lipu "ma Pilipina" la tenpo tu la ante li ni
l (mi ante e kalama nimi) |
|||
(54 intermediate revisions by 16 users not shown) | |||
linja nanpa 1: | linja nanpa 1: | ||
{{ma | {{poki sona ma | ||
|nimi ma= ma Pilipina | |||
|nimi mama= Pilipinas | |||
|ma= ma Asija | |||
|len ma=[[sitelen:Flag of the Philippines.svg|border|130px]] | |||
|sitelen lawa=[[File:Coat_of_arms_of_the_Philippines.svg|101x85px]] | |||
|toki lawa=[[toki Pilipina]], [[toki Inli]] | |||
|toki ante=[[toki Akan]], [[toki Iloko]], [[toki Ipana]], [[toki Ipatan]], [[toki Jakan]], [[toki Kalaja]], [[toki Kamajo]], [[toki Makintanaju]], [[toki Malanaju]], [[toki Pankasinan]], [[toki Panpanko]], [[toki Pikula]], [[toki Sanpali]], [[toki Sinupuwanon]], [[toki Suku]], [[toki Takalo]], [[toki Tapawenjo]] | |||
|nasin lawa= | |||
|ISO 3166=PH | |||
|mani=mani Peso | |||
|ma tomo lawa=[[ma tomo Manila]] | |||
|kalama musi ma= Lupang Hinirang <br> [[File:Lupang Hinirang instrumental.ogg]] | |||
|sitelen ma=[[File:PHL_orthographic.svg|200px]] | |||
|toki anpa pi sitelen ma= | |||
|ma suli=|mute jan la ma tomo suli=}}{{wile pali}} | |||
'''ma Pilipina''' li [[ma]] lon [[ma Asija]]. '''ma Pilipina''' li jo e [[ma lon telo]] 7,641. kulupu pi ma Pilipina li ma Luson <!--Luzon--> li ma Pisaja <!--Visayas--> li ma Mintanaju <!--Mindanao-->. mute jan pi nanpa wan lon ma Pilipina li [[ma tomo Keson]]. | |||
[[toki lawa]] pi ma Pilipina li [[toki Pilipina]] <!--Filipino--> li [[toki Inli]]. taso ona li poka e toki ante mute. toki Pilipina luka tu wan lawa li toki Iloko <!--Ilocano--> li toki Ilonko <!--Ilonggo--> li toki Pankasinan <!--Pangasinense--> li toki Panpanko <!--Kapampangan--> li toki Pikula <!--Bicolano--> li [[toki Sinupuwanon]] <!--Cebuano--> li [[toki Takalo]] <!--Tagalog--> li toki Walaje <!--Waray-->. toki lili ante mute li lon kin. | |||
toki Pilipina la nimi ona li ''Pilipinas''. toki Inli la nimi ona li ''Philippines''. mani Pilipina li mani ''Peso''. ma Pilipina li poka e [[telo suli]]. ma Pilipina li seli. [[ma tomo lawa]] pi ma Pilipina li [[ma tomo Manila]]. tenpo pini la [[ma Epanja]] en [[ma Mewika]] li lawa e ma Pilipina. | |||
=== ''' | == tenpo pini pi ma Pilipina == | ||
[[sitelen:Extract from Inskripsyon sa Binatbat na Tanso ng Laguna.jpg|link=link=Special:FilePath/sitelen_pi_supa_kiwen_Lakuna.jpg|alt=|thumb|sitelen pi supa kiwen Lakuna Lakuna li sitelen pi tenpo suli nanpa wan lon ma Pilipina.]] | |||
tenpo open la jan Nekito <!--Negrito--> li kama lon ma Pilipina. jan Asonesija <!--Austronesia--> li kama kin tan [[ma Tawan]]. ona mute li pali e [[kulupu jan]] mute. toki Pilipina la ni li '''"''barangay"'''''. jan [[ma Sonko|Sonko]] en jan [[ma Palata|Palata]] en jan [[Alapi]] li tawa ma ni. ma ni li kama '''ma esun suli'''. | |||
tenpo | === tenpo pi lawa [[ma Epanja|Epanja]]=== | ||
ma Pilipina | tenpo sike 1521 la jan Punaju Makajasi <!--Ferdinand Magellan--> li kama li pana e ma Pilipina tawa [[ma Epanja]] li moli lon utala Matan <!--Mactan-->. tenpo sike 1565 la jan Mike Lekapi <!--Miguel Legazpi--> li kama e lawa pi ma Epanja. | ||
ma Pilipina li lon anpa ma Nowepanja <!--New Spain|Nuwapanja-->. | |||
[[ma Mesiko]] li weka e lawa [[ma | [[ma Mesiko]] li weka e lawa pi [[ma Epanja]] la ma Pilipina li kama lon anpa [[ma tomo Mateli]]. jan lawa Epanja li kama ike e wawa ona. ma Epanja li ken ala mama e ma Pilipina lon insa tenpo sike 1850. | ||
jan mute pi pali sewi li moli. pilin wawa Pilipina li kama. jan Ose Lisala <!--José Rizal--> li sitelen e ni: ''jan lawa li ike e wawa.'' taso [[ma Epanja]] li '''moli e jan Lisala'''. jan Antesa Ponipasijo <!--Andrés Bonifacio--> li open e '''kulupu utala pi sona pimeja'''. '''nimi ni li Katipunan'''. kulupu ni li open e '''utala pi lawa Pilipina'''. [[tenpo suno]] 12 pi [[tenpo mun]] 6/1898 la ma Pilipina li weka e lawa Epanja lon [[ma tomo Kapite]]. tenpo sike 1898 la utala pi [[ma Epanja]] en [[ma Mewika]] li kama. | |||
=== | === tenpo pi lawa [[ma Mewika|Mewika]]=== | ||
[[ma Epanja]] li pana e ma Pilipina tawa [[ma Mewika]]. ma Pilipina en [[ma Mewika]] li utala. [[ma Mewika]] li moli e [[jan Pilipina]] mute. ma | [[ma Epanja]] li pana e ma Pilipina tawa [[ma Mewika]]. ma Pilipina en [[ma Mewika]] li utala. [[ma Mewika]] li moli e [[jan Pilipina]] mute. ma Sulu li utala e [[ma Mewika]]. taso [[ma Mewika]] li kama lawa e ma Sulu. [[ma Mewika]] li wawa ike e ma Pilipina la [[ma Mewika]] li pali e toki nasa pi ante sona. | ||
[[ma Mewika]] li pana e lawa lili tawa ma Pilipina. jan | [[ma Mewika]] li pana e lawa lili tawa ma Pilipina. jan Quezon <!--Keson--> li kama jan lawa li ken e toki lawa. [[meli]] li ken pana e wile pi jan lawa kama}}. | ||
=== | ===[[utala suli pi nanpa tu]]=== | ||
[[ma Nijon]] li lawa e ma Pilipina. kulupu utala | [[ma Nijon]] li lawa e ma Pilipina. kulupu utala Upalapa <!--Hukbalahap--> li utala e lawa Nijon. [[ma Nijon]] li pali e ike utala mute. ni tu li moli suli pi [[ma tomo Manila|ma Manila]] li tawa noka moli Patan <!--Bataan Death March-->. wawa utala Mewika li weka e lawa Nijon. | ||
=== | === tenpo pi lawa Pilipina === | ||
jan | jan Wamon Masasaje <!--Ramon Magsaysay--> li pini e utala Upalapa li open e tomo Malakanjan <!--Malacañang--> tawa jan ale. tenpo sike 1965 la jan Pesinan Mako <!--Ferdinand Marcos--> li kama [[jan lawa]] pi ma Pilipina. | ||
=== | === tenpo pi lawa Mako === | ||
tenpo sike 4 pi nanpa 1 la | tenpo sike 4 pi nanpa 1 la mani pi ijo esun <!--GDP--> Pilipina li suli pi nanpa 1 lon [[ma Asija]]. mani la ma Pilipina li kama suli. tenpo pi pini pi tenpo sike 4 la ijo li kama ike. jan Mako en jan olin ona li ike e wawa e mani. ma Pilipina li lon anpa pi nasin lawa utala. tenpo sike 1986 la jan Mako li kama jan lawa kin. taso ni li lon ala. kulupu pi wile ante li tawa e jan Mako e jan poka ona tawa [[ma Awawi]] li kama e ni: ''jan Kolason kino<!--Corazon Aquino--> li lawa.'' | ||
=== | === tenpo pi lawa Pilipina sin === | ||
ni mute li ike tawa kama suli Pilipina:''''' ma Pilipina li | ni mute li ike tawa kama suli Pilipina:''''' ma Pilipina li wile pana e mani mute. wawa ike li mute. jan mute li lon [[nasin pi pali kulupu]]. jan Molo <!--Moro--> li utala. nena suli Pinatupo <!--Pinatubo--> li pana e ko seli.''''' | ||
tenpo sike 2016 la jan | tenpo sike 2016 la jan Loliko Tutete <!--Rodrigo Duterte--> li kama jan lawa. tenpo pini la ona li jan lawa pi ma tomo Tapaju <!--Davao-->. ona li wawa e linja tawa [[ma Sonko]] en [[ma Losi]]. ona li open e kulupu utala tawa [[ilo nasa]]. kulupu pakala Majute <!--Maute--> li utala lon ma tomo Malawi <!--Marawi-->. taso utala ni li pini lon tenpo suno 23/8/2020. | ||
== | == ma == | ||
{| cellpadding=4 cellspacing=0 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" | {| cellpadding=4 cellspacing=0 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" | ||
|- style="vertical-align:bottom;border:1px solid darkgray;" | |- style="vertical-align:bottom;border:1px solid darkgray;background: #efefef;" | ||
|kulupu ma | |style="border:1px solid darkgray;border-style: none solid none none;"| kulupu ma | ||
|wan ma | |style="border:1px solid darkgray;border-style: none solid none none;"| wan ma | ||
|nimi lawa | |style="border:1px solid darkgray;border-style: none solid none none;"| nimi lawa | ||
|- | |- | ||
| rowspan="8" style="vertical-align:right;border:1px solid darkgray;" |ma Luson | | rowspan="8" style="vertical-align:right;border:1px solid darkgray;background: #dff0df;" |ma Luson | ||
| colspan="2" |wan ma lawa | | colspan="2" |wan ma lawa | ||
|- | |- | ||
linja nanpa 66: | linja nanpa 81: | ||
|wan ma Mimalopa | |wan ma Mimalopa | ||
|wan ma IV-E | |wan ma IV-E | ||
|- | |- style="border:1px solid darkgray;border-style: none none solid none;" | ||
|wan ma Pikula | |||
|wan ma V | |wan ma V | ||
|- | |- | ||
| rowspan="3" style="vertical-align:right;border:1px solid darkgray;" |ma Pisaja | | rowspan="3" style="vertical-align:right;border:1px solid darkgray;background: #dfdff0;" |ma Pisaja | ||
|suno pini Pisaja | |suno pini Pisaja | ||
|wan ma VI | |wan ma VI | ||
linja nanpa 76: | linja nanpa 91: | ||
|insa Pisaja | |insa Pisaja | ||
|wan ma VII | |wan ma VII | ||
|- | |- style="border:1px solid darkgray;border-style: none none solid none;" | ||
|suno open Pisaja | |suno open Pisaja | ||
|wan ma VIII | |wan ma VIII | ||
|- | |- | ||
| rowspan="6" style="vertical-align:right;border:1px solid darkgray;" |ma | | rowspan="6" style="vertical-align:right;border:1px solid darkgray;background: #f0f0df;" |ma Mintana | ||
|ma nena Senpanka | |ma nena Senpanka | ||
|wan ma IX | |wan ma IX | ||
|- | |- | ||
|lete | |lete Mintana | ||
|wan ma X | |wan ma X | ||
|- | |- | ||
|wan ma | |wan ma Tapa | ||
|wan ma XI | |wan ma XI | ||
|- | |- | ||
linja nanpa 99: | linja nanpa 114: | ||
|wan ma lawa Pansamolo pi Mintanaju SIlami | |wan ma lawa Pansamolo pi Mintanaju SIlami | ||
|} | |} | ||
{{toki ante| | {{ma Asija}} | ||
[[wikipedia:af:Filippyne|af]] - | {{toki ante|[[wikipedia:af:Filippyne|af]] - | ||
[[wikipedia:ceb:Pilipinas|ceb]] - | |||
[[wikipedia:da:Filippinerne|da]] - | [[wikipedia:da:Filippinerne|da]] - | ||
[[wikipedia:de:Philippinen|de]] - | [[wikipedia:de:Philippinen|de]] - | ||
linja nanpa 120: | linja nanpa 136: | ||
[[wikipedia:tl:Pilipinas|tl]] - | [[wikipedia:tl:Pilipinas|tl]] - | ||
[[wikipedia:zh-cn:菲律宾|zh-cn]] - | [[wikipedia:zh-cn:菲律宾|zh-cn]] - | ||
[[wikipedia:zh-tw:菲律賓|zh-tw]] | [[wikipedia:zh-tw:菲律賓|zh-tw]]}} | ||
}} | |||
[[ | |||
[[ | [[kulupu:ma Asija]] | ||
[[ | [[kulupu:kulupu ma lon telo]] | ||
[[kulupu:ma Pilipina]] |
Latest revision as of 2023-05-22T05:53:16
ma Pilipina li ma lon ma Asija. ma Pilipina li jo e ma lon telo 7,641. kulupu pi ma Pilipina li ma Luson li ma Pisaja li ma Mintanaju . mute jan pi nanpa wan lon ma Pilipina li ma tomo Keson.
ma Pilipina
Pilipinas | |
---|---|
ma Asija | |
len ma |
sitelen lawa |
kalama musi ma
Lupang Hinirang | |
ma tomo lawa | ma tomo Manila |
toki lawa | toki Pilipina, toki Inli |
toki ante | toki Akan, toki Iloko, toki Ipana, toki Ipatan, toki Jakan, toki Kalaja, toki Kamajo, toki Makintanaju, toki Malanaju, toki Pankasinan, toki Panpanko, toki Pikula, toki Sanpali, toki Sinupuwanon, toki Suku, toki Takalo, toki Tapawenjo |
mani | mani Peso |
ISO 3166 | PH |
lipu ni li wile e pali. sina ken pona e ona. |
toki lawa pi ma Pilipina li toki Pilipina li toki Inli. taso ona li poka e toki ante mute. toki Pilipina luka tu wan lawa li toki Iloko li toki Ilonko li toki Pankasinan li toki Panpanko li toki Pikula li toki Sinupuwanon li toki Takalo li toki Walaje . toki lili ante mute li lon kin.
toki Pilipina la nimi ona li Pilipinas. toki Inli la nimi ona li Philippines. mani Pilipina li mani Peso. ma Pilipina li poka e telo suli. ma Pilipina li seli. ma tomo lawa pi ma Pilipina li ma tomo Manila. tenpo pini la ma Epanja en ma Mewika li lawa e ma Pilipina.
tenpo pini pi ma Pilipinao ante
tenpo open la jan Nekito li kama lon ma Pilipina. jan Asonesija li kama kin tan ma Tawan. ona mute li pali e kulupu jan mute. toki Pilipina la ni li "barangay". jan Sonko en jan Palata en jan Alapi li tawa ma ni. ma ni li kama ma esun suli.
tenpo pi lawa Epanjao ante
tenpo sike 1521 la jan Punaju Makajasi li kama li pana e ma Pilipina tawa ma Epanja li moli lon utala Matan . tenpo sike 1565 la jan Mike Lekapi li kama e lawa pi ma Epanja.
ma Pilipina li lon anpa ma Nowepanja .
ma Mesiko li weka e lawa pi ma Epanja la ma Pilipina li kama lon anpa ma tomo Mateli. jan lawa Epanja li kama ike e wawa ona. ma Epanja li ken ala mama e ma Pilipina lon insa tenpo sike 1850.
jan mute pi pali sewi li moli. pilin wawa Pilipina li kama. jan Ose Lisala li sitelen e ni: jan lawa li ike e wawa. taso ma Epanja li moli e jan Lisala. jan Antesa Ponipasijo li open e kulupu utala pi sona pimeja. nimi ni li Katipunan. kulupu ni li open e utala pi lawa Pilipina. tenpo suno 12 pi tenpo mun 6/1898 la ma Pilipina li weka e lawa Epanja lon ma tomo Kapite. tenpo sike 1898 la utala pi ma Epanja en ma Mewika li kama.
tenpo pi lawa Mewikao ante
ma Epanja li pana e ma Pilipina tawa ma Mewika. ma Pilipina en ma Mewika li utala. ma Mewika li moli e jan Pilipina mute. ma Sulu li utala e ma Mewika. taso ma Mewika li kama lawa e ma Sulu. ma Mewika li wawa ike e ma Pilipina la ma Mewika li pali e toki nasa pi ante sona.
ma Mewika li pana e lawa lili tawa ma Pilipina. jan Quezon li kama jan lawa li ken e toki lawa. meli li ken pana e wile pi jan lawa kama}}.
utala suli pi nanpa tuo ante
ma Nijon li lawa e ma Pilipina. kulupu utala Upalapa li utala e lawa Nijon. ma Nijon li pali e ike utala mute. ni tu li moli suli pi ma Manila li tawa noka moli Patan . wawa utala Mewika li weka e lawa Nijon.
tenpo pi lawa Pilipinao ante
jan Wamon Masasaje li pini e utala Upalapa li open e tomo Malakanjan tawa jan ale. tenpo sike 1965 la jan Pesinan Mako li kama jan lawa pi ma Pilipina.
tenpo pi lawa Makoo ante
tenpo sike 4 pi nanpa 1 la mani pi ijo esun Pilipina li suli pi nanpa 1 lon ma Asija. mani la ma Pilipina li kama suli. tenpo pi pini pi tenpo sike 4 la ijo li kama ike. jan Mako en jan olin ona li ike e wawa e mani. ma Pilipina li lon anpa pi nasin lawa utala. tenpo sike 1986 la jan Mako li kama jan lawa kin. taso ni li lon ala. kulupu pi wile ante li tawa e jan Mako e jan poka ona tawa ma Awawi li kama e ni: jan Kolason kino li lawa.
tenpo pi lawa Pilipina sino ante
ni mute li ike tawa kama suli Pilipina: ma Pilipina li wile pana e mani mute. wawa ike li mute. jan mute li lon nasin pi pali kulupu. jan Molo li utala. nena suli Pinatupo li pana e ko seli.
tenpo sike 2016 la jan Loliko Tutete li kama jan lawa. tenpo pini la ona li jan lawa pi ma tomo Tapaju . ona li wawa e linja tawa ma Sonko en ma Losi. ona li open e kulupu utala tawa ilo nasa. kulupu pakala Majute li utala lon ma tomo Malawi . taso utala ni li pini lon tenpo suno 23/8/2020.
mao ante
kulupu ma | wan ma | nimi lawa |
ma Luson | wan ma lawa | |
wan ma Iloko | wan ma I | |
wan ma Kolijela | ||
anpa nena Kakajan | wan ma II | |
insa Luson | wan ma III | |
wan ma Kalapalison | wan ma IV-A | |
wan ma Mimalopa | wan ma IV-E | |
wan ma Pikula | wan ma V | |
ma Pisaja | suno pini Pisaja | wan ma VI |
insa Pisaja | wan ma VII | |
suno open Pisaja | wan ma VIII | |
ma Mintana | ma nena Senpanka | wan ma IX |
lete Mintana | wan ma X | |
wan ma Tapa | wan ma XI | |
wan ma Sokosasen | wan ma XII | |
wan ma Kalaka | wan ma XIII | |
wan ma Pansamolo | wan ma lawa Pansamolo pi Mintanaju SIlami |
ma Aja · ma Akanisan · ma Anku lete · ma Anku seli · ma Asepajan · ma Ilakija · ma Ilan · ma Imalasi · ma Intonesija · ma Isale · ma Jamanija · ma Kanpusi · ma Kasatan · ma Katali · ma Katelo · ma Kilisa · ma Kiposi · ma Kuwasi · ma Lajo · ma Lanka · ma Losi · ma Lunpan · ma Malasija · ma Masu · ma Mijama · ma Monkolu · ma Nepalu · ma Nijon · ma Opekitan · ma Pakisan · ma Palani · ma Palata · ma Panla · ma Pilipina · ma Pilisin · ma Punawi · ma Sajusi · ma Sikimenisan · ma Simolete · ma Sinkapo · ma Siwewi · ma Sonko · ma Sulija · ma Tawan · ma Tawi · ma Tosikiton · ma Tuki · ma Tuku · ma Uman · ma Utun · ma Wije
af - ceb - da - de - en - eo - es - et - fr - he - ja - ms - nl - no - pl - pt - ru - sl - sv - tl - zh-cn - zh-tw