sina ante e lipu "ma Pasila"

Jump to navigation Jump to search
Warning: You are not logged in. Your IP address will be publicly visible if you make any edits. If you log in or create an account, your edits will be attributed to your username, along with other benefits.

The edit can be undone. Please check the comparison below to verify that this is what you want to do, and then publish the changes below to finish undoing the edit.

Latest revision Your text
linja nanpa 1: linja nanpa 1:
{{poki sona ma|
{{poki sona ma
| nimi ma                 = ma Pasila
|nimi ma=ma Pasila
| nimi mama               = Brasil
|nimi mama=Brasil
| ma                     =
|ma=
| sitelen                =
|len ma=[[sitelen:Flag of Brazil.svg|border|130px]]
| toki pi anpa sitelen    =
|sitelen lawa=[[File:Coat of arms of Brazil.svg|130px]]
| len ma                 = [[sitelen:Flag of Brazil.svg|border|130px]]
|kalama musi ma=[[sitelen:Hino-Nacional-Brasil-instrumental-mec.ogg]]
| sitelen lawa           = [[sitelen:Coat of arms of Brazil.svg|130px]]
|ma tomo lawa=[[ma tomo Pasilija]]
| kalama musi ma         = [[sitelen:Hino-Nacional-Brasil-instrumental-mec.ogg]]
|mute jan la ma tomo suli=[[ma tomo San Palu]]
| ma tomo lawa           = [[ma tomo Pasilija]]
|ma suli=ma Amelika
| mute jan la ma tomo suli = [[ma tomo San Palu]]
|toki lawa=[[toki Potuke]], toki luka Pasila
| ma suli                 = [[ma Amelika seli]]
|toki ante=
| toki lawa               = [[toki Potuke]], [[toki luka Pasila]]
|nasin sewi=[[kulupu Katolika|Katolika]] (65%), Potesu (22%) - sona tan sike suno nunpa 2010
| toki ante               = toki mute pi ma Pasila, toki pi [[ma suli Elopa]] ([[toki Italija]], [[toki Tosi]])
|nasin lawa=
| nasin sewi             = [[kulupu Katolika]] (65%), kulupu Potesu (22%) (sona tan tenpo suno 2010)
|jan lawa=[[jan Sije Posonalu]]
| nasin lawa             =
|sitelen ma=[[File:BRA orthographic.svg|260px]]
| jan lawa               = [[jan Lula]]
|mani=[[mani Lija pi ma Pasila]] (R$)
| tenpo open              =
|tenpo=UTC-2 tawa -5
| tenpo pini              =
|ISO 3166=BR
| mani                   = [[mani Lija pi ma Pasila]] (R$)
|lipu ilo=https://www.gov.br
| tenpo                   = UTC−05:00 tawa UTC−02:00
}}{{wile pali}}
| ISO 3166               = BR
{{nimi ijo|'''ma Pasila'''|Brasil|toki Potuke||ipa=/bɾaˈziw/}} li [[ma]] suli lon [[ma Amelika seli]]. toki lawa pi ma Pasila li [[toki Potuke]]. ma pi toki Potuke la ona li ma pi suli nanpa wan. jan Pasila pi kute ala li toki kepeken [[toki luka|toki luka Pasila]] (toki Libras). ma tomo lawa ona li ma tomo Pasilija. ma tomo pi suli nanpa wan li ma tomo San Palu.
| sitelen ma              = [[File:BRA orthographic.svg|260px]]
| toki anpa pi sitelen ma = sitelen ma pi ma Pasila
| lipu ilo               = [https://www.gov.br gov.br]
| ma lili                =
}}
{{nimi ijo|'''ma Pasila'''|Brasil|toki Potuke||ipa=[bɾaˈziw]}} li [[ma]] suli lon [[ma Amelika seli]]. toki lawa pi ma Pasila li [[toki Potuke]]. ma pi toki Potuke la ona li ma pi suli nanpa wan. jan Pasila pi kute ala li toki kepeken [[toki luka|toki luka Pasila]] (toki Libras). ma tomo lawa ona li ma tomo Pasilija. ma tomo pi suli nanpa wan li ma tomo San Palu.


[[ma Ulukawi]] en [[ma Alensina]] en [[ma Palakawi]] en [[ma Polipija]] en [[ma Pelu]] en [[ma Kolonpija]] en [[ma Penesuwela]] en [[ma Kijana]] en [[ma Suliname]] en [[ma Kijanakanse]] li lon poka pi ma Pasila. sama la ma Pasila li lon poka pi [[telo suli Alansi]].
[[ma Ulukawi]] en [[ma Alensina]] en [[ma Palakawi]] en [[ma Polipija]] en [[ma Pelu]] en [[ma Kolonpija]] en [[ma Penesuwela]] en [[ma Kijana]] en [[ma Suliname]] en [[ma Kijanakanse]] li lon poka pi ma Pasila. sama la ma Pasila li lon poka pi [[telo suli Alansi]].
ma Pasila la jan mute en kulupu ante li lon.


ma Pasila la kasi mute en soweli mute en akesi mute en kala mute en pipi mute li lon. ma ni la ma kasi Amasonja en ma kasi telo Pantana en ma kasi pi seli lili Kasinka en ma kasi Mata Atansika en ma kasi Selatu en ma mute ante li lon. pakala pi ma kasi ni li ike tawa ma ale.
ma Pasila la kasi mute en soweli mute en akesi mute en kala mute en pipi mute li lon. ma ni la ma kasi Amasonja en ma kasi telo Pantana en ma kasi pi seli lili Kasinka en ma kasi Mata Atansika en ma kasi Selatu en ma mute ante li lon. pakala pi ma kasi ni li ike tawa ma ale.


ma Pasila la jan mute en kulupu ante li lon.
==sona pi tenpo pini==
 
[[sitelen:Meirelles-primeiramissa2.jpg|thumb|ijo pi nasin sewi Katolika nanpa wan lon ma Pasila, jan pi nasin sewi tan tomo tawa telo pi jan Petu Awali Kapa|alt=]]
==tenpo pini==
[[sitelen:Meirelles-primeiramissa2.jpg|thumb|ijo pi nasin sewi Katolika nanpa wan lon ma Pasila, jan pi nasin sewi tan tomo tawa telo pi jan Petu Awali Kapa]]


tenpo pini suli la, jan li lon ma Pasila. {{nimi ijo|[[jan Petu Awali Kapa]]|Pedro Álvares Cabral|toki Potuke}} tan [[ma Potuke]] li kama sona e ma Pasila lon tenpo pi sike suno nanpa 1500. tenpo sike 1530 tawa tenpo sike 1822 la, ma Potuke li lawa e ma Pasila. tenpo poka pini la, ma Pasila en ma Potuke li sama tawa ma pi jan lawa pi ma Potuke. taso, tenpo sike 1822 la, ma Pasila li kama wan taso. tenpo open la, jan wan li lawa e ma Pasila, taso tenpo sike nanpa 1889 tawa tenpo ni la, jan mute ken lawa.
tenpo pini suli la, jan li lon ma Pasila. jan Petu Awali Kapa tan [[ma Potuke]] li kama sona e ma Pasila lon tenpo pi sike suno nanpa 1500. tenpo sike nanpa 1530 tawa tenpo sike nanpa 1822 la ma Potuke li lawa e ma Pasila. tenpo poka pini la, ma Pasila en ma Potuke li sama tawa ma pi jan lawa pi ma Potuke, taso, sike suno nanpa 1822 la, ma Pasila li kama wan taso. tenpo open la, jan wan li lawa e ma Pasila, taso tenpo sike nanpa 1889 tawa tenpo ni la, jan mute ken lawa.


tenpo pi lawa Potuke tawa tenpo pi sike suno nanpa 1850 la, [[jo jan|esun pi jan jo]] li pana e jan pimeja mute tawa ma Pasila. sike suno 1888 la jan jo li ike tawa lipu lawa pi ma Pasila.
tenpo pi lawa Potuke tawa tenpo pi sike suno nanpa 1850 la, [[jo jan|esun pi jan jo]] li pana e jan pimeja mute tawa ma Pasila. sike suno 1888 la jan jo li ike tawa lipu lawa pi ma Pasila.
linja nanpa 44: linja nanpa 38:


==ma==
==ma==
===ma lili===


===ma lili===
*{{nimi ijo|[[ma Ake]]|Acre}}
*{{nimi ijo|[[ma Alakowa]]|Alagoas}}
*{{nimi ijo|[[ma Amapa]]|Amapá}}
*{{nimi ijo|[[ma Amasonja]]|Amazonas}}
*{{nimi ijo|[[ma Sejala]]|Ceará}}
*{{nimi ijo|[[ma lili lawa]]|Distrito Federal}}
*{{nimi ijo|[[ma Epilitu Santu]]|Espírito Santo}}
*{{nimi ijo|[[ma Kojasi]]|Goiás}}
*{{nimi ijo|[[ma Malanjan]]|Maranhão}}
*{{nimi ijo|[[ma Matu Kosu]]|Mato Grosso}}
*{{nimi ijo|[[ma Matu Kosu anpa]]|Mato Grosso do Sul}}
*{{nimi ijo|[[ma Minaselasi]]|Minas Gerais}}
*{{nimi ijo|[[ma Pala pi ma Pasila|ma Pala]]|Pará}}
*{{nimi ijo|[[ma Pa-Lipa]]|Paraíba}}
*{{nimi ijo|[[ma Pala-Na]]|Paraná}}
*{{nimi ijo|[[ma Penanpuku]]|Pernambuco}}
*{{nimi ijo|[[ma Pijawi]]|Piauí}}
*{{nimi ijo|[[ma Liju]]|Rio de Janeiro}}
*{{nimi ijo|[[ma Liju Kan sewi]]|Rio Grande do Norte}}
*{{nimi ijo|[[ma Liju-Kansitu-Su]]|Rio Grande do Sul}}
*{{nimi ijo|[[ma Lontonja]]|Rondônia}}
*{{nimi ijo|[[ma Lolama]]|Roraima}}
*{{nimi ijo|[[ma Santa Katalina]]|Santa Catarina}}
*{{nimi ijo|[[ma San Palu]]|São Paulo}}
*{{nimi ijo|[[ma Sesipi]]|Sergipe}}
*{{nimi ijo|[[ma Tokansin]]|Tocantins}}
 
===ma tomo suli ===
[[sitelen:Contrasts of Rio de Janeiro - Rocinha, Ipanema, and Mountains at Sunrise.jpg|alt=|thumb|300x300px|ma tomo Liju-Sina-Nelu]]
tenpo sike 2021 la ma tomo suli pi ma Pasila li ni li jo e nanpa jan ni:<ref>[https://ftp.ibge.gov.br/Estimativas_de_Populacao/Estimativas_2021/estimativa_dou_2021.pdf ESTIMATIVAS DA POPULAÇÃO RESIDENTE NO BRASIL E UNIDADES DA FEDERAÇÃO COM DATA DE REFERÊNCIA EM 1º DE JULHO DE 2021] ''Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística''</ref>
{| style="background:none;" cellspacing="2px"
{| style="background:none;" cellspacing="2px"
|
|
{| class="sortable wikitable" style="text-align:left; font-size:85%;"
{| class="sortable wikitable" style="text-align:left; font-size:85%;"
|- style="font-size:100%; text-align:right;"
|- style="font-size:100%; text-align:right;"
! style="width:85px;" |[[ma lili]]!! style="width:85px;" |nimi toki Potuke!! style="width:160px;" |[[ma tomo lawa]]!! style="width:85px;" |nanpa jan
! style="width:10px;" | !! style="width:75px;" |ma tomo!! style="width:75px;" ! |nimi mama!! style="width:50px;" ! |nanpa jan
|-
|[[ma Ake]]||''Acre (AC)''||[[ma tomo Liju Panku]]||942 123
|-
|[[ma Alakowa]]||''Alagoas (AL)''||[[ma tomo Masejo]]||3 407 562
|-
|[[ma Amapa]]||''Amapá (AP)''||[[ma tomo Makapa]]||904 535
|-
|[[ma Amasona]]||''Amazonas (AM)''||[[ma tomo Manasu]]||4 235 555
|-
|[[ma Pawija]]||''Bahia (BA)''||[[ma tomo Sawato]]||15 128 926
|-
|[[ma Sejala]]||''Ceará (CE)''||[[ma tomo Potalesa]]||8 952 013
|-
|[[ma lili lawa pi ma Pasila]]||''Distrito Federal (DF)''||[[ma tomo Pasilija]]||3 204 720
|-
|[[ma Epilitu Santu]]||''Espírito Santo (ES)''||[[ma tomo Witolija]]||4 058 378
|-
|-
|[[ma Kojasi]]||''Goiás (GO)''||[[ma tomo Kojanja]]||7 202 463
|1||[[ma tomo San-Palu|San-Palu]]||''São Paulo''||12,396,372
|-
|-
|[[ma Malanjan]]||''Maranhão (MA)''||[[ma tomo San Luwi]]||7 206 271
|2||[[ma tomo Liju-Sisa-Nelu|Liju-Sisa-Nelu]]||''Rio de Janeiro''||6,775,561
|-
|-
|[[ma Matu Kosu]]||''Mato Grosso (MT)''||[[ma tomo Kujaba]]||3 394 102
|3||[[ma tomo Pasilija|Pasilija]]||''Brasília''||3,094,325
|-
|-
|[[ma Matu Kosu anpa]]||''Mato Grosso do Sul (MS)''||[[ma tomo Kanpu Kansi]]||2 880 308
|4||[[ma tomo Sawato|Sawato]]||''Salvador''||2,900,319
|-
|-
|[[ma Mina Selasi]]||''Minas Gerais (MG)''||[[ma tomo Pelu Olisonsi]]||21 279 353
|5||[[ma tomo Potalesa|Potalesa]]||''Fortlelza''||2,703,391
|-
|-
|[[ma Pala pi ma Pasila|ma Pala]]||''Pará (PA)''||[[ma tomo Pelen]]||8 639 532
|6||[[ma tomo Pelu Olison|Pelu Olison]]||''Belo Horizonte''||2,530,701
|-
|-
|[[ma Palawipa]]||''Paraíba (PB)''||[[ma tomo Sowan Pesowa]]||4 175 326
|7||[[ma tomo Manasu|Manasu]]||''Manaus''||2,255,903
|-
|-
|[[ma Palana]]||''Paraná (PR)''||[[ma tomo Kulisipa]]||11 623 091
|8||[[ma tomo Kulisipa|Kulispa]]||''Curitiba''||1,963,726
|-
|-
|[[ma Penanpuku]]||''Pernambuco (PE)''||[[ma tomo Lesipi]]||9 645 321
|9||[[ma tomo Lesiwi|Lewisi]]||''Recife''||1,661,017
|-
|-
|[[ma Pijawi]]||''Piauí (PI)''||[[ma tomo Telesina]]||3 341 352
|10||[[ma tomo Kojanja|Kojanja]]||''Goiânia''||1,555,626
|-
|[[ma Liju]]||''Rio de Janeiro (RJ)''||[[ma tomo Liju]]||17 365 809
|-
|[[ma Lijukan sewi]]||''Rio Grande do Norte (RN)''||[[ma tomo Nata]]||3 619 619
|-
|[[ma Lijukan anpa]]||''Rio Grande do Sul (RS)''||[[ma tomo Potu Aleki]]||11 465 252
|-
|[[ma Lontonja]]||''Rondônia (RO)''||[[ma tomo Potu Weju]]||1 837 905
|-
|[[ma Lolama]]||''Roraima (RR)''||[[ma tomo Powa Wita]]||708 352
|-
|[[ma Santa Katalina]]||''Santa Catarina (SC)''||[[ma tomo Polijanopoli]]||7 218 704
|-
|[[ma San Palu]]||''São Paulo (SP)''||[[ma tomo San Palu]]||46 302 753
|-
|[[ma Sesipi]]||''Sergipe (SE)''||[[ma tomo Alakasu]]||2 403 563
|-
|[[ma Tokansin]]||''Tocantins (TO)''||[[ma tomo Pama]]||1 692 452
|}
|}
|}
===ma tomo suli ===
[[sitelen:Contrasts of Rio de Janeiro - Rocinha, Ipanema, and Mountains at Sunrise.jpg|300px|thumb|sitelen pi [[ma tomo Liju]]]]
tenpo sike 2021 la ma tomo suli pi ma Pasila li ni li jo e nanpa jan ni:
{| class="sortable wikitable"
|+ ma tomo suli pi ma Palisa<ref>[https://ftp.ibge.gov.br/Estimativas_de_Populacao/Estimativas_2021/estimativa_dou_2021.pdf Estimativas da população residente no Brasil e unidades de federação com data de referência em 1º de julho de 2021] ''Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística'' (toki Potuke)</ref>
|- style="font-size:100%; text-align: center;"
! style="width:10px;" | #
! style="width:75px;" | ma tomo
! style="width:75px;" | nimi mama
! style="width:75px;" | ma lili
! style="width:75px;" | nanpa jan
|-
! 1
| [[ma tomo San Palu]]
| ''São Paulo''
| ''[[ma San Palu]]''
| 12 396 372
|-
! 2
| [[ma tomo Liju]]
| ''Rio de Janeiro''
| ''[[ma Liju]]''
| 6 775 561
|-
! 3
| [[ma tomo Pasilija]]
| ''Brasília''
| ''[[ma lili lawa pi ma Pasila]]''
| 3 094 325
|-
! 4
| [[ma tomo Sawato]]
| ''Salvador''
| ''[[ma Pawija]]''
| 2 900 319
|-
! 5
| [[ma tomo Potalesa]]
| ''Fortaleza''
| ''[[ma Sejala]]''
| 2 703 391
|-
! 6
| [[ma tomo Pelu Olisonsi]]
| ''Belo Horizonte''
| ''[[ma Mina Selasi]]''
| 2 530 701
|-
! 7
| [[ma tomo Manasu]]
| ''Manaus''
| ''[[ma Mina Selasi]]''
| 2 255 903
|-
! 8
| [[ma tomo Kulisipa]]
| ''Curitiba''
| ''[[ma Palana]]''
| 1 963 726
|-
! 9
| [[ma tomo Lesipi]]
| ''Recife''
| ''[[ma Penanpuku]]''
| 1 661 017
|-
! 10
| [[ma tomo Kojanja]]
| ''Goiânia''
| ''[[ma Kojasi]]''
| 1 555 626
|-
! 11
| [[ma tomo Pelen]]
| ''Belém''
| ''[[ma Pala pi ma Pasila|ma Pala]]''
| 1 506 420
|-
! 12
| [[ma tomo Potu Aleki]]
| ''Porto Alegre''
| ''[[ma Lijukan anpa]]''
| 1 492 530
|-
! 13
| [[ma tomo Kaluju]]
| ''Guarulhos''
| ''[[ma San Palu]]''
| 1 404 694
|-
! 14
| [[ma tomo Kanpina]]
| ''Campinas''
| ''[[ma San Palu]]''
| 1 223 237
|-
! 15
| [[ma tomo San Luwi]]
| ''São Luís''
| ''[[ma Malanjan]]''
| 1 115 932
|-
! 16
| [[ma tomo San Konsalu]]
| ''São Gonçalo''
| ''[[ma Liju]]''
| 1 098 357
|-
! 17
| [[ma tomo Masejo]]
| ''Maceió''
| ''[[ma Alakowa]]''
| 1 031 597
|-
! 18
| [[ma tomo Kanpu Kansi]]
| ''Campo Grande''
| ''[[ma Alakowa]]''
| 916 001
|-
! 19
| [[ma tomo Telesina]]
| ''Teresina''
| ''[[ma Pijawi]]''
| 871 126
|-
! 20
| [[ma tomo Sowan Pesowa]]
| ''João Pessoa''
| ''[[ma Palawipa]]''
| 825 796
|}
|}


[[ma tomo Pasilija]] li ma tomo lawa pi ma Pasila. ma tomo ni lon ma lili lawa.
[[ma tomo Pasilija]] li ma tomo lawa pi ma Pasila. ma tomo ni lon ma lili lawa.


==jan==
== jan==
[[musi pi sike noka]] li pona tawa jan mute lon ma Pasila. jan mute ken musi pona e ona.
[[musi pi sike noka]] li pona tawa jan mute lon ma Pasila. jan mute ken musi pona e ona.


linja nanpa 252: linja nanpa 107:


{{DEFAULTSORT:Pasila}}
{{DEFAULTSORT:Pasila}}
 
[[kulupu:ma Pasila| ]]
[[kulupu:ma]]
[[kulupu:ma]]
[[kulupu:ma Pasila]]
[[kulupu:ma Amelika]]
[[kulupu:ma Amelika]]
[[kulupu:ma Amelika seli]]
[[kulupu:ma Amelika seli]]
o sona e ni: lipu Wikipesija la lipu lawa "o toki e nimi mi. o pana sama." (toki Inli: Creative Commons Attribution-ShareAlike (CC BY-SA)) nanpa 4.0 en lipu lawa CC BY-SA nanpa 3.0 li lawa e ken pi sama toki. (toki pona la ona li lon.) jan li ken ante e toki sina, li ken pana e ona tawa jan ante. sina wile ala e ni la, o sitelen ala lon lipu ni. kin la sina toki e ni: toki sina ni li tan sina taso, anu tan lipu pi ken ale. jan ante li wile ala la, o pana ala e toki ona tawa lipu ni!
o ala mi sona ala e ante (ona li open e lupa sin)

lipu ni li kepeken lipu kipisi ni: