tenpo ni li pini la [[jan Epanja]] li kama tawa ma Mesiko li anpa e jan ona.


tenpo pi kulupu lawa Epanja li pini la ma Mesiko li utala e kulupu Epanja li weka e ona.  [[jan Miguel Hidalgo]] li jan lawa pi utala ni. 
{{ma Amelika}}


tenpo pi kulupu lawa Mesiko la [[jan lawa Antonio López de Santa Anna]] li suli tawa kulupu lawa.  ona li lawa e ma Mesiko.  ona li wile lawa wawa e ma Mesiko.  taso jan pi [[ma Tesa]] li wile ala e lawa ona.  ma Tesa li weka tan ma Mesiko tan ni.  tenpo ni la ma Mewika li kama jo e ma Tesa.  taso ni li ike tawa kulupu lawa Mesiko.  ona li utala e ma Mewika tan ni.
[[kulupu:ma Amelika lete]]
[[kulupu:ma Mesiko]]
[[kulupu:lipu ni li tan lipu Panton la o lukin]]
231

edits