lipu "toki Sonko" la tenpo tu la ante li ni

Jump to navigation Jump to search
5,600 bytes added en  2023-04-26
→‎kalama pi pana e kon: mi pona sin e nimi lawa
No edit summary
(→‎kalama pi pana e kon: mi pona sin e nimi lawa)
 
(39 intermediate revisions by 22 users not shown)
linja nanpa 1: linja nanpa 1:
{{Copyvio|url=http://www.tokipona.org/}}
{{poki sona toki
|nimi toki=toki Sonko
|nimi mama=汉语
|kulupu toki=Sonko Po
|ma=ma Sonko
[[ma tomo Onkon]] <br />  <!--Hong Kong-->
[[ma tomo Omun]] <br />  <!--Macau-->
[[ma Tawan]] <br /> <!--Taiwan-->
[[ma Sinkapo]] <br /> <!--Singapore-->
kulupu pi ma mute
|nasin sitelen=[[sitelen Sonko]] pi tenpo pini<br>sitelen Sonko pona
|ISO 639-1=zh
|ISO 639-2=chi / zho
|ISO 639-3=zho}}
{{nimi ijo|'''toki Sonko'''|汉语|toki Sonko|ipa=|}} li toki pi [[ma Sonko]]. nanpa jan pi toki mama la, ona li toki nanpa wan lon ma ale. taso, "toki Sonko" li toki wan ala li [[kulupu toki Sonko|kulupu mama toki]]. ken la, toki Sonko li nimi pi nasin toki pi [[kulupu lawa]] pi ma Sonko. toki lawa Sonko (anu {{nimi ijo|"toki Putonwa"|普通话, 普通話, Pǔtōnghuà}}) li kama tan {{nimi ijo|[[toki Kunwa|kulupu toki Kunwa]]|官话, 官話, Guānhuà}}.
 
toki Sonko li toki pi ma mute. ona li toki lawa pi [[ma Sonko]] li toki lon [[ma Tawan]], lon [[ma Sinkapo]], lon ma mute ante. ante mute pi toki Sonko li lon. sitelen la ona ale li sama mute. taso toki kalama la ona li ante mute.
 
== kalama ==
ni li kalama pi toki Sonko lawa. taso, ni li kalama ala pi toki ante Sonko.
 
=== kalama suli ===
{| class="wikitable"
! colspan="2" |
!open uta
!uta sewi sinpin
!linja uta monsi
!supa pi uta sewi
!uta sewi monsi
|-
| colspan="2" |nena
|m
|n
| colspan="2" rowspan="3" |
|-
| rowspan="2" |pini kalama
|kon
|pʰ
|tʰ
|kʰ
|-
|kon ala
|p
|t
|k
|-
| rowspan="2" |pini kalama lili
|kon
| rowspan="2" |
|t͡sʰ
|ʈ͡ʂʰ
|t͡ɕʰ
| rowspan="2" |
|-
|kon ala
|t͡s
|ʈ͡ʂ
|t͡ɕ
|-
| colspan="2" |pini lili
|f
|s
|x
|-
| colspan="2" |kalama telo
|w
|l
|ʐ~ɻ
|j, ɥ
|
|}
 
=== kalama lili ===
kalama lili pi toki Sonko li nasa mute
{| class="wikitable"
!
! colspan="2" |sinpin
!meso
!monsi
|-
!sewi
|i
|y
|u
|-
!insa
| colspan="2" |e
|o
|-
!anpa
| colspan="2" |
|a
|
|}
{| class="wikitable"
! rowspan="2" |kalama lili
! rowspan="2" |meso kalama
! colspan="5" |kalama pini
|-
!-
!-j
!-w
!-n
!-ŋ
|-
! rowspan="3" |-
!-a-
|a
|aj
|aw
|an
|aŋ
|-
!-ə-
|ej
|ow
|ən
|əŋ
|-
!-ɨ-
| colspan="4" |
|-
! rowspan="3" |-j-
!-ja-
|ja
| rowspan="3" |
|jaw
| rowspan="2" |jen
| rowspan="2" |jaŋ
|-
!-je-
|je
| rowspan="2" |jow
|-
!-(j)i-
|(j)i
|(j)in
|(j)iŋ
|-
! rowspan="3" |-w-
!-wa-
|wa
|waj
| rowspan="3" |
|wan
|waŋ
|-
!-wo-
|wo
| rowspan="2" |wej
|wən
|wəŋ
|-
!-(w)u-
|(w)u
|(w)un
|(w)uŋ
|-
! rowspan="2" |-ɥ-
!-y-
|y
| colspan="2" rowspan="2" |
|yn
| rowspan="2" |
|-
!-ɥe-
|ɥe
|ɥen
|}
 
=== kalama pi pana kon ===
{| class="wikitable"
! colspan="2" |nanpa kalama
|1
|2
|3
|4
|5
|-
! colspan="2" |toki
|sewi
|tawa sewi
|tawa anpa en sewi
|tawa anpa
|nasa ala
|-
! colspan="2" |toki ilo Pinin
|a
|-
! rowspan="3" |kalama lawa
!pali mute (ma tomo Pesin)
|˥ 55, ˦ 44
|˨˥ 25
|˨˩˨ 21(2)
|˥˨ 52, ˥˧ 53
| rowspan="4" |''(mute)''
|-
!pali mute (ma tomo Tape)
|˦ 44
|˧˨˧ 323
|˧˩˨ 31(2)
|˥˨ 52, ˥˧ 53
|-
!pali mute ante
|˥˦ 54, ˦˥ 45
|˧˨˥ 325, ˨˦ 24
|˨˩˧ 21(3), ˨ 22
|˦˨ 42
|-
! colspan="2" |sitelen kalama pi sitelen Apije
|/á/
|/ǎ/ [a᷄]
|/à/ [à̤, a̤᷆, a̤᷉]
|/â/
|-
! colspan="2" |nimi pi kalama pi pana kon
|陰平(阴平)
''yīnpíng''
|陽平(阳平)
''yángpíng''
|上
''shǎng''
|去
''qù''
|輕(轻)
''qīng''
|-
! colspan="2" |lukin
|巴/bā
|拔/bá
|把/bǎ
|爸/bà
|吧/ba
|}
 
== toki ante ==
toki Sonko li toki wan ala li kulupu pi toki mute. toki lawa pi ma Sonko kama tan toki pi [[ma tomo Pesin]]. nimi pi toki ni li "toki Putonwa". toki Sonko la, nimi ni li "toki pi jan mute" anu "toki lawa". jan mute pi ma Sonko li ken toki e toki Sonko lawa. taso, jan mute pi ma Sonko li ken toki e toki ante mute. ma Sonko la, ma lili ali en ma tomo ali li jo e toki ante. jan pi sona toki li kulupu e toki ante ni. ni li kulupu suli:
 
* {{nimi ijo|[[toki Kunwa|kulupu toki Kunwa]]|官话/官話}}. toki lawa Sonko li kama tan kulupu ni.
* {{nimi ijo|kulupu toki Min|閩語/闽语}}. kulupu suli pi toki Min li tu: toki Min pi lon poka telo suli en toki Min insa. toki pi ma Tawan (台灣話/台湾话) en toki ante li lon kulupu toki Min.
* {{nimi ijo|[[toki Ju|kulupu toki Ju]]|(吳/吴)}}. toki Sane (上海話/上海话) en toki ante li lon kulupu toki Ju.
* {{nimi ijo|[[toki Jute|kulupu toki Jute]]|粵語/粤语|||ipa=}}. toki pi [[ma Enkon|ma tomo Enkon]] (香港) en [[toki Kantun]] (廣東話/广东话) en ante li lon kulupu toki Jute.
* {{nimi ijo|kulupu toki Kin|晉語/晋语}}. toki pi ma lili Sansi (山西) en ante li lon kulupu ni.
* {{nimi ijo|kulupu toki Kan|贛語/赣语}}. toki pi ma lili Sijansi (江西) en ante li lon kulupu ni.
* {{nimi ijo|kulupu toki Aka|客家話/客家话}}. toki Aka li jo e toki ante mute.
* {{nimi ijo|kulupu toki Sijan|湘語/湘语}}. toki pi ma lili Unan (湖南) en ante li lon kulupu ni.
 
== sitelen Sonko ==
toki ante ali pi toki Sonko li kepeken sitelen Sonko. toki Sonko la, sitelen Sonko li "[[sitelen Ansi]]" (漢字/汉字). toki Sonko la, nimi ni li "sitelen pi [[kulupu jan An]]". sitelen Kansi li kepeken sitelen nimi. sitelen nimi li ante pi sitelen kalama. sitelen nimi li sitelen e nimi. sitelen kalama li sitelen e kalama. tenpo ni la, jan li kepeken nasin pi sitelen nimi wan taso: sitelen Kansi.
 
toki ante Sonko ali la, sitelen Sonko li sama. taso, jan li ken toki e sitelen Sonko kepeken kalama ante.
 
nasin ante pi sitelen Sonko li lon. [[sitelen Pin In]] li nasin pi sitelen Sonko kepeken [[sitelen Lasina]]. tenpo pini la, jan li sitelen Lasina e toki Sonko kepeken {{nimi ijo|[[sitelen We Sije|nasin We Sije]]|Wade-Giles}}.
{{DEFAULTSORT:Sonko}}
[[kulupu:ma Sonko|toki Sonko]]
Anonymous user

lipu pi ilo tawa