lipu "toki Nijon" la tenpo tu la ante li ni

No edit summary
(Added a grammar section)
 
(15 intermediate revisions by 9 users not shown)
linja nanpa 1: linja nanpa 1:
{{poki sona toki|nimi toki=toki Nijon|nimi mama=日本語|kulupu toki=kulupu toki Nijon|ma=[[ma Nijon]]<br>[[ma Anko]] lon [[ma Pela]]|nasin sitelen=[[sitelen Kansi]]<br>[[sitelen Ilakana]]<br>[[sitelen Katakana]] |ISO 639-1=ja|ISO 639-2=jpn|ISO 639-3=jpn}}
{{poki sona toki|nimi toki=toki Nijon|nimi mama=日本語|kulupu toki=Nijon|ma=[[ma Nijon]]<br>[[ma Anko]] lon [[ma Pela]]|nasin sitelen=[[sitelen Kansi]]<br>[[sitelen Ilakana]]<br>[[sitelen Katakana]] |ISO 639-1=ja|ISO 639-2=jpn|ISO 639-3=jpn}}
{{nimi ijo|'''toki Nijon'''|日本語|toki Nijon|ipa=ɲihoŋɡo|}} li toki tan {{nimi ijo|[[ma Nijon]]|日本|toki Nijon|ipa=ɲihoꜜɴ|}}.


{{nimi ijo|toki Nijon|日本語|toki Nijon|ipa=ɲihoŋɡo|}} li toki tan {{nimi ijo|[[ma Nijon]]|日本|toki Nijon|ipa=ɲihoꜜɴ|}}.
jan li toki e toki Nijon lon [[ma Nijon]]. tenpo pini la jan li sona e ni: toki Nijon li kulupu sama toki pi wan taso. taso tenpo sin la jan li sona e ni: toki lon ma lili Okinawa li toki ante li sama lili tawa toki Nijon.


jan li toki e toki Nijon lon [[ma Nijon]]. tenpo pini la jan li sona e ni: toki Nijon li kulupu sama toki pi wan taso. taso tenpo sin la jan li sona e ni: toki lon ma lili Okinawa li toki ante li sama lili e toki Nijon.
toki Nijon li sitelen kepeken [[sitelen Ilakana]] kepeken [[sitelen Katakana]] kepeken [[sitelen Kansi]].


toki Nijon li sitelen kepeken&nbsp;[[sitelen Ilakana]]&nbsp;en&nbsp;[[nasin sitelen Katakana]]&nbsp;en [[nasin sitelen Kansi]].
sitelen Ilakana en sitelen Katakana li sitelen kalama li tan sitelen kansi.


sitelen Ilakana en sitelen katakana li sitelen kalama li tan sitelen kansi.
sitelen Kansi li sitelen nimi li tan [[ma Sonko]].
 
== kalama ==
{{nasin toki ike}}
{| class="wikitable"
!
!open uta
!nena uta sewi
!sewi kiwen pi uta insa
!sewi ko pi uta insa
|-
!nena sinpin
|m
|n
|
|-
! rowspan="2" |pini toki
|p
|t
|c
|k
|-
|b
|d
|g
|-
! rowspan="2" |pini toki lili
| rowspan="2" |
|ts
|tɕ
| rowspan="2" |
|-
|(dz)
|(dʑ)
|-
! rowspan="2" |pini lili
|s
|ɕ, (ç)
|h
|-
| rowspan="2" |w
|z
| rowspan="2" |
|-
!nena lon poka
|ɾ~l
|j
|}
nimi pi toki Nijon li kepeken e anpa kulupu, lon nimi pi toki Nijon:
 
* ts, (dz) en ɸ li taso kama monsi u, lon tenpo pi ni li ala, ni li t, d en h
* tɕ, (dʑ), ɕ, ʑ en ɲ, c, ɟ, (ç) li taso kama monsi i anu j, lon tenpo pi ni li ala, ni li t, d, s, z en n, k, g, h
* w li taso kamama monsi a, wo li kalama sama o.
 
taso lon nimi pi ma weka, ni li kama lon mute kalama lili.
 
kin, (dz) en (dʑ) li kalama tan z en ʑ, lon mute.
{| class="wikitable"
!
! colspan="2" |sinpin
! colspan="2" |monsi
|-
!sewi
|i
|(ɨ̥)
|(ʉ̥)
|-
!insa
| colspan="2" |e
| colspan="2" |o
|-
!anpa
| colspan="4" |a
|}
i en u li kama tawa (ɨ̥) en (ʉ̥) meso kalama pi kon kiwen (f'''u'''to [ɸʉ̥to])
 
ni li ken lukin sama kulupu pi kalama suli (f'''u'''to [ɸʉ̥to]>[ɸto])


sitelen Kansi li sitelen nimi li tan [[ma Sonko]].
kin, ni li pali lon nimi pini (s'''u'''kides'''u''' [sʉ̥cidesʉ̥]>[scides])
 
== sitelen ==
toki Nijon li jo e 3 sitelen:
 
=== sitelen Ilakana ===
sitelen Ilakana li sitelen pi toki ilo nanpa, ona li kepeken e sitelen ni tan ni li sitelen e nimi pi toki Nijon.
{| class="wikitable"
!
! colspan="5" |kalama lili
|-
!kalama suli
!a
!i
!u
!e
!o
|-
!-
|あ
|い
|う
|え
|お
|-
!k
|か
|き
|く
|け
|こ
|-
!s
|さ
|し
|す
|せ
|そ
|-
!t
|た
|ち
|つ
|て
|と
|-
!n
|な
|に
|ぬ
|ね
|の
|-
!h
|は
|ひ
|ふ
|へ
|ほ
|-
!m
|ま
|み
|む
|め
|も
|-
!j
|や
|・
|ゆ
|・
|よ
|-
!r
|ら
|り
|る
|れ
|ろ
|-
!w
|わ
|・
|・
|・
|を
|-
! colspan="6" |lon sitelen kule
|-
!g
|が
|ぎ
|ぐ
|げ
|ご
|-
!z
|ざ
|じ
|ず
|ぜ
|ぞ
|-
!d
|だ
|ぢ
|づ
|で
|ど
|-
!b
|ば
|び
|ぶ
|べ
|ぼ
|-
!p
|ぱ
|ぴ
|ぷ
|ぺ
|ぽ
|-
! colspan="6" |ante kalama
|-
!kj > c
|きゃ
| rowspan="12" |・
|きゅ
| rowspan="12" |・
|きょ
|-
!sj > ɕ
|しゃ
|しゅ
|しょ
|-
!tj > tɕ
|ちゃ
|ちゅ
|ちょ
|-
!nj > ɲ
|にゃ
|にゅ
|にょ
|-
!hj > ç
|ひゃ
|ひゅ
|ひょ
|-
!mj
|みゃ
|みゅ
|みょ
|-
!rj
|りゃ
|りゅ
|りょ
|-
!gj > ɟ
|ぎゃ
|ぎゅ
|ぎょ
|-
!zj > ʑ
|じゃ
|じゅ
|じょ
|-
!dj > dʑ
|ぢゃ
|ぢゅ
|ぢょ
|-
!bj
|びゃ
|びゅ
|びょ
|-
!pj
|ぴゃ
|ぴゅ
|ぴょ
|-
! colspan="6" |ante sitelen
|-
! rowspan="2" |
|ん
|っ
|ー
|ゝ
|ゞ
|-
| -n
|CC
|VV
|awen sin
|awen sin en jaki
|}
 
=== sitelen Katakana ===
sitelen Katakana li sitelen pi toki ilo nanpa, ona li kepeken e sitelen ni tan ni li sitelen e nimi pi ma weka.
{| class="wikitable"
!
! colspan="5" |kalama lili
|-
!kalama suli
!a
!i
!u
!e
!o
|-
!-
|ア
|ィ
|ウ
|ェ
|オ
|-
!k
|カ
|キ
|ク
|ケ
|コ
|-
!s
|さ
|セィ
|ス
|セ
|ソ
|-
!t
|タ
|ティ
|トゥ
|テ
|ト
|-
!n
|ナ
|二
|ヌ
|ネ
|ノ
|-
!h
|ハ
|ヒ
|ホゥ
|へ
|ホ
|-
!m
|マ
|三
|ム
|メ
|モ
|-
!j
|ヤ
|・
|ユ
|ィェ
|ヨ
|-
!r
|ラ
|リ
|ル
|レ
|ロ
|-
!w
|ワ
|ヰ/ウィ
|・
|ヱ/ウェ
|ヲ
|-
! colspan="6" |lon sitelen namako
|-
!g
|ガ
|ギ
|グ
|ゲ
|ゴ
|-
!z
|ザ
|ゼィ
|ズ
|ゼ
|ゾ
|-
!d
|ダ
|ディ
|ドゥ
|デ
|ド
|-
!b
|バ
|ビ
|ブ
|べ
|ボ
|-
!p
|パ
|ピ
|プ
|ぺ
|ポ
|-
! colspan="6" |ante kalama
|-
!kj > c
|キャ
|キ
|キュ
|キェ
|キョ
|-
!sj > ɕ
|シャ
|シ
|シュ
|シェ
|ショ
|-
!tj > tɕ
|チャ
|チ
|チュ
|チェ
|チョ
|-
!nj > ɲ
|ニャ
|ニ
|ニュ
|ニェ
|ニョ
|-
!hj > ç
|ヒャ
|ヒ
|ヒュ
|ヒェ
|ヒョ
|-
!mj
|ミャ
|ミ
|ミュ
|ミェ
|ミョ
|-
!rj
|リャ
|リ
|リュ
|リェ
|リョ
|-
!gj > ɟ
|ギャ
|ギ
|ギュ
|ギェ
|ギョ
|-
!zj > ʑ
|ジャ
|ジ
|ジュ
|ジェ
|ジョ
|-
!dj > dʑ
|ヂャ
|ヂ
|ヂュ
|ヂェ
|ヂョ
|-
!bj
|ビャ
|ビ
|ビュ
|ビェ
|ビョ
|-
!pj
|ピャ
|ピ
|ピュ
|ピェ
|ピョ
|-
!ts
|ツァ
|ツィ
|ツ
|ツェ
|ツォ
|-
!dz
|ヅァ
|ヅィ
|ヅ
|ヅェ
|ヅォ
|-
|ファ
|フィ
|フ
|フェ
|フォ
|-
!(v) > w/b
|ヴァ
|ヴィ
|ヴ
|ヴェ
|ヴォ
|-
!(l) > r
|ラ゜
|リ゜
|ル゜
|レ゜
|ロ゜
|-
!(ŋ)
|カ゜
|キ゜
|ク゜
|ケ゜
|コ゜
|}
 
==lawa toki==
 
=== lawa nimi mute ===
nimi mute pi toki Nijon la, ijo pali li nanpa wan.  ijo li lon poka pi ijo pali. nimi pali li lon monsi pi nimi mute. nimi lili li ken lon monsi pi nimi pali.
 
=== ante nimi ===
 
===== lon =====
です ''desu'' (toki pona) anu だ ''da'' (toki ike) li nimi lon pi toki Nijon. tenpo pini la, だ ''da'' li ken kama でした ''deshita'' (toki pona) anu だった ''datta'' (toki ike).
 
toki Nijon li kepeken です toki e "seme li seme". taso kepeken です toki ala e "seme li lon". toki Nijon li kepeken nimi ante toki e ni. toki Nijon li jo e ある ''aru'' e いる ''iru.''
 
ijo pali li lon la, o kepeken いる. ijo pali li lon ala la, o kepeken ある.
 
nimi mute pona li sama ni: ''僕は人です。 Boku wa hito desu.'' "mi jan".


==toki pi toki Nijon==
===== nimi ijo =====
tenpo en nanpa la, toki Nijon la, nimi ijo li kama ante ala. 


*今日は! ''Konnichiwa!'' - toki!
===== nimi pali =====
*お元気ですか ''Ogenki desu ka?'' - sina pona ala pona?
tenpo la, toki Nijon la, nimi pali li kama ante.
*ようこそ ''Yōkoso!'' - o kama pona!
*ありがとう ''Arigatō!'' - pona! (pana li lon la o toki e ni)
*さようなら ''Sayōnara!'' - mi tawa! tawa pona! (tenpo kama la lukin ala li tenpo suli mute)
*じゃ、またね!''Ja mata ne!'' - mi tawa! tawa pona! (tenpo kama la lukin ala li tenpo lili)


==toki pi toki Nijon==


*こんにちは! ''Konnichiwa!'' - toki!
*お元気ですか? ''Ogenki desu ka?'' - sina pona ala pona?
*ようこそ ''Yōkoso'' - o kama pona!
*ありがとう ''Arigatō'' - pona! (pana li lon la o toki e ni)
*さようなら ''Sayōnara'' - mi tawa! tawa pona! (tenpo kama la lukin ala li tenpo suli mute)
*じゃ、またね!'' Ja mata ne!'' - mi tawa! tawa pona! (tenpo kama la lukin ala li tenpo lili)


{{DEFAULTSORT:Nijon}}
[[kulupu:ma Nijon|toki Nijon]]
[[kulupu:toki]]
[[kulupu:toki]]
[[kulupu:lipu ni li lon lipu Panton kin la o lukin]]

Latest revision as of 2024-05-11T06:58:16

toki Nijon (toki Nijon: 日本語 ɲihoŋɡo) li toki tan ma Nijon (toki Nijon: 日本 ɲihoꜜɴ).

toki Nijon

日本語

ma ma Nijon
ma Anko lon ma Pela
kulupu toki Nijon
nasin sitelen sitelen Kansi
sitelen Ilakana
sitelen Katakana
nanpa toki
ISO 639-1 ja
ISO 639-2 jpn
ISO 639-3 jpn

jan li toki e toki Nijon lon ma Nijon. tenpo pini la jan li sona e ni: toki Nijon li kulupu sama toki pi wan taso. taso tenpo sin la jan li sona e ni: toki lon ma lili Okinawa li toki ante li sama lili tawa toki Nijon.

toki Nijon li sitelen kepeken sitelen Ilakana kepeken sitelen Katakana kepeken sitelen Kansi.

sitelen Ilakana en sitelen Katakana li sitelen kalama li tan sitelen kansi.

sitelen Kansi li sitelen nimi li tan ma Sonko.

kalamao ante

  lipu ni li wile e pali tan ni: nasin toki li ike. sina ken pona e ona.
open uta nena uta sewi sewi kiwen pi uta insa sewi ko pi uta insa
nena sinpin m n ɲ
pini toki p t c k
b d ɟ g
pini toki lili ts
(dz) (dʑ)
pini lili ɸ s ɕ, (ç) h
w z ʑ
nena lon poka ɾ~l j

nimi pi toki Nijon li kepeken e anpa kulupu, lon nimi pi toki Nijon:

  • ts, (dz) en ɸ li taso kama monsi u, lon tenpo pi ni li ala, ni li t, d en h
  • tɕ, (dʑ), ɕ, ʑ en ɲ, c, ɟ, (ç) li taso kama monsi i anu j, lon tenpo pi ni li ala, ni li t, d, s, z en n, k, g, h
  • w li taso kamama monsi a, wo li kalama sama o.

taso lon nimi pi ma weka, ni li kama lon mute kalama lili.

kin, (dz) en (dʑ) li kalama tan z en ʑ, lon mute.

sinpin monsi
sewi i (ɨ̥) (ʉ̥) ɯ
insa e o
anpa a

i en u li kama tawa (ɨ̥) en (ʉ̥) meso kalama pi kon kiwen (futo [ɸʉ̥to])

ni li ken lukin sama kulupu pi kalama suli (futo [ɸʉ̥to]>[ɸto])

kin, ni li pali lon nimi pini (sukidesu [sʉ̥cidesʉ̥]>[scides])

siteleno ante

toki Nijon li jo e 3 sitelen:

sitelen Ilakanao ante

sitelen Ilakana li sitelen pi toki ilo nanpa, ona li kepeken e sitelen ni tan ni li sitelen e nimi pi toki Nijon.

kalama lili
kalama suli a i u e o
-
k
s
t
n
h
m
j
r
w
lon sitelen kule
g
z
d
b
p
ante kalama
kj > c きゃ きゅ きょ
sj > ɕ しゃ しゅ しょ
tj > tɕ ちゃ ちゅ ちょ
nj > ɲ にゃ にゅ にょ
hj > ç ひゃ ひゅ ひょ
mj みゃ みゅ みょ
rj りゃ りゅ りょ
gj > ɟ ぎゃ ぎゅ ぎょ
zj > ʑ じゃ じゅ じょ
dj > dʑ ぢゃ ぢゅ ぢょ
bj びゃ びゅ びょ
pj ぴゃ ぴゅ ぴょ
ante sitelen
-n CC VV awen sin awen sin en jaki

sitelen Katakanao ante

sitelen Katakana li sitelen pi toki ilo nanpa, ona li kepeken e sitelen ni tan ni li sitelen e nimi pi ma weka.

kalama lili
kalama suli a i u e o
-
k
s セィ
t ティ トゥ
n
h ホゥ
m
j ィェ
r
w ヰ/ウィ ヱ/ウェ
lon sitelen namako
g
z ゼィ
d ディ ドゥ
b
p
ante kalama
kj > c キャ キュ キェ キョ
sj > ɕ シャ シュ シェ ショ
tj > tɕ チャ チュ チェ チョ
nj > ɲ ニャ ニュ ニェ ニョ
hj > ç ヒャ ヒュ ヒェ ヒョ
mj ミャ ミュ ミェ ミョ
rj リャ リュ リェ リョ
gj > ɟ ギャ ギュ ギェ ギョ
zj > ʑ ジャ ジュ ジェ ジョ
dj > dʑ ヂャ ヂュ ヂェ ヂョ
bj ビャ ビュ ビェ ビョ
pj ピャ ピュ ピェ ピョ
ts ツァ ツィ ツェ ツォ
dz ヅァ ヅィ ヅェ ヅォ
ɸ ファ フィ フェ フォ
(v) > w/b ヴァ ヴィ ヴェ ヴォ
(l) > r ラ゜ リ゜ ル゜ レ゜ ロ゜
(ŋ) カ゜ キ゜ ク゜ ケ゜ コ゜

lawa tokio ante

lawa nimi muteo ante

nimi mute pi toki Nijon la, ijo pali li nanpa wan. ijo li lon poka pi ijo pali. nimi pali li lon monsi pi nimi mute. nimi lili li ken lon monsi pi nimi pali.

ante nimio ante

lono ante

です desu (toki pona) anu だ da (toki ike) li nimi lon pi toki Nijon. tenpo pini la, だ da li ken kama でした deshita (toki pona) anu だった datta (toki ike).

toki Nijon li kepeken です toki e "seme li seme". taso kepeken です toki ala e "seme li lon". toki Nijon li kepeken nimi ante toki e ni. toki Nijon li jo e ある aru e いる iru.

ijo pali li lon la, o kepeken いる. ijo pali li lon ala la, o kepeken ある.

nimi mute pona li sama ni: 僕は人です。 Boku wa hito desu. "mi jan".

nimi ijoo ante

tenpo en nanpa la, toki Nijon la, nimi ijo li kama ante ala.

nimi palio ante

tenpo la, toki Nijon la, nimi pali li kama ante.

toki pi toki Nijono ante

  • こんにちは! Konnichiwa! - toki!
  • お元気ですか? Ogenki desu ka? - sina pona ala pona?
  • ようこそ Yōkoso - o kama pona!
  • ありがとう Arigatō - pona! (pana li lon la o toki e ni)
  • さようなら Sayōnara - mi tawa! tawa pona! (tenpo kama la lukin ala li tenpo suli mute)
  • じゃ、またね! Ja mata ne! - mi tawa! tawa pona! (tenpo kama la lukin ala li tenpo lili)