lipu "kulupu wan Si" la tenpo tu la ante li ni
No edit summary |
Lawen Kalapasa (toki | ante) (The translation for “hecto-“ was given as “Heto”, but H isn’t a letter in toki pona.) Tags: Visual edit Mobile edit Mobile web edit |
||
(12 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
linja nanpa 1: | linja nanpa 1: | ||
{{pini ala}} | {{pini ala}} | ||
'''kulupu wan Si''' | {{nimi ijo|'''kulupu wan Si'''|Système international (d'unités)|toki Kanse|nasin (wan) pi ma ale}} li kulupu pi wan ni: suli linja ijo anu suli wawa anu ante. kulupu wan Si la, sina ken toki e ni: "suli sewi pi [[kiwen Statue of Liberty]] li sama linja Metu mute mute tu tu tu". toki ni la, jan ante ale li ken sona e suli ni. | ||
kulupu BIPM | {{nimi ijo|kulupu BIPM|Bureau international des poids et mesures|toki Kanse|kulupu pi ilo pi sona suli, pi ilo pi sona linja, pi ma ale}} li pali e wan Si ale. | ||
== wan == | == wan == | ||
kulupu wan Si li jo e wan noka ni:<ref>https://www.bipm.org/en/measurement-units/si-base-units</ref> | kulupu wan Si li jo e wan noka ni:<ref>https://www.bipm.org/en/measurement-units/si-base-units</ref> | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" style="max-width: 60em;" | ||
! nimi | ! nimi !! suli kepeken nasin sin<ref>https://www.bipm.org/en/si-base-units</ref> !! suli kepeken nasin majuna<ref>https://www.bipm.org/en/history-si</ref> | ||
|- | |- | ||
| tenpo Sekon || | | style="white-space: nowrap;" | {{nimi ijo|[[tenpo Sekon]]|seconde|ipa=sə.ɡɔ̃d}} | ||
| tenpo Sekon wan la, wan | | tenpo Sekon wan la, [[wan ijo Atomo]] pi wan Poton 55 pi wan Eleton 133 li tawa lili pi mute {{walo nanpa|9|192|631|770}}. | ||
| tenpo suno wan li jo e tenpo suli 24. tenpo suli li jo e tenpo lili 60. tenpo lili li jo e tenpo | | tenpo suno wan li jo e tenpo suli 24. tenpo suli li jo e tenpo lili 60. tenpo lili li jo e tenpo Sekon 60. | ||
|- | |- | ||
| linja Metu || | | style="white-space: nowrap;" | {{nimi ijo|[[linja Metu]]|mètre|ipa=mɛtʁ}} | ||
| tenpo Sekon wan la, suno li tawa lon linja Metu 299 792 458. | | tenpo Sekon wan la, suno li tawa lon linja Metu {{walo nanpa|299|792|458}}. | ||
| | | tenpo pini la, kulupu BIPM li jo e linja kiwen. suli pi linja Metu li suli ona. | ||
|- | |- | ||
| suli Kilokan || | | style="white-space: nowrap;" | {{nimi ijo|[[suli Kilokan]]|kilogramme|ipa=ki.lɔ.ɡʁam}} | ||
| [o pali] | | [o pali] | ||
| tenpo pini la, kulupu BIPM li jo e kiwen. suli Kilokan li suli ona. tenpo pini suli la, leko li jo e telo la, ona li lon poka pi kama kiwen la, poka ale ona li linja Metu wan la, ona li jo e suli Kilokan 1000. | | tenpo pini la, kulupu BIPM li jo e kiwen. suli Kilokan li suli ona. tenpo pini suli la, leko li jo e telo la, ona li lon poka pi kama kiwen la, poka ale ona li linja Metu wan la, ona li jo e suli Kilokan 1000. | ||
|- | |- | ||
| wawa Anpe || | | style="white-space: nowrap;" | {{nimi ijo|wawa Anpe|ampère|ipa=ɑ̃.pɛʁ}} | ||
| [o pali] | | [o pali] | ||
| [o pali] | | [o pali] | ||
|- | |- | ||
| seli Keluwen || | | style="white-space: nowrap;" | {{nimi ijo|[[seli Keluwen]]|kelvin|ipa=kɛl.vɛ̃}} | ||
| [o pali] | |||
| telo li lon poka pi kama kiwen la, seli ona li seli Keluwen 273.16. telo li lon poka pi kama seli pini la, seli ona li seli Keluwen 373.16. ona li sama [[nasin seli Sesijo]], taso ona li tawa sewi, tawa ni: seli Keluwen 0 li lete pini. | |||
|- | |- | ||
| mute Mole || | | style="white-space: nowrap;" | {{nimi ijo|mute Mole|mole|ipa=mɔl}} | ||
|colspan="2"| ijo pi mute Mole li ijo 602 214 072 000 000 000 000 000. | | colspan="2" style="text-align: center;" | ijo pi mute Mole li ijo {{walo nanpa|602|214|072|000|000|000|000|000}}. | ||
|- | |- | ||
| suno Kantela || | | style="white-space: nowrap;" | {{nimi ijo|suno Kantela|candela|ipa=kɑ̃.de.la}} | ||
| [o pali] | | [o pali] | ||
| [o pali] | | [o pali] | ||
linja nanpa 39: | linja nanpa 39: | ||
wan ale kepeken nasin majuna li lon poka pi wan kepeken nasin sin, taso ona li sama ale ala. awen la, ona li pona tawa pali mute. | wan ale kepeken nasin majuna li lon poka pi wan kepeken nasin sin, taso ona li sama ale ala. awen la, ona li pona tawa pali mute. | ||
wan ante kin li lon. suli Lita | wan ante kin li lon. {{nimi ijo|suli Lita|litre|toki Kanse|ipa=litʁ|}} la, poka ale leko li linja Metu la, ona li jo e suli Lita 1000. (suli pi telo pi suli Lita pi seli Keluwen 273.16 li suli Kilokan pi tenpo pini.) | ||
== wan mute == | == wan mute == | ||
kulupu wan Si li pana e nimi ni: ona li mute e wan. | kulupu wan Si li pana e nimi ni: ona li mute e wan. nimi ona li tan [[toki Elena]]. wan noka la, suli Kilokan taso li kepeken mama e ona, li ken kama suli Kan 1000. wan mute li ni:<ref>https://www.bipm.org/en/measurement-units/si-prefixes</ref> | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! nimi | ! nimi !! sitelen lili !! mute | ||
|- | |- | ||
| Jota | | | {{nimi ijo|Jota|yotta}} || Y || {{walo nanpa|1|000|000|000|000|000|000|000|000}} | ||
|- | |- | ||
| Seta | | | {{nimi ijo|Seta|zetta}} || Z || {{walo nanpa|1|000|000|000|000|000|000|000}} | ||
|- | |- | ||
| Ekusa | | | {{nimi ijo|Ekusa|exa}} || E || {{walo nanpa|1|000|000|000|000|000|000}} | ||
|- | |- | ||
| Peta | | | {{nimi ijo|Peta|peta}} || P || {{walo nanpa|1|000|000|000|000|000}} | ||
|- | |- | ||
| Tela | | | {{nimi ijo|Tela|tera}} || T || {{walo nanpa|1|000|000|000|000}} | ||
|- | |- | ||
| Kika | | | {{nimi ijo|Kika|giga}} || G || {{walo nanpa|1|000|000|000}} | ||
|- | |- | ||
| Meka | | | {{nimi ijo|Meka|mega}} || M || {{walo nanpa|1|000|000}} | ||
|- | |- | ||
| Kilo | | | {{nimi ijo|Kilo|kilo}} || k || {{walo nanpa|1|000}} | ||
|- | |- | ||
| | | {{nimi ijo|Eto|hecto}}|| h || 100 | ||
|- | |- | ||
| Teka | | | {{nimi ijo|Teka|deca}} || da || 10 | ||
|- | |- | ||
| Tesi | | | {{nimi ijo|Tesi|deci}} || d || 0.1 | ||
|- | |- | ||
| Sensi | | | {{nimi ijo|Sensi|centi}} || c || 0.01 | ||
|- | |- | ||
| Mili | | | {{nimi ijo|Mili|milli}} || m || 0.001 | ||
|- | |- | ||
| Miko | | | {{nimi ijo|Miko|micro}} || μ || {{walo nanpa|0.000|001}} | ||
|- | |- | ||
| Nano | | | {{nimi ijo|Nano|nano}} || n || {{walo nanpa|0.000|000|001}} | ||
|- | |- | ||
| Piko | | | {{nimi ijo|Piko|pico}} || p || {{walo nanpa|0.000|000|000|001}} | ||
|- | |- | ||
| Pento | | | {{nimi ijo|Pento|femto}} || f || {{walo nanpa|0.000|000|000|000|001}} | ||
|- | |- | ||
| Ato | | | {{nimi ijo|Ato|atto}} || a || {{walo nanpa|0.000|000|000|000|000|001}} | ||
|- | |- | ||
| Seto | | | {{nimi ijo|Seto|zepto}} || z || {{walo nanpa|0.000|000|000|000|000|000|001}} | ||
|- | |- | ||
| Joto | | | {{nimi ijo|Joto|yocto}} || y || {{walo nanpa|0.000|000|000|000|000|000|000|001}} | ||
|} | |} | ||
== tan sona == | == tan sona == | ||
< | <references /> | ||
[[kulupu:nasin sona]] | [[kulupu:nasin sona]] |
Latest revision as of 2023-12-18T22:24:29
lipu ni li pini ala li wile e pali. sina ken pini e ona. |
kulupu wan Si (toki Kanse: Système international (d'unités), "nasin (wan) pi ma ale") li kulupu pi wan ni: suli linja ijo anu suli wawa anu ante. kulupu wan Si la, sina ken toki e ni: "suli sewi pi kiwen Statue of Liberty li sama linja Metu mute mute tu tu tu". toki ni la, jan ante ale li ken sona e suli ni.
kulupu BIPM (toki Kanse: Bureau international des poids et mesures, "kulupu pi ilo pi sona suli, pi ilo pi sona linja, pi ma ale") li pali e wan Si ale.
wan[o ante | o ante e toki ilo]
kulupu wan Si li jo e wan noka ni:[1]
nimi | suli kepeken nasin sin[2] | suli kepeken nasin majuna[3] |
---|---|---|
tenpo Sekon (seconde sə.ɡɔ̃d) | tenpo Sekon wan la, wan ijo Atomo pi wan Poton 55 pi wan Eleton 133 li tawa lili pi mute 9192631770. | tenpo suno wan li jo e tenpo suli 24. tenpo suli li jo e tenpo lili 60. tenpo lili li jo e tenpo Sekon 60. |
linja Metu (mètre mɛtʁ) | tenpo Sekon wan la, suno li tawa lon linja Metu 299792458. | tenpo pini la, kulupu BIPM li jo e linja kiwen. suli pi linja Metu li suli ona. |
suli Kilokan (kilogramme ki.lɔ.ɡʁam) | [o pali] | tenpo pini la, kulupu BIPM li jo e kiwen. suli Kilokan li suli ona. tenpo pini suli la, leko li jo e telo la, ona li lon poka pi kama kiwen la, poka ale ona li linja Metu wan la, ona li jo e suli Kilokan 1000. |
wawa Anpe (ampère ɑ̃.pɛʁ) | [o pali] | [o pali] |
seli Keluwen (kelvin kɛl.vɛ̃) | [o pali] | telo li lon poka pi kama kiwen la, seli ona li seli Keluwen 273.16. telo li lon poka pi kama seli pini la, seli ona li seli Keluwen 373.16. ona li sama nasin seli Sesijo, taso ona li tawa sewi, tawa ni: seli Keluwen 0 li lete pini. |
mute Mole (mole mɔl) | ijo pi mute Mole li ijo 602214072000000000000000. | |
suno Kantela (candela kɑ̃.de.la) | [o pali] | [o pali] |
wan ale kepeken nasin majuna li lon poka pi wan kepeken nasin sin, taso ona li sama ale ala. awen la, ona li pona tawa pali mute.
wan ante kin li lon. suli Lita (toki Kanse: litre litʁ) la, poka ale leko li linja Metu la, ona li jo e suli Lita 1000. (suli pi telo pi suli Lita pi seli Keluwen 273.16 li suli Kilokan pi tenpo pini.)
wan mute[o ante | o ante e toki ilo]
kulupu wan Si li pana e nimi ni: ona li mute e wan. nimi ona li tan toki Elena. wan noka la, suli Kilokan taso li kepeken mama e ona, li ken kama suli Kan 1000. wan mute li ni:[4]
nimi | sitelen lili | mute |
---|---|---|
Jota (yotta) | Y | 1000000000000000000000000 |
Seta (zetta) | Z | 1000000000000000000000 |
Ekusa (exa) | E | 1000000000000000000 |
Peta (peta) | P | 1000000000000000 |
Tela (tera) | T | 1000000000000 |
Kika (giga) | G | 1000000000 |
Meka (mega) | M | 1000000 |
Kilo (kilo) | k | 1000 |
Eto (hecto) | h | 100 |
Teka (deca) | da | 10 |
Tesi (deci) | d | 0.1 |
Sensi (centi) | c | 0.01 |
Mili (milli) | m | 0.001 |
Miko (micro) | μ | 0.000001 |
Nano (nano) | n | 0.000000001 |
Piko (pico) | p | 0.000000000001 |
Pento (femto) | f | 0.000000000000001 |
Ato (atto) | a | 0.000000000000000001 |
Seto (zepto) | z | 0.000000000000000000001 |
Joto (yocto) | y | 0.000000000000000000000001 |