sina ante e lipu "ma Tuki"

Jump to navigation Jump to search
Warning: You are not logged in. Your IP address will be publicly visible if you make any edits. If you log in or create an account, your edits will be attributed to your username, along with other benefits.

The edit can be undone. Please check the comparison below to verify that this is what you want to do, and then publish the changes below to finish undoing the edit.

Latest revision Your text
linja nanpa 1: linja nanpa 1:
{{nasin toki ike}}
{{nasin toki ike}}
{{poki sona ma
{{poki sona ma|nimi ma=ma Tuki|nimi mama=Türkiye|ma=|len ma=[[ijo:Flag of Turkey.svg|130px]]|sitelen lawa=|sitelen ma=[[ijo:Turkey (orthographic projection).svg|220px]]|toki lawa=[[toki Tuki]]|toki ante=|nasin lawa=|ISO 3166=tur|kalama musi ma=İstiklâl Marşı|mani=[[mani Lila]]|ma tomo lawa=[[ma tomo Ankala]]}}
|nimi ma=ma Tuki
|nimi mama=Türkiye
|ma=
|len ma=[[sitelen:Flag of Turkey.svg|130px]]
|sitelen lawa=
|kalama musi ma=''İstiklâl Marşı''<br>(tawa utala pi ma weka)
|ma tomo lawa=[[ma tomo Ankala]]
|mute jan la ma tomo suli=[[ma tomo Itanpu]]
|sitelen ma=[[sitelen:Turkey (orthographic projection).svg|220px]]
|toki lawa=[[toki Tuki]]
|toki ante=[[toki Alapi]]<br>[[toki Kusi]]
|nasin sewi=98% [[nasin sewi Isilan]]<br>2% nasin ante
|jan lawa=[[jan Lese Taje Etokan]]
|nasin lawa=
|ISO 3166=TR
|mani=[[mani Lila pi ma Tuki]] (₺) (TRY)
}}
'''ma Tuki''' li lon [[ma Elopa|ma suli Elopa]] li lon [[ma Asija|ma suli Asija]]. ma Tuki li poka [[ma Pokasi]] li poka [[ma Elena]] li poka [[ma Katelo]] li poka [[ma Aja]] li poka [[ma Ilan]] li poka [[ma Asepajan]] li poka [[ma Ilakija]] li poka [[ma Sulija]].
'''ma Tuki''' li lon [[ma Elopa|ma suli Elopa]] li lon [[ma Asija|ma suli Asija]]. ma Tuki li poka [[ma Pokasi]] li poka [[ma Elena]] li poka [[ma Katelo]] li poka [[ma Aja]] li poka [[ma Ilan]] li poka [[ma Asepajan]] li poka [[ma Ilakija]] li poka [[ma Sulija]].


linja nanpa 29: linja nanpa 12:
tenpo mute la jan li lon ma Tuki. ma tomo pi tenpo mute li {{nimi ijo|[[ma tomo Sataloju]]|Çatalhöyük}} li {{nimi ijo|[[ma tomo Sajonu]]|Çayönü}} li {{nimi ijo|[[ma tomo Newali Soli]]|Nevali Cori}} li {{nimi ijo|[[ma tomo Jasila]]|Hacilar}} li {{nimi ijo|[[ma tomo Kopeki Tepe]]|Göbekli Tepe}} li {{nimi ijo|[[ma tomo Mesin]]|Mersin}} li {{nimi ijo|[[ma tomo Toja]]|Trōiás}}.
tenpo mute la jan li lon ma Tuki. ma tomo pi tenpo mute li {{nimi ijo|[[ma tomo Sataloju]]|Çatalhöyük}} li {{nimi ijo|[[ma tomo Sajonu]]|Çayönü}} li {{nimi ijo|[[ma tomo Newali Soli]]|Nevali Cori}} li {{nimi ijo|[[ma tomo Jasila]]|Hacilar}} li {{nimi ijo|[[ma tomo Kopeki Tepe]]|Göbekli Tepe}} li {{nimi ijo|[[ma tomo Mesin]]|Mersin}} li {{nimi ijo|[[ma tomo Toja]]|Trōiás}}.


ma lawa suli nanpa wan lon ma Tuki li {{nimi ijo|[[ma Jatu]]|Ḫa-at-tu-ša}}. ma lawa suli nanpa tu lon ma Tuki li {{nimi ijo|[[ma Pukija]]|Phyrgia}}. tenpo ante la, {{nimi ijo|[[kulupu jan Kimilaja]]|mat Gimirrāya}} li kama lon ma Tuki. kulupu Kimilaja li pakala e ma lawa Pukija. ma  lawa ante lon ma Tuki pi tenpo pini li {{nimi ijo|[[ma Sata]]|Śfarda}} li {{nimi ijo|[[ma Kelija]]|Καρία, Karia}} li {{nimi ijo|[[ma Temi]]|𐊗𐊕𐊐𐊎𐊆𐊖, Trm̃mis}}. ma ante lon ma Tuki pi tenpo pini li {{nimi ijo|[[ma Ijonija]]|Ἰωνία, Iōnía}}.
ma lawa suli nanpa wan lon ma Tuki li {{nimi ijo|[[ma Jatu]]|Ḫa-at-tu-ša}}. ma lawa suli nanpa tu lon ma Tuki li {{nimi ijo|[[ma Pukija]]|Phyrgia}}. tenpo ante la, {{nimi ijo|[[kulupu jan Kimilaja]]|mat Gimirrāya}} li kama lon ma Tuki. kulupu Kimilaja li pakala e ma lawa Pukija. ma  lawa ante lon ma Tuki pi tenpo pini li {{nimi ijo|[[ma Sata]]|Śfarda}} li {{nimi ijo|[[ma Kelija]]|Καρία, Karia}} li {{nimi ijo|[[ma Temi]]|𐊗𐊕𐊐𐊎𐊆𐊖, Trm̃mis}}.ma ante lon ma Tuki pi tenpo pini li {{nimi ijo|[[ma Ijonija]]|Ἰωνία, Iōnía}}.


tenpo ante la [[ma Ilan pi kulupu lawa Akimani]] li anpa e ma Tuki. tenpo ante la, [[jan Alekanto suli]] li anpa e ma Tuki. tenpo ante la ma Tuki li kipisi. {{nimi ijo|[[ma Pisinija]]|Bithynia}} en {{nimi ijo|[[ma Kapatokija]]|Καππαδοκία, Kappadokía}} en {{nimi ijo|[[ma Pekamen]]|Πέργαμον, Pergamon}} en {{nimi ijo|[[ma Ponto]]|Πόντος, Pontos}} li lon. tenpo ante la [[ma Loma|kulupu jan Loma]] li anpa e ma mute ni. tenpo ante la [[jan lawa Konsansinu]] li kama e ni: [[ma tomo Byzantium]] li ma tomo lawa pi ma Loma. jan Konsansinu li ante e nimi pi ma tomo Byzantium tawa [[ma tomo Konsansinu]]. tenpo ante la ma lawa Loma li tu. ona li kama e ma lawa Loma e ma lawa Pasileja Loma. ma tomo Konsansinu li ma tomo lawa pi ma Pasileja Loma.
tenpo ante la [[ma Ilan pi kulupu lawa Akimani]] li anpa e ma Tuki. tenpo ante la, [[jan Alekanto suli]] li anpa e ma Tuki. tenpo ante la ma Tuki li kipisi. {{nimi ijo|[[ma Pisinija]]|Bithynia}} en {{nimi ijo|[[ma Kapatokija]]|Καππαδοκία, Kappadokía}} en {{nimi ijo|[[ma Pekamen]]|Πέργαμον, Pergamon}} en {{nimi ijo|[[ma Ponto]]|Πόντος, Pontos}} li lon. tenpo ante la [[ma Loma|kulupu jan Loma]] li anpa e ma mute ni. tenpo ante la [[jan lawa Konsansinu]] li kama e ni: [[ma tomo Byzantium]] li ma tomo lawa pi ma Loma. jan Konsansinu li ante e nimi pi ma tomo Byzantium. nimi sin pi ma tomo Byzantium li [[ma tomo Constantinople]] (tenpo ni la ma tomo Constantinople li jo e nimi sin. nimi ni li [[ma tomo Itanpu]]). tenpo ante la kulupu lawa Loma li tu li kulupu lawa Loma li kulupu lawa Byzantine. ma tomo Constantinople li ma tomo lawa pi kulupu lawa Byzantine.


tenpo la, kulupu jan Tuki li kama tawa ma Tuki. kulupu jan Tuki li open e ma lawa Selesu. tenpo sike nanpa 1071 la, ma Selesu li utala li anpa e ma Pasileja Loma lon [[ma tomo Manasike]]. ma Selesi li kama lawa e ma Tuki mute.<ref>[https://www.britannica.com/event/Battle-of-Manzikert Battle of Manzikert] - [[lipu sona Pitanika]]</ref> taso, tenpo sike nanpa 1243 la, [[ma Monku|kulupu jan Monku]] li kama e ma Tuki li anpa e kulupu Seljuk. tenpo sike 1299 la, [[jan lawa Osuman nunpa wan]] li open e ma lawa Osuman. ona li wan e ma Tuki. tenpo sike 1453 la, ma Osuman li anpa li pini e ma Pasileja Loma tan ni: ona li {{nimi|lanpan}} e ma tomo Konsansinu. ona li ante e nimi ona tawa [[ma tomo Itanpu]].
tenpo sike nanpa 1453, kulupu jan Tuki li anpa e kulupu jan Byzantine. jan Tuki li kama e kulupu jan Seljuk. taso tenpo ali la kulupu jan Seljuk li lon ala. tenpo ante la [[ma Monku|kulupu jan Monku]] li kama e ma Tuki li anpa e kulupu Seljuk. tenpo ante la [[jan lawa Osuman nunpa wan]] li wan e ma ali pi jan Tuki. ni li open pi ma lawa Osuman.


tenpo pi [[utala suli nanpa wan]] la [[ma Kanse]] en [[ma Losi]] en [[ma Juke]] en [[ma Italija]] en [[ma Mewika]] li pakala e kulupu lawa Osuman. tenpo ni la, kulupu lawa sin pi ma Tuki li kama lon. ma tomo lawa ona li tawa e [[ma tomo Ankala]]. [[jan Atatu]] li jan lawa nanpa pi kulupu lawa sin Tuki.
tenpo pi [[utala suli nanpa wan]] la [[ma Kanse]] en [[ma Losi]] en [[ma Juke]] en [[ma Italija]] en [[ma Mewika]] li pakala e kulupu lawa Osuman. tenpo ni la, kulupu lawa sin pi Tuki li kama lon. ma tomo lawa ona li [[ma tomo Ankala]].


==nasin lawa==
==nasin lawa==
linja nanpa 49: linja nanpa 32:
ma Tuki li suli sama [[ma Sile]] anu [[ma Tesa]].
ma Tuki li suli sama [[ma Sile]] anu [[ma Tesa]].


telo suli mute li lon poka ma Tuki. telo suli ni li [[telo suli Ekejo]] li [[telo suli Pimeja]] li [[telo suli Mesitelane]]. [[telo suli Mamala]] li lon insa ma Tuki.
telo suli mute li lon poka ma Tuki. telo suli ni li [[telo suli Aegean]] li [[telo suli Pimeja]] li [[telo suli Mesitewane|telo suli Mediterranean]]. [[telo suli Marmara]] li lon insa ma Tuki.


tenpo la jan mute li tawa lon ma Tuki. ken la, tawa suli ni li pakala e jan e tomo.
tenpo la jan mute li tawa lon ma Tuki. ken la, tawa suli ni li pakala e jan e tomo.
linja nanpa 65: linja nanpa 48:
toki Tuki li toki lawa pi ma Tuki. taso jan li toki kepeken [[toki Alapi]] en [[toki Posan]] en toki Circassian en [[toki Kusi]] en [[toki Jutejepanja]] kin lon ma Tuki.
toki Tuki li toki lawa pi ma Tuki. taso jan li toki kepeken [[toki Alapi]] en [[toki Posan]] en toki Circassian en [[toki Kusi]] en [[toki Jutejepanja]] kin lon ma Tuki.


jan mute mute pi ma Tuki li jan pi [[nasin sewi Isilan]]. nasin sewi lili pi ma Tuki li [[nasin sewi Ototo pi ma Elena]] li [[nasin sewi Alakelekan pi ma Aja]]<!--Armenian Apostolic--> li [[nasin sewi Ototo pi ma Sulija]] li [[nasin sewi Juta]] li [[nasin sewi Esisi]]<!--Yazidi-->. [[nasin pi sewi ala]] kin li lon ma Tuki.
jan mute mute pi ma Tuki li jan pi [[nasin sewi Isilan]]. nasin sewi lili pi ma Tuki li [[nasin sewi Orthodox Elena]] li [[nasin sewi Apostolic Armenian]] li [[nasin sewi Syrian Orthodox]] li [[nasin sewi Juta]] li [[nasin sewi Yazidi]]. [[nasin pi sewi ala]] kin li lon ma Tuki.


===musi===
===musi===
jan Tuki li pali e [[kalama musi]] e [[lipu sitelen]]. {{nimi ijo|[[jan Ojan Pamu]]|Orham Pamuk}} li jan suli pi sitelen toki tan ma Tuki.
jan Tuki li pali e [[kalama musi]] e [[lipu sitelen]]. {{nimi ijo|[[jan Ojan Pamu]]|Orham Pamuk}} li jan suli pi sitelen toki tan ma Tuki.


tomo Tuki mute li tomo Pasileja Loma li tomo Osuman. tomo Tuki ante li lukin sama tomo pi ma ante.
tomo Tuki li pona lukin li [[tomo Byzantine]] li [[tomo Ottoman]]. tomo Tuki ante li lukin sama tomo pi ma ante.


[[sike noka|musi sike noka]] li pona mute tawa jan Tuki mute. [[musi pi sike poki]] en [[musi pi tawa wawa pi tomo tawa]] li pona lili tawa jan Tuki. musi pi tenpo Osuman lon ma Tuki li {{nimi ijo|[[musi Jali Kulese]]|Yağlı Güreş}}.
[[sike noka|musi sike noka]] li pona mute tawa jan Tuki mute. [[musi Basketball]] en [[musi Auto Racing]] li pona lili tawa jan Tuki. musi pi tenpo Ottoman lon ma Tuki li [[musi Yağlı Güreş]] (musi utala).


==lipu ante==
==lipu ante==
linja nanpa 81: linja nanpa 64:


{{DEFAULTSORT:Tuki}}
{{DEFAULTSORT:Tuki}}
[[kulupu:ma Tuki| ]]
[[kulupu:ma Asija pi pini suno]]
[[kulupu:ma Asija pi pini suno]]
[[kulupu:ma Asija]]
[[kulupu:ma Asija]]
[[kulupu:ma Elopa]]
[[kulupu:ma Elopa]]
[[kulupu:lipu ni li lon lipu Panton kin la o lukin]]
[[kulupu:lipu ni li lon lipu Panton kin la o lukin]]
o sona e ni: lipu Wikipesija la lipu lawa "o toki e nimi mi. o pana sama." (toki Inli: Creative Commons Attribution-ShareAlike (CC BY-SA)) nanpa 4.0 en lipu lawa CC BY-SA nanpa 3.0 li lawa e ken pi sama toki. (toki pona la ona li lon.) jan li ken ante e toki sina, li ken pana e ona tawa jan ante. sina wile ala e ni la, o sitelen ala lon lipu ni. kin la sina toki e ni: toki sina ni li tan sina taso, anu tan lipu pi ken ale. jan ante li wile ala la, o pana ala e toki ona tawa lipu ni!
o ala mi sona ala e ante (ona li open e lupa sin)