224
edits
No edit summary |
No edit summary |
||
linja nanpa 1: | linja nanpa 1: | ||
[[sitelen:Мыс_Лударь,_17_июня_2013_года.jpg|alt=|thumb| | [[sitelen:Мыс_Лударь,_17_июня_2013_года.jpg|alt=|thumb|250x250px|sitelen pi telo suli Paka]] | ||
{{nimi ijo|'''telo suli sike Paka'''|Байкал|toki Lusi||ipa=|2b=Байгал далай|3b=toki Pula (ma Lusi)}} li [[telo suli|telo suli sike]] lon ma [[poka suno#poka pini pi open suno|pini pi open suno]] pi [[ma Sipil]] pi [[ma Lusi]]. nasin tawa anpa pi sike telo la, ona li nanpa wan. suli la, ona li nanpa luka tu lon [[ma|ma ali]]<ref>{{tan sona|tan="Large Lakes of the World"|linja=https://www.factmonster.com/world/geography/large-lakes-world|kulupu toki=FactMonster|toki tan=toki Inli}}</ref>. ona li lon [[ma Asija]]. [[ma Iku]] en [[ma Pula]] li lon poka ona. | {{nimi ijo|'''telo suli sike Paka'''|Байкал|toki Lusi||ipa=|2b=Байгал далай|3b=toki Pula (ma Lusi)}} li [[telo suli|telo suli sike]] lon ma [[poka suno#poka pini pi open suno|pini pi open suno]] pi [[ma Sipil]] pi [[ma Lusi]]. nasin tawa anpa pi sike telo la, ona li nanpa wan. suli la, ona li nanpa luka tu lon [[ma|ma ali]]<ref>{{tan sona|tan="Large Lakes of the World"|linja=https://www.factmonster.com/world/geography/large-lakes-world|kulupu toki=FactMonster|toki tan=toki Inli}}</ref>. ona li lon [[ma Asija]]. [[ma Iku]] en [[ma Pula]] li lon poka ona. | ||
== telo suli sike Paka == | == telo suli sike Paka == | ||
[[sitelen:Baikal.A2001296.0420.250m-NASA.jpg|left|thumb| | [[sitelen:Baikal.A2001296.0420.250m-NASA.jpg|left|thumb|154x154px|sitelen pi telo suli sike Paka lon sewi]] | ||
linja ona li 636 [[linja Metu|linja Kilometu]]. linja poka ona li 79 linja Kilometu en lili. suli ona li 31 700 linja Kilometu suli linja Kilometu (linja Kilometu²). nasin tawa anpa meso ona li 744 linja Metu. nasin tawa anpa suli ona li 1642 linja Metu. nasin tawa anpa ona pi sike telo la, ona li nanpa wan<ref name=":0">{{tan sona|tan="Байкал"|linja=https://bigenc.ru/c/baikal-ed3308|jan=jan Шапоренко С. И. en jan Шимараев М. Н.|kulupu toki="Большая российская энциклопедия: научно-образовательный портал"|tenpo=tenpo suno 31, tenpo mun 3, tenpo sike 2023|toki tan=toki Lusi}}</ref>. | linja ona li 636 [[linja Metu|linja Kilometu]]. linja poka ona li 79 linja Kilometu en lili. suli ona li 31 700 linja Kilometu suli linja Kilometu (linja Kilometu²). nasin tawa anpa meso ona li 744 linja Metu. nasin tawa anpa suli ona li 1642 linja Metu. nasin tawa anpa ona pi sike telo la, ona li nanpa wan<ref name=":0">{{tan sona|tan="Байкал"|linja=https://bigenc.ru/c/baikal-ed3308|jan=jan Шапоренко С. И. en jan Шимараев М. Н.|kulupu toki="Большая российская энциклопедия: научно-образовательный портал"|tenpo=tenpo suno 31, tenpo mun 3, tenpo sike 2023|toki tan=toki Lusi}}</ref>. | ||
linja nanpa 11: | linja nanpa 11: | ||
1100 [[kasi]] li lon telo pi telo suli sike Paka. 2595 [[soweli]] li lon telo ona. 61 [[kala]] li lon telo ona<ref name=":0" />. | 1100 [[kasi]] li lon telo pi telo suli sike Paka. 2595 [[soweli]] li lon telo ona. 61 [[kala]] li lon telo ona<ref name=":0" />. | ||
== ma == | == ma en awen == | ||
tenpo pini la, ma tomo en tomo pali en | [[sitelen:Bajkalsjöns strand 2006. Skräp på stranden.jpg|thumb|225x225px|[[jaki]] jan li lon ma lon poka pi telo suli sike Paka]] | ||
[[sitelen:Baikal-seal 4747-pho.jpg|left|thumb|216x216px|soweli kala pi telo suli sike Paka]] | |||
tenpo pini la, ma tomo en tomo pali en ante li ike tawa telo suli sike Paka<ref name=":0" />. tenpo sike 1996 la, [[kulupu UNESCO]] li awen e ona<ref>{{tan sona|tan="Lake Baikal"|linja=https://whc.unesco.org/en/list/754|kulupu toki=whc.unesco.org|toki tan=toki Inli}}</ref>. tenpo sike 1999 la, ma Lusi li awen e ona<ref name=":0" />. taso ike li lon telo ona lon tenpo ni. soweli li kama moli tan ni<ref>{{tan sona|tan="Экологическая ситуация на Байкале – как сохранить жемчужину Сибири"|linja=https://ria.ru/20220902/baykal-1813922744.html|jan=jan Юлия Чичерина|kulupu toki="РИА Новости"|tenpo=tenpo suno 2, tenpo mun 9, tenpo sike 2022|toki tan=toki Lusi}}</ref>. telo suli sike Paka li pona tawa jan. jan li tawa lon ona tan ni: jan li wile e musi<ref name=":0" />. | |||
jan li alasa e soweli kala e kala pi telo suli sike Paka. ni li lon ala<ref>{{tan sona|tan="Байкал в сетях браконьеров"|linja=https://archive.ph/20120911193226/www.rgo.ru/2010/07/bajkal-v-setyax-brakonerov/|jan=jan Наталья Первова|kulupu toki="Русское географическое общество"|toki tan=toki Lusi}}</ref>. | |||
== tenpo pini == | == tenpo pini == | ||
tenpo sike weka 12,000 la, jan li lon ma lon poka | tenpo sike weka 12,000 la, jan li lon ma lon poka pi telo suli sike Paka. ona li sitelen lo kinwen li alasa e kala. tenpo sike weka 4,000 la, ona li pali e ilo pi kiwen<ref>{{tan sona|tan="Байкал. Истории сибирской старины"|jan=jan Станислав Гольдфарб|kipisi=7—9|kulupu toki="Издательские решения"|tenpo=tenpo sike 2019|toki tan=toki Lusi}}</ref>. [[tenpo sike ali]] nanpa 18 la, jan Lusil li kama tawa telo suli sike Paka. jan sona mute li pali e [[sitelen ma]] pi ona li sona e ona<ref name=":0" />. | ||
== tan sona == | == tan sona == |
edits