lipu lawa pi ken jan lon ma Mewika

tenpo sike 1787 la jan mama pi ma Mewika sin li pali e lawa lawa pi ma Mewika. taso lipu ni li toki lili taso lon ken jan. jan mute li pilin ike lon ni. ona li pali e lipu lawa pi ken jan lon tenpo sike 1789. ona li kama lawa lon tenpo sike 1791. ante 10 li lon. ona li suli mute.

ante nanpa wan

kulupu lawa o toki ala lon nasin sewi, o ala ala e ken pi nasin sewi, e ken toki, e ken sitelen, e ken kulupu, e ken ni: jan li toki tawa lawa lon wile pona ona.

ken nasin; lawa nasin ala

kulupu lawa li ken ala lawa e nasin sewi, li ken ala pali e nasin sewi. kin jan o ken tawa e nasin sewi ante.

ken toki

tan ken ni la jan Mewika li ken toki lon pilin ona. lili la ona li ken ala toki ike:

• tawa lawa la ijo li ike. jan li ken ala toki e ni: "o pali e ona."
• ijo li ala, li suli. jan li ken ala toki e ni: "ni li lon."
• jan li ken ala toki lon ijo pi jaki mute a. taso tenpo ni la ijo mute li jaki ala tawa lawa.
• jan li ken ala pana e sitelen unpa pi jan lili.
• jan li ken ala toki utala. taso ken la ni li ala lon tenpo ni. toki utala mute li ike ala tawa lawa.
• jan li ken ala toki e ni: "kama la mi utala e sina."
• jan li toki e ijo la, jan ante li ken ala sama e toki. taso jan li ken toki e ni: "sina ken sama e toki mi."
• toki esun la jan li awen ken. taso wawa lawa li kama suli.

ante nanpa tu

kulupu utala li suli. jan o ken jo e ilo utala.

ante nanpa tu wan

tenpo pona la jan tomo o ken tomo ala e jan utala. tenpo utala la kulupu lawa li ken lawa e ni: "sina o tomo e ona."

ante nanpa tu tu

tan tan pona taso la jan lawa li ken poki anu lukin e jan, e tomo, e lipu, e ijo. ona li wile e lipu pi ken poki, anu e lipu pi ken lukin la, ona o toki sewi lon tan pona ona, lon ijo wile.

ante nanpa luka

lawa li wile moli e jan, anu li wile poki e jan la, kulupu kute o ken e ni. (taso jan li jan utala lon tenpo utala la, ni li ala.) moli en poki la lawa li ken ala alasa e jan lon tenpo tu, li ken ala lawa e ni: "sina o toki lon sina". kin alasa moli, anu alasa poki, anu alasa jo la nasin lawa o pona. kin lawa li wile e jo jan la, ona o pana e mani.

ante nanpa luka wan

alasa lawa la tenpo li ken lili. kulupu kute o jo e pilin pona. lawa li toki e ni: "pali ike li lon ma ni." pini la ona o tu e ma. jan pi kulupu kute o tan ma ni. jan o ken sona e ni: lawa li toki lon pali ike seme? ona o ken toki e ni tawa jan ante: "tan seme la sina toki e ni: sina pali ike?" ona o ken lawa e ni: jan pona one o kama, o toki pona lon ona. ona li wile e ni la, jan pi sona lawa o pona e ona.

ante nanpa luka tu

jan li wile e ijo suli la, ona o ken lawa e ni: "kulupu kute li lawa e kama." ma Mewika la kulupu lawa ante li wile ante e lawa pi kulupu kute la, ona o kute e lawa kulupu.

ante nanpa luka tu wan

jan poki li wile kama weka la, anu ona li pali ike lili la, lawa li ken ala toki e ni: "sina o pana e mani mute." lawa li pakala e jan la, pakala o nasa ala.

ante nanpa luka tu tu

lipu ni li toki lon ken jan. taso ken jan ante li lon.

ante nanpa luka luka

lawa lawa li pana ala e wawa tawa ma Mewika la, lawa lawa li weka ala e wawa tan ma tu la, ma tu anu jan li jo e wawa ni.