lipu "ma Tosi" la tenpo tu la ante li ni

4,144 bytes added en  2023-11-23
(26 intermediate revisions by 9 users not shown)
linja nanpa 1: linja nanpa 1:
{{lili ike}}
{{wile pali}}
{{poki sona ma
{{poki sona ma
|nimi ma=ma Tosi
|nimi ma=ma Tosi
|nimi mama=Deutschland
|nimi mama=Deutschland anu Bundesrepublik Deutschland
|ma=
|ma=
|len ma=[[ijo:Flag of Germany.svg|border|130px]]
|len ma=[[sitelen:Flag of Germany.svg|border|130px]]
|sitelen lawa=[[File:Coat of arms of Germany.svg|101x85px]]
|sitelen lawa=[[File:Coat of arms of Germany.svg|101x85px]]
|kalama musi ma=''Deutschlandlied''<br>(kalama musi toki pi ma Tosi)<br>[[sitelen:German national anthem performed by the US Navy Band.ogg]]
|ma tomo lawa=[[ma tomo Pelin]]
|toki lawa=[[toki Tosi]]
|toki lawa=[[toki Tosi]]
|toki ante=
|toki ante=
|nasin lawa=
|nasin lawa=
|ISO 3166=
|jan lawa=[[jan Pan-Wate Sinmije]]<br>[[jan Olo Sose]]
|mani=mani Elo
|mani=mani Elo (Euro)
|ma tomo lawa=[[ma tomo Pelin]]
|tenpo=UTC+1
|kalama musi ma=
|ISO 3166=DE, DEU, 276
|sitelen ma=[[ijo:EU-Germany.svg|220px]]
|sitelen ma=[[sitelen:EU-Germany.svg|220px]]
|toki anpa pi sitelen ma=
|toki anpa pi sitelen ma=ma Tosi lon ma Elopa (laso pimeja)
}}
|lipu ilo=https://www.bundesregierung.de/}}
'''ma Tosi''' li ma lon [[ma suli Elopa]]. nimi ona li "Bundesrepublik Deutschland" lon [[toki Tosi]]. toki pona la ni li ma kulupu pi ma Tosi. [[poka pi suno ala]] li lon telo suli li lon ante pi [[ma Tansi]], [[poka pi open suno]] li lon ante pi [[ma Polan]] li lon ante pi [[ma Sekija]], [[poka pi nasin suno]] li lon ante pi [[ma Esalasi]] li lon ante pi [[ma Suwasi]], [[poka pi pini suno]] li lon ante pi [[ma Kanse]] li lon ante pi [[ma Lusepu]] li lon ante pi [[ma Pesije]] li lon ante pi [[ma Netalan]]. ma Tosi la tenpo kasi en tenpo seli en tenpo pini kasi en tenpo lete li lon. tenpo pini mute la ma Tosi li ma mute lon ma Loma sewi (Heiliges Römisches Reich).
{{nimi ijo|'''ma Tosi'''|Bundesrepublik Deutschland|toki Tosi|ma kulupu pi ma Tosi|ipa=}} li ma lon [[ma suli Elopa]]. [[telo suli]] en [[ma Tansi]] en [[ma Posuka]] en [[ma Seki]] en [[ma Esalasi]] en [[ma Suwasi]] en [[ma Kanse]] en [[ma Lusepu]] en [[ma Pesije]] en [[ma Netelan]] li lon poka. ma Tosi li ma suli lon ma Elopa. esun la, ona li ma nanpa wan lon ma Elopa.<ref>[https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/October/weo-report?c=512,914,612,171,614,311,213,911,314,193,122,912,313,419,513,316,913,124,339,638,514,218,963,616,223,516,918,748,618,624,522,622,156,626,628,228,924,233,632,636,634,238,662,960,423,935,128,611,321,243,248,469,253,642,643,939,734,644,819,172,132,646,648,915,134,652,174,328,258,656,654,336,263,268,532,944,176,534,536,429,433,178,436,136,343,158,439,916,664,826,542,967,443,917,544,941,446,666,668,672,946,137,546,674,676,548,556,678,181,867,682,684,273,868,921,948,943,686,688,518,728,836,558,138,196,278,692,694,962,142,449,564,565,283,853,288,293,566,964,182,359,453,968,922,714,862,135,716,456,722,942,718,724,576,936,961,813,726,199,733,184,524,361,362,364,732,366,144,146,463,528,923,738,578,537,742,866,369,744,186,925,869,746,926,466,112,111,298,927,846,299,582,487,474,754,698,&s=NGDPD,&sy=2021&ey=2021&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1 Report for Selected Countries and Subjects] - International Monetary Fund, tenpo sike nanpa 2021</ref>
 
tenpo pini suli la jan li lon ma Tosi. tenpo pini mute la ma Tosi li ma wan ala. nimi ona li "[[ma suli pi ma Loma sewi]]" (Heiliges Römisches Reich).
 
==nimi pi toki ante==
jan pi ma Tosi li kepeken e nimi ''Deutschland'' anu ''Deutsch''. nimi ni li kama tan nimi ''diutisc'' tan [[toki Tosi sewi majuna]]. kon pi nimi ni li "pi kulupu jan". taso, toki ante mute li jo e nimi ante mute.
 
ma pi [[kulupu toki Kemani|kulupu Kemani]] la [[ma suli Loma]] li toki e {{nimi ijo|nimi '''Kemanija'''|Germania}}. nimi pi [[toki Inli]] pi toki ante mute li kama tan nimi ni.
 
[[toki Kanse]] la, nimi ona li kama tan {{nimi ijo|'''Alemanija'''|Alemannia}}. tenpo pini la, kulupu Alemani li [[kulupu jan]] lili pi kulupu Kemani.<gallery>
Germany Name European Languages.svg|nimi ante pi ma Tosi.
</gallery>


==tenpo pini==
==tenpo pini==
==jan lawa==
tenpo pi sitelen ala la, jan li lon ma Tosi. jan li kama jo li kama sona e [[kiwen sijelo]] pi [[jan Nijante]] lon ma ni. tenpo pini suli la, kulupu jan mute pi toki e [[kulupu toki Kemani]] li lon ma Tosi pi tenpo ni. [[ma Loma]] li wile lanpan e ma ona. taso, kulupu jan Kemani li utala e ona. ma Loma li lawa e ma lili pi ma Tosi.
tenpo ni la kulupu pi jan lawa li tan kulupu lawa tu: kulupu CDU en kulupu SPD. jan lawa pi ma Tosi li jan Ankela Meke. ona li open e pali lawa ona lon tenpo sike 2005.
 
===ma Pankija en ma suli Loma sewi===
[[sitelen:Mitteleuropa zur Zeit der Staufer.svg|thumb|200px|sitelen ma pi ma mute lon ma suli Loma sewi]]
tenpo pini la, ma suli Loma sewi li [[kulupu ma]] lon ma Elopa. ona li kama tan ma pi [[jan Kalu suli]]. [[ma suli Loma pi pini suno]] li pakala la, jan Kalu li kama [[jan lawa suli]].
 
tenpo sike nanpa 814 la, jan Kalu li moli. tan ni la, ma ona li kipisi. ma pi [[open suno]] li kama [[ma suli pi ma Loma sewi]]. ma pi [[pini suno]] li kama [[ma Kanse]]. taso, ma suli Loma sewi li jo e lawa wan ala. ona li jo e ma lili ante mute. tenpo mute la, ma ni li utala. taso, ona li jo e jan lawa sewi wan.
 
tenpo sike nanpa 1806 la, ma suli Loma sewi li pakala.
 
===utala suli nanpa tu===
ma Tosi li ma pi [[nasin pi palisa mute]] tan tenpo pi [[utala suli nanpa tu]]. [[jan Atoje Ite]] li jan lawa pi [[ma Tosi Nasi]]. jan pi ma Tosi li moli e [[kulupu jan Jejuta]] mute tan jan Atoje Ite.
 
==kulupu lawa==
tenpo ni la kulupu pi jan lawa li tan [[kulupu pi nasin lawa]] tu wan: kulupu SPD en kulupu laso en kulupu FDP. jan lawa pi ma Tosi li jan Ola Sosi. ona li open e pali lawa ona lon tenpo sike nanpa 2021. ona li lon kulupu SPD.
 
== ma==
===ma lili===
{| style="background:none;" cellspacing="2px"
|
{| class="sortable wikitable" style="text-align:left; font-size:85%;"
|- style="font-size:100%; text-align:right;"
! style="width:160px;" |[[ma lili]]!! style="width:85px;" |[[ma tomo lawa]]
|-
|[[ma Paten Wetenpu]]||[[ma tomo Suka]]
|-
|[[ma Pejen]]||[[ma tomo Munsen]]
|-
|[[ma Pelin]]||[[ma tomo Pelin]]
|-
|[[ma Pantenpu]]||[[ma tomo Potan]]
|-
|[[ma Pemen]]||[[ma tomo Pemen]]
|-
|[[ma Anpu]]||[[ma tomo Anpu]]
|-
|[[ma Ese]]||[[ma tomo Wisepaten]]
|-
|[[ma Mekenpu Wepomen]]||[[ma tomo Sewin]]
|-
|[[ma Saken anpa]]||[[ma tomo Anope]]
|-
|[[ma Nolin Wesepalen]]||[[ma tomo Kolon]]
|-
|[[ma Lijen Pase]]||[[ma tomo Min]]
|-
|[[ma Salen]]||[[ma tomo Sapike]]
|-
|[[ma Saken]]||[[ma tomo Tesen]]
|-
|[[ma Saken Anje]]||[[ma tomo Maketepu]]
|-
|[[ma Selewi Oten]]||[[ma tomo Kije]]
|-
|[[ma Tulinken]]||[[ma tomo Ijepo]]
|}
|}


==ma==
==mani==
==mani==
ma Tosi la, jan li kepeken e mani Elo (lon toki Tosi: Euro). nimi pi mani lili li nimi Sen (lon toki Tosi: Cent)<ref name=":0">https://www.bpb.de/nachschlagen/lexika/handwoerterbuch-politisches-system/202207/waehrung-waehrungsreformen</ref>.  
ma Tosi la, jan li kepeken {{nimi ijo|[[mani Elopa]]|Euro|toki Tosi}}. mani lili li {{nimi ijo|mani Sen|Cent}}<ref name=":0">https://www.bpb.de/nachschlagen/lexika/handwoerterbuch-politisches-system/202207/waehrung-waehrungsreformen</ref>.  


tenpo pini la, jan li kepeken e mani Temake (lon toki Tosi: DM anu D-Mark anu Deutsche Mark). mani lili li mani Penike (lon toki Tosi: Pfennig)<ref name=":0" />.
tenpo pini la, jan li kepeken {{nimi ijo|mani Temake|DM anu D-Mark anu Deutsche Mark|toki Tosi}}. mani lili li {{nimi ijo|mani Penike|Pfennig}}<ref name=":0" />.


==jan==
==jan==
==sewi==
===sewi===
67% pi jan Tosi li jo e nasin sewi pi jan Jesu. 28% pi jan Tosi li jo ala e nasin sewi.
mute 67% pi jan Tosi li jo e nasin sewi pi jan Jesu. mute 28% pi jan Tosi li jo ala e nasin sewi.
 
=== musi===
 
==tan sona==
<references />


==musi==


{{ma Elopa}}
{{ma Elopa}}


[[kulupu:ma Elopa]]
[[kulupu:ma Tosi]]
231

edits