ma Isale

tan lipu Wikipesija
Jump to navigation Jump to search
ma Isale

ישראל
إسرائيل

Flag of Israel.svg

len ma

Emblem of Israel.svg

sitelen lawa

kalama musi ma

הַתִּקְוָה
(wile)

ISR orthographic.svg
ma tomo lawa ma tomo Jelusalen (toki ken lili)
toki lawa toki Iwisi
toki Alapi
mani mani Seke sin (₪) (ILS)
lipu ilo https://www.gov.il/

ma Isale li lon ma Asija. toki Iwisi la nimi ona li ישראל. ma tomo lawa ona li ma tomo Jelusalen. ni la ma mute li pilin sama ala.

toki lawa pi ma Isale li toki Iwisi.

ma Isale la, kulupu suli tu lon. ni tu li jan mute Isale en jan mute Palesin. jan mute Palesin li kepeken e toki Alapi li mute la tawa e nasin sewi Silami. jan mute Isale kepeken e toki Iwisi li mute la tawa e nasin sewi Juta.

nimi

nimi Isale (ישראל) li kama tan toki Iwisi. lipu pi kama lon la, nimi Isale li tan lawa (שרה yisré) li tan sewi (אל él).

tenpo pini

kulupu jan Jejuta li kama tan ma Kanan. ma Kanan li lon ma Asija pi pini suno li lon poka telo suli Mesitelane. kulupu jan ante tan ma Kanan li kulupu jan Poniki.

lipu pi tawa weka (שמות) la, jan Mose li lawa e kulupu pi jan Isale tan ma Masu.

lipu Pipija la, jan Salu li jan lawa nanpa wan pi ma wan Isale. jan Salu li moli la, jan Dawi li kama lawa. jan Dawi li lanpan e ma tomo Jelusalen. ma tomo Jelusalen li kama ma tomo lawa. jan Solomon li kama jan lawa. jan Solomon li pali e tomo sewi nanpa wan lon ma tomo Jelusalen. jan Solomon li moli la, kulupu jan pi soto suno li weka. nimi pi ma lawa lon soto suno li ma Isale anu ma Samelin. tenpo sin la, kulupu jan Samelin li kama tan ma Samelin. kulupu jan pi teje suno li kama ma Jejuta.

tenpo sike 750 BCE la, kulupu jan Asulu li pakala li lanpan e soto suno. jan mute li weka e soto suno li tawa ma Jejuta lon teje suno.

ma Loma li weka li moli e jan Jejuta mute tan ma ona.

tenpo sike 1517 la, ma Osuman li kama lawa e ma Pilisin.

nasin Sijon en ma Isale

nasin Sijon la jan Jejuta li tawa ma Pilisin. utala suli nanpa wan la ma Juke li kama lawa e ona lon tenpo sike 1920. utala suli nanpa tu en moli suli Sowa la jan Jejuta mute li tawa Pilisin.

tenpo sike 1947 la, ma mute wan li toki e ni: ma Palesin o kipisi.

tenpo sike 1948 la, ma Isale li toki e lawa sin. jan Pen Kulijon li jan nanpa wan pi lawa ma pi ma Isale. ma Masu en ma Sulija en ma Utun en ma Ilakija li kama utala e ma Isale. utala ni la, jan 700,000 pi ma Pilisin li weka tan tomo ona. tenpo ni la, jan ni li ken ala kama lon tomo ona.

tenpo mute la ma Isale li utala e ma lon poka Isale. tenpo sike 1979, ma Masu en ma Isale li toki e toki pi utala ala. tenpo sike 1994 la, ma Utun en ma Isale li toki kin.