lipu "kule" la tenpo tu la ante li ni

tan lipu Wikipesija
Jump to navigation Jump to search
l (5 revisions imported)
(nimi tu li wile pini kama toki Toki Pona. Mi wile pali nimi lipu anu seme?)
 
(20 intermediate revisions by 9 users not shown)
linja nanpa 1: linja nanpa 1:
[[File:Color_mixture.svg|thumb|180px|jelo en laso en loje li kama pimeja]]kule li ijo pi lon tan [[suno]]. kule lawa li ni: [[laso]] en [[loje]] en [[jelo]] (taso, jan sona li sona e ni: [[jelo laso]] li lawa).[[File:kule_li_kama_walo.svg|thumb|192px|laso jelo li lawa. jelo li lawa ala]]
{{kon ante|kule lukin|kule jan|[[kulupu kule]]}}
[[File:Color_mixture.svg|thumb|180px|kule ko la loje en jelo en laso li kama pimeja.|alt=]]
[[sitelen:AdditiveColorMixing.svg|thumb|180x180px|suno la kule ale wan li walo.]]
'''kule''' li [[pilin]] [[lukin]] tan [[suno]]. [[nena linja|linja nena]] pi [[linja suno|wawa suno]] li ante la ona li ante kule tawa lukin. [[loje]] en [[jelo]] en [[laso]] li kule suli.
[[sitelen:Spectre detail.png|thumb|nena linja pi suno laso li lili. nena linja pi suno loje li suli.]]
kule li ante tawa soweli ante. sama la jan li kulupu ante e kule lon toki ona.


==kule pona==
== wawa suno ==
jan sona li kulupu e wawa suno kepeken suli pi nena ona. ante pi suli nena li tan ante pi [[wawa]] ona. nena li suli mute anu lili mute la jan li ken ala lukin e ona. suno mute li pana e linja suno mute pi suli nena ante.


kule li lon ni:
suno walo li jo e kule ale. jan li wan e suno kule ale la suno walo li kama lon. ko kule li ante. ko pimeja li jo e [[ko kule]] ale. jan li wan e ko kule ale la ko pimeja li kama lon.
{| border="2" cellspacing="2" cellpadding="1" style="height:100px;width:400px;" class="article-table"
! width="10%;"|
<p style="text-align:center;">nanpa</p>
!
<p style="text-align:center;">kule</p>
!
<p style="text-align:center;">lawa</p>
|-
| bgcolor="#FF0000"|
<p style="text-align:center;">'''1'''</p>
| bgcolor="#FF0000"|
<p style="text-align:center;">loje</p>
| bgcolor="#FF0000"|
<p style="text-align:center;">'''1'''</p>
|-
| bgcolor="#FF3300"|
<p style="text-align:center;">'''2'''</p>
| bgcolor="#FF3300"|
<p style="text-align:center;">'''loje jelo loje'''</p>
| bgcolor="#FF3300"|
<p style="text-align:center;">'''3'''</p>
|-
| bgcolor="#FF8C00"|
<p style="text-align:center;">'''3'''</p>
| bgcolor="#FF8C00"|
<p style="text-align:center;">'''jelo loje'''</p>
| bgcolor="#FF8C00"|
<p style="text-align:center;">'''2'''</p>
|-
| bgcolor="#FFBF00"|
<p style="text-align:center;">'''4'''</p>
| bgcolor="#FFBF00"|
<p style="text-align:center;">'''jelo loje jelo'''</p>
| bgcolor="#FFBF00"|
<p style="text-align:center;">'''3'''</p>
|-
| bgcolor="#FFDF00"|
<p style="text-align:center;">'''5'''</p>
| bgcolor="#FFDF00"|
<p style="text-align:center;">jelo</p>
| bgcolor="#FFDF00"|
<p style="text-align:center;">'''1'''</p>
|-
| bgcolor="#7FD900"|
<p style="text-align:center;">'''6'''</p>
| bgcolor="#7FD900"|
<p style="text-align:center;">'''jelo laso jelo'''</p>
| bgcolor="#7FD900"|
<p style="text-align:center;">'''3'''</p>
|-
| bgcolor="#00C43A"|
<p style="text-align:center;">'''7'''</p>
| bgcolor="#00C43A"|
<p style="text-align:center;">'''laso jelo'''</p>
| bgcolor="#00C43A"|
<p style="text-align:center;">'''2'''</p>
|-
| bgcolor="#00B8D9"|
<p style="text-align:center;">'''8'''</p>
| bgcolor="#00B8D9"|
<p style="text-align:center;">'''laso jelo laso (laso walo)'''</p>
| bgcolor="#00B8D9"|
<p style="text-align:center;">'''3'''</p>
|-
| bgcolor="#004DFF"|
<p style="text-align:center;">'''9'''</p>
| bgcolor="#004DFF"|
<p style="text-align:center;">laso</p>
| bgcolor="#004DFF"|
<p style="text-align:center;">'''1'''</p>
|-
| bgcolor="#3100D9"|
<p style="text-align:center;">'''10'''</p>
| bgcolor="#3100D9"|
<p style="text-align:center;">'''laso loje laso (laso pimeja)'''</p>
| bgcolor="#3100D9"|
<p style="text-align:center;">'''3'''</p>
|-
| bgcolor="#7100C4"|
<p style="text-align:center;">'''11'''</p>
| bgcolor="#7100C4"|
<p style="text-align:center;">'''laso loje'''</p>
| bgcolor="#7100C4"|
<p style="text-align:center;">'''2'''</p>
|-
| bgcolor="#D900BE"|
<p style="text-align:center;">'''12'''</p>
| bgcolor="#D900BE"|
<p style="text-align:center;">'''loje laso loje (loje walo)'''</p>
| bgcolor="#D900BE"|
<p style="text-align:center;">'''3'''</p>
|}
*lawa li sona e ni: 1 la kule li pona. 2 la kule li lon tan kule tu. 3 la kule li ike.
==kule pi kule ala==
kule li ken jo ala e kule. kule ni li ni:
{| border="1"
| bgcolor="#ffffff"|   walo   
| bgcolor="#cccccc"| walo pimeja 
| bgcolor="#999999"|   walo pimeja   
| bgcolor="#666666"|   walo pimeja   
| bgcolor="#333333"|   walo pimeja  
| bgcolor="#000000"|  pimeja  
|}


=== kule ijo ===
sijelo ijo li ante la ijo li ante kule tawa lukin. kule ijo li tan kule suno lon selo ona. ijo li awen lili e suno li pana e suno ante pi kule ona. suno awen li kama [[seli]].


==kule li lon sona==
== sona kule ==
[[File:Spectrum4websiteEval.png|thumb|414x414px|kule li lon tan laso li lon tawa loje]]
jan sona mute li sitelen e ijo kule. taso tenpo nanpa wan la {{nimi ijo|[[jan Isa Nuton]]|Isaac Newton|toki Inli||ipa=}} li kama sona e ni: kule li tan suno.
[[sona]] la kule li linja pi suno.
[[kulupu:kule]]
==kule li lon ma==
[[kulupu:sona kule]]
ijo ali li kule! kule li lon ale!
[[kulupu:nasin sona]]


<gallery widths="167" position="center" captionalign="center" bordersize="medium" bordercolor="#000000">
==nimi kule==
WhereRainbowRises.jpg|[[linja pi kule mute]]
 
Chac Island view from the South West.jpg|[[telo]] li laso. [[ma pi lon telo|ma]] li laso jelo.
kama sona pi tenpo sike 1969 "Basic Color Terms: Their Universality and Evolution" la, jan Pen Pelin en jan Palu Ke li toki e ni: lon nasin pi kule lawa seme la nimi kule li kama nimi lon tenpo seme.
kasi suli.jpg|[[kasi suli]] li laso jelo.
 
poki pi telo Koka Kola.jpg|[[telo Koka Kola|telo musi Kola]] li pimeja en loje.
toki ali li jo e nimi tawa walo, e nimi tawa pimeja.
len pi ma Epanja.png|[[ma Epanja|len pi ma Epanja]] li jelo en loje.
 
suno lili.jpg|[[suno lili]] li walo. [[ma pimeja]] li pimeja.
tenpo kama la, toki li jo e nimi tawa loje. tenpo kama la, nimi li tawa jelo anu peta/laso kasi.
</gallery>{{kule}}[[Category:!lawa]]
 
[[Category:kule]]
toki li jo e nimi 6 pi kule lawa la ni li nimi kule: pimeja, walo, laso, peta/laso kasi, laso telo, jelo.
 
toki li jo e nimi 12 pi kule lawa la ni li nimi kule: pimeja, pimeja walo, unu loje/loje walo, loje, loje  jelo, jelo, peta/laso kasi, laso telo, unu/laso loje, kapesi ma/kule ma, laso sewi.
 
toki Inli la "laso telo" en "laso sewi" li kule sama, taso toki Italija en toki Lusi la kule ni li ante.

Latest revision as of 2023-05-21T22:45:00

lipu ni li toki lon kule lukin. sina wile sona lon kule jan la, o lukin e lipu ni: kulupu kule.
kule ko la loje en jelo en laso li kama pimeja.
suno la kule ale wan li walo.

kule li pilin lukin tan suno. linja nena pi wawa suno li ante la ona li ante kule tawa lukin. loje en jelo en laso li kule suli.

nena linja pi suno laso li lili. nena linja pi suno loje li suli.

kule li ante tawa soweli ante. sama la jan li kulupu ante e kule lon toki ona.

wawa suno[o ante | o ante e toki ilo]

jan sona li kulupu e wawa suno kepeken suli pi nena ona. ante pi suli nena li tan ante pi wawa ona. nena li suli mute anu lili mute la jan li ken ala lukin e ona. suno mute li pana e linja suno mute pi suli nena ante.

suno walo li jo e kule ale. jan li wan e suno kule ale la suno walo li kama lon. ko kule li ante. ko pimeja li jo e ko kule ale. jan li wan e ko kule ale la ko pimeja li kama lon.

kule ijo[o ante | o ante e toki ilo]

sijelo ijo li ante la ijo li ante kule tawa lukin. kule ijo li tan kule suno lon selo ona. ijo li awen lili e suno li pana e suno ante pi kule ona. suno awen li kama seli.

sona kule[o ante | o ante e toki ilo]

jan sona mute li sitelen e ijo kule. taso tenpo nanpa wan la jan Isa Nuton (toki Inli: Isaac Newton) li kama sona e ni: kule li tan suno.

nimi kule[o ante | o ante e toki ilo]

kama sona pi tenpo sike 1969 "Basic Color Terms: Their Universality and Evolution" la, jan Pen Pelin en jan Palu Ke li toki e ni: lon nasin pi kule lawa seme la nimi kule li kama nimi lon tenpo seme.

toki ali li jo e nimi tawa walo, e nimi tawa pimeja.

tenpo kama la, toki li jo e nimi tawa loje. tenpo kama la, nimi li tawa jelo anu peta/laso kasi.

toki li jo e nimi 6 pi kule lawa la ni li nimi kule: pimeja, walo, laso, peta/laso kasi, laso telo, jelo.

toki li jo e nimi 12 pi kule lawa la ni li nimi kule: pimeja, pimeja walo, unu loje/loje walo, loje, loje jelo, jelo, peta/laso kasi, laso telo, unu/laso loje, kapesi ma/kule ma, laso sewi.

toki Inli la "laso telo" en "laso sewi" li kule sama, taso toki Italija en toki Lusi la kule ni li ante.